Τι σημαίνει και πως συνδέεται με τον καρκίνο

Γνωρίζετε πόσο πυκνοί είναι οι μαστοί σας; Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό, αλλά έχει μεγάλη σημασία διότι η πυκνότητα των μαστών παίζει ρόλο στην ανάπτυξη καρκίνου, αναφέρουν ειδικοί από τις ΗΠΑ.

Στην πραγματικότητα είναι τόσο σημαντική, ώστε πλέον όλα τα κέντρα που κάνουν μαστογραφία στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού υποχρεούνται να ενημερώνουν γι’ αυτήν τις γυναίκες.

Η σχετική οδηγία εκδόθηκε πέρυσι, με περιθώριο 18 μηνών να εφαρμοστεί. Όπως είχε ανακοινώσει η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA), σχεδόν οι μισές γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών έχουν πυκνούς μαστούς.

Τι σημαίνει αυτό; Ο μαστός αποτελείται από αδένες, λίπος και ινώδη ιστό. Η πυκνότητα των μαστών είναι ουσιαστικά η αναλογία του λιπώδους ιστού (λίπους) έναντι του ινώδους ιστού στους μαστούς, αναφέρουν ιατροί ακτινολόγοι από το Εθνικό Πρόγραμμα Διαπίστευσης Κέντρων Μαστού (NAPBC) του Αμερικανικού Κολλεγίου Χειρουργών (ACS). Όσο λιγότερο λίπος έχει ο μαστός, τόσο πιο πυκνός είναι.

«Κρύβει» μάζες

Η αναλογία λίπους/ινώδους ιστού είναι μοναδική σε κάθε γυναίκα και σημαντική για αρκετούς λόγους. Κατ’ αρχάς, ο πυκνός μαστικός ιστός μπορεί να «κρύψει» μικρές μάζες στη μαστογραφία. Αυτό συμβαίνει διότι ο ινώδης ιστός απεικονίζεται ως λευκές/υπόλευκες περιοχές στην μαστογραφία. Με τον ίδιο τρόπο, όμως, απεικονίζονται και οι μικροί όγκοι και αλλοιώσεις. Το γεγονός αυτό δυσκολεύει τον διαχωρισμό των ύποπτων αλλοιώσεων από τις καλοήθεις.

Αντιθέτως, ο λιπώδης ιστός τείνει να αποτυπώνεται ως σκουρόχρωμη περιοχή στην μαστογραφία.

Αυξημένος κίνδυνος καρκίνου

Η αυξημένη πυκνότητα των μαστών αυξάνει επίσης σημαντικά τον κίνδυνο αναπτύξεως καρκίνου του μαστού. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος μπορεί να αυξηθεί κατά τέσσερις έως έξι φορές!

Προς το παρόν δεν είναι γνωστό γιατί συμβαίνει αυτό, αναφέρει η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS). Ενδεχομένως σχετίζεται με το γεγονός ότι ο πυκνός μαστός διαθέτει περισσότερα κύτταρα που μπορεί να εξελιχθούν σε καρκινικά.

Πώς μετριέται η πυκνότητα

Η απεικόνιση των μαστών είναι ο μοναδικός τρόπος για να μετρηθεί η πυκνότητά τους. Σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Καρκίνου (NCI) των ΗΠΑ υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες μαστικής πυκνότητας:

• Εντελώς λιπώδης μαστός (κατηγορία Α). Σχεδόν όλος ο μαστός αποτελείται από λίπος. Παρατηρείται στο περίπου 10% των γυναικών.
• Διάσπαρτος ινοκυστικός μαστός (κατηγορία Β). Ο μαστός διαθέτει πολύ λιπώδη ιστό, αλλά διάσπαρτα έχει αδένες και ινώδη ιστό (ινοκυστικός ιστός). Παρατηρείται στο περίπου 40% των γυναικών.
• Ετερογενώς πυκνός μαστός (κατηγορία C). Υπάρχουν πολλές πυκνές περιοχές ινοκυστικού ιστού και σκόρπιες περιοχές λιπώδους ιστού. Παρατηρείται στο περίπου 40% των γυναικών.
• Εξαιρετικά πυκνός μαστός (κατηγορία D). Σχεδόν ολόκληρος ο μαστός αποτελείται από αδενικό/ινώδη ιστό. Παρατηρείται στο περίπου 10% των γυναικών.

Όπως είναι προφανές, η πυκνότητα των μαστών είναι αυξημένη στις δύο τελευταίες κατηγορίες. Οι γυναίκες αυτές μπορεί να ωφεληθούν από πρόσθετες εξετάσεις (υπερηχογράφημα μαστού ή μαγνητική τομογραφία). Με τις εξετάσεις αυτές μπορεί να εντοπίσουν οι ακτινολόγοι τις καρκινικές βλάβες οι οποίες αποκρύπτονταν από τον πυκνό μαστό.

Μπορεί να αλλάξει

Πάντως οι γυναίκες δεν πρέπει να πανικοβάλλονται όταν μαθαίνουν ότι έχουν πυκνούς μαστούς. Κατ’ αρχάς, οι μισές γυναίκες έχουν πυκνούς μαστούς αλλά καρκίνο του μαστού εκδηλώνουν περίπου μία στις 10.

Επιπλέον, η πυκνότητα μπορεί να μείνει σταθερή ή να μειωθεί μετά την απόκτηση παιδιών και με την πρόοδο της ηλικίας.

«Η πυκνότητα των μαστών καταγράφεται κάθε φορά που η γυναίκα κάνει μαστογραφία για να βλέπουμε τις αλλαγές με τον χρόνο», τονίζει η Dr. Jocelyn Rapelyea, καθηγήτρια Ακτινολογίας στο Πανεπιστήμιο Τζωρτζ Ουάσινγκτον. «Εάν μία γυναίκα ενημερωθεί πως έχει πυκνούς μαστούς, συνιστώ να το συζητήσει με τον ιατρό ακτινολόγο για το τι σημαίνει και ποιες πρόσθετες εξετάσεις ενδεχομένως χρειάζεται».

Φωτογραφία: iStock