3 σημάδια ότι έχει ο σύντροφός σας

Η νέα σεζόν της σειράς ντοκιμαντέρ «Love on the Spectrum» επέστρεψε στην πλατφόρμα του Netflix, παρουσιάζοντας το ταξίδι ενηλίκων στο φάσμα του αυτισμού που αναζητούν τον έρωτα. Μέσα από τις ιστορίες των συμμετεχόντων, γίνεται εμφανές πόσο ευρύ είναι το φάσμα, τουλάχιστον όσον αφορά τους λειτουργικούς ενήλικες. Οι πρωταγωνιστές έχουν λάβει επίσημη διάγνωση και είναι πλήρως ενήμεροι για την κατάστασή τους. Τι συμβαίνει, όμως, όταν τα σημάδια δεν είναι εύκολα ανιχνεύσιμα; Και πώς μπορεί αυτό να επηρεάσει τις ερωτικές σχέσεις των ατόμων;

Η διαταραχή αυτιστικού φάσματος εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο από άτομο σε άτομο, επηρεάζοντας την κοινωνική αλληλεπίδραση, τη συναισθηματική έκφραση και την επικοινωνία, τόσο λεκτική όσο και μη λεκτική. Επίσης, χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες ή στερεότυπες συμπεριφορές και δραστηριότητες. Αν και τα πρώτα σημάδια εμφανίζονται συνήθως στην ηλικία των 2-3 ετών, σε αρκετές περιπτώσεις δεν εντοπίζονται έγκαιρα, με αποτέλεσμα η διάγνωση να καθυστερεί ή να μην γίνεται καθόλου.

Αυτό σημαίνει ότι πολλοί ενήλικες μπορεί να ζουν χωρίς να γνωρίζουν ότι βρίσκονται στο φάσμα, γεγονός που μπορεί να επηρεάζει σημαντικά τις διαπροσωπικές τους σχέσεις, ειδικά τις ερωτικές.

Ωμές απαντήσεις

Η Δρ Mikki Lee Elembaby, ψυχολόγος που ειδικεύεται στο φάσμα του αυτισμού στη Νέα Υόρκη, αναφέρει ορισμένα χαρακτηριστικά που μπορεί να υποδηλώνουν ότι ένας ερωτικός σύντροφος ανήκει στο φάσμα. «Ένα από αυτά είναι η δυσκολία στην απάντηση ερωτήσεων ανοιχτού τύπου, όπως “Πώς είσαι;”, καθώς και η τάση να δίνουν απαντήσεις που μπορεί να φαίνονται πολύ άμεσες, ωμές ή απότομες. Η δυσκολία στην κατανόηση κοινωνικών κανόνων και σημάτων μπορεί να οδηγήσει σε παρεξηγήσεις ή παρερμηνείες» εξηγεί.

Φορώντας μια «μάσκα»

Ένα ακόμη σημάδι είναι η αίσθηση εξάντλησης μετά από κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, όπως ένα πάρτι ή μια συνάντηση με φίλους. «Αυτή η εξάντληση μπορεί να οφείλεται, εν μέρει, σε συμπεριφορές συγκάλυψης – το λεγόμενο masking – όπου το άτομο μιμείται νευροτυπικές κοινωνικές συμπεριφορές για να προσαρμοστεί», αναφέρει η ειδικός.

Το masking είναι ιδιαίτερα συχνό στις γυναίκες, γεγονός που συμβάλλει στη συχνή καθυστέρηση ή ακόμα και στην πλήρη απουσία διάγνωσης. «Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να επιβάλλει στον εαυτό του να διατηρεί οπτική επαφή κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης, παρόλο που νιώθει άβολα, ή να προβάλλει φανταστικά κοινωνικά σενάρια για να προετοιμαστεί για διάφορες καταστάσεις», εξηγεί. Ωστόσο, αυτές οι πρακτικές δεν εγγυώνται ότι το άτομο θα αντιληφθεί τα μη λεκτικά κοινωνικά ερεθίσματα. Έτσι, μπορεί να δυσκολεύεται να καταλάβει πότε κοιτάζει επίμονα κάποιον ή πότε πρέπει να σταματήσει να χαμογελάει κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης.

Δύσκολες σχέσεις

Η αδυναμία δημιουργίας και διατήρησης κοινωνικών δεσμών αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό χαρακτηριστικό. Σύμφωνα με τη Δρ Megan Anna Neff, κλινική ψυχολόγο με έδρα το Όρεγκον, οι ενήλικες που δεν γνωρίζουν ότι βρίσκονται στο φάσμα συχνά δυσκολεύονται να αναπτύξουν ή να διατηρήσουν κοινωνικές και ρομαντικές σχέσεις, ιδίως εκτός δομημένων περιβαλλόντων, όπως το σχολείο ή ο χώρος εργασίας.

Πολλοί από αυτούς έχουν μια περίπλοκη ιστορία σχέσεων, με επαναλαμβανόμενες αποτυχίες που αδυνατούν να εξηγήσουν. «Μπορεί να υπάρχουν σχέσεις που διαλύονται ξαφνικά, αφήνοντας το άτομο με απορίες για το τι πήγε στραβά», αναφέρει.

Κάντε στον εαυτό σας τρεις ερωτήσεις

«Πολλά άτομα που ανήκουν στο φάσμα έχουν βαθιές και ουσιαστικές φιλίες», τονίζει η Δρ Elembaby. Ωστόσο, οι προκλήσεις στην κατανόηση των κοινωνικών κανόνων μπορεί να οδηγήσουν σε παρεξηγήσεις και δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Εάν κάποιος υποψιάζεται ότι μπορεί να βρίσκεται στο φάσμα, μπορεί να αναρωτηθεί τα εξής, σύμφωνα με την ειδικό:

• Νιώθετε ότι πρέπει να «αποδώσετε» σε κοινωνικές καταστάσεις;
• Αισθάνεστε εξαντλημένοι από την προσπάθεια διατήρησης σχέσεων;
• Σας έχουν χαρακτηρίσει ποτέ υπερβολικά άμεσο, ωμό ή αναίσθητο;

Αν και οι θετικές απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις δεν συνιστούν διάγνωση, μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για αναζήτηση επαγγελματικής αξιολόγησης, καταλήγει.

Διαβάστε επίσης

Διαζύγιο: Πόσο πιθανή είναι η επανασύνδεση – Ποιοι ξανασμίγουν

Τέσσερις συμπεριφορές που «σκοτώνουν» μια σχέση – Πώς θα τις αποφύγετε

Τρία σημάδια που μαρτυρούν ότι ο σύντροφός σας δεν είναι πλέον ερωτευμένος (μαζί σας)