Η Long COVID μπορεί να απειλήσει τη ζωή: Τι πρέπει να ξέρουμε

Σχεδόν πέντε χρόνια μετά την έναρξη της πανδημίας, η COVID δεν αποτελεί πλέον επίκεντρο της ζωής μας. Για μερικούς ανθρώπους, όμως, είναι ακόμα εδώ, αφού οι επιπτώσεις της επιμένουν στον χρόνο και δεν υποχωρούν.

Όταν τα συμπτώματα διαρκούν επί περισσότερο από 3 μήνες μετά την αρχική λοίμωξη, ο ασθενής διαγιγνώσκεται με long COVID (ή εμμένουσα ή παρατεταμένη λοίμωξη). Η λοίμωξη αυτή έως πρότινος εθεωρείτο βασανιστική, αλλά όχι απειλητική για τη ζωή. Μερικές φορές όμως μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά επικίνδυνη.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο πέθανε σε ηλικία 83 ετών ο βραβευμένος μουσικός Σέρτζιο Μέντες, ο οποίος λέγεται ότι έπασχε από long COVID. Επιπλέον, στοιχεία από την Αυστραλία απέδωσαν στην εμμένουσα λοίμωξη 196 θανάτους από τις αρχές της πανδημίας έως τα τέλη Ιουλίου 2023.

Αντίστοιχα στις ΗΠΑ, τα ομοσπονδιακά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC) ανέφεραν 3.544 θανάτους εξαιτίας της έως τα τέλη Ιουνίου 2022. Οι θάνατοι αυτοί αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 1% του συνόλου των απωλειών που προκάλεσε έως τότε ο κορωνοϊός στη χώρα.

Πώς μπορεί όμως μία εμμένουσα διαταραχή να κοστίσει τη ζωή, όταν τα κύρια συμπτώματά της είναι κόπωση, δύσπνοια και «θόλωμα» (ομίχλη) του μυαλού;

«Με» και όχι «από»

Όπως γράφουν στην επιστημονική πύλη The Conversation επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο RMIT της Μελβούρνης, η απάντηση δεν είναι απλή. Οι γιατροί δεν γνωρίζουν ακόμα με βεβαιότητα ούτε καν την αιτία της εμμένουσας COVID. Εικάζουν ότι θραύσματα του κορωνοϊού παραμένουν στο σώμα και προκαλούν επίμονη φλεγμονή. Αυτή, πιστεύουν, είναι η αιτία των συμπτωμάτων των πασχόντων.

Είναι όμως γνωστό ότι τα εμμένοντα συμπτώματα είναι συχνότερα σε όσους είχαν αρρωστήσει βαριά από τον κορωνοϊό. Οι ασθενείς αυτοί έχουν αυξημένες πιθανότητες να απομείνουν με μόνιμη δυσλειτουργία των πνευμόνων. Ή μπορεί να έχουν επίμονη φλεγμονή στην καρδιά, τους νεφρούς ή τα νεύρα.

Οι βλάβες αυτές ενδέχεται με την πάροδο του χρόνου να κοστίσουν τη ζωή. Από τους 3.544 θανάτους που ανέφεραν τα CDC, λιγότερο από το 68% αποδόθηκαν στην ίδια την long COVID. Το σχεδόν 9% πέθαναν από καρδιοπάθεια, το σχεδόν 3% από καρκίνο, το 2,7% από νόσο Αλτσχάιμερ κ.λπ.

Τα στοιχεία αυτά υποδηλώνουν ότι πολλοί ασθενείς πέθαναν «με» long COVID και όχι «από» αυτήν. Με άλλα λόγια, η εμμένουσα κατάσταση δεν ήταν η αιτία, αλλά ένας συμβάλλοντας παράγοντας που ίσως επιβάρυνε άλλα συνυπάρχοντα προβλήματα υγείας.

Αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών προβλημάτων

Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι να ανοίγει η εμμένουσα διαταραχή τον δρόμο για ανάπτυξη σοβαρών παθήσεων. Μελέτη του 2023 έδειξε πως οι ενήλικες που πάσχουν από αυτήν διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό και πνευμονοπάθεια.

Άλλη μελέτη έδειξε πως σχετίζεται επίσης με αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονικού ιδεασμού. Αυτό ίσως οφείλεται σε αβάσταχτα εμμένοντα συμπτώματα, όπως οι διαταραχές ύπνου, οι χρόνιοι πόνοι, η κόπωση κ.ά.

Τα προαναφερθέντα πρακτικά σημαίνουν πως η long COVID είναι μία χρόνια διαταραχή, με σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής και την ψυχοσωματική ευεξία. Ίσως λοιπόν επιδεινώνει υπάρχοντα προβλήματα ή φέρνει νέα, τα οποία παίζουν ρόλο στον θάνατο μερικών ασθενών.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι πάσχοντες χρειάζονται στήριξη, τονίζουν οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου RMIT. Και η στήριξη αυτή πρέπει να είναι διεπιστημονική για να είναι αποδοτική.

Φωτογραφία: iStock