Ύπνος: Πώς αλλάζει με την ηλικία

Ο ύπνος έχει ζωτική σημασία για την υγεία και την ευεξία σε όλα τα στάδια της ζωής. Καθώς μεγαλώνουμε, όμως, οι ανάγκες και οι συνήθειές μας αλλάζουν, ενώ καθίστανται πιθανότερες και οι διαταραχές ύπνου.

Σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Ύπνου (NSF) των ΗΠΑ, οι ανάγκες σε ύπνο κυμαίνονται από 14-17 ώρες το 24ωρο στα νεογέννητα μωρά (ηλικίες έως 11 μηνών) έως 7-8 ώρες το βράδυ στους ηλικιωμένους.

Με άλλα λόγια, έχουμε την τάση να κοιμόμαστε περισσότερο όταν είμαστε νέοι και λιγότερο με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο το αντίθετο συμβαίνει με τις διαταραχές του ύπνου. Σε πολλούς ανθρώπους ο ύπνος καθίσταται ολοένα πιο δύσκολος με την ηλικία, ιδίως μετά τα 60 έτη. Κάποιοι δυσκολεύονται να αποκοιμηθούν. Άλλοι ξυπνούν πιο συχνά τη νύχτα (ίσως και 3 ή 4 φορές το βράδυ) ή/και πιο νωρίς το πρωί.

Μολονότι, εξ άλλου, η διάρκεια του ύπνου μειώνεται, πολλοί περνούν περισσότερη ώρα στο κρεβάτι, περιμένοντας πότε θα αποκοιμηθούν. Ή μπορεί η μετάβαση μεταξύ ύπνου και αφύπνισης να γίνεται απότομα, με αποτέλεσμα πολλοί να νομίζουν ότι κοιμούνται ελαφρά.

Μία άλλη διαφορά είναι ότι περνάμε λιγότερη ώρα στον βαθύ, χωρίς όνειρα ύπνο. Αυτό έχει ως συνέπεια να ξυπνάμε και συχνότερα το βράδυ. Αποκτάμε επίσης περισσότερη συνείδηση ότι ξυπνήσαμε.

Οι συχνές αφυπνίσεις το βράδυ συχνά είναι απόρροια συνοδών προβλημάτων, όπως η ανάγκη να ουρήσουμε (νυκτουρία). Το άγχος, ο πόνος από χρόνια νοσήματα και άλλα σωματικά ενοχλήματα επίσης έχουν συνέπειες στον ύπνο.

«Ο ύπνος τείνει να γίνεται πιο σύντομος και με περισσότερες διακοπές καθώς περνάμε από τη μέση στην τρίτη ηλικία. Έτσι όμως γίνεται λιγότερο ποιοτικός και δεν μπορεί να αποκαταστήσει αποτελεσματικά τις βλάβες που έχει υποστεί ο οργανισμός μας στη διάρκεια της ημέρας», αναφέρει η Dr. Alicia Roth, ψυχολόγος ύπνου στο Κέντρο Διαταραχών Ύπνου της Cleveland Clinic στο Οχάιο.

Οι διαταραχές

Αν και μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει προβλήματα ύπνου σε κάθε ηλικία, αυτά είναι πολύ συχνότερα στους ηλικιωμένους. Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους ηλικίας 65 ετών και άνω παραπονούνται για τουλάχιστον μία διαταραχή ύπνου.

Σε πολλές περιπτώσεις ο ύπνος διαταράσσεται από κάποια φάρμακα που παίρνουν. Άλλες εμπλέκονται παθήσεις, όπως η αποφρακτική υπνική άπνοια. Σημαντικό ρόλο παίζει και η αϋπνία, η οποία όταν είναι μακροχρόνια αποτελεί κύρια αιτία τροχαίων ατυχημάτων και κατάθλιψης.

Ο ανεπαρκής ύπνος στις μεγάλες ηλικίες επίσης είναι μεγάλο πρόβλημα, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε νοητική σύγχυση και αλλαγές στη συμπεριφορά. Ωστόσο τα προβλήματα ύπνου συχνά αποτελούν και σύμπτωμα  νευρολογικών ασθενειών.

Η Dr. Roth τονίζει ότι είναι σημαντικό να παρατηρούμε κάθε αλλαγή στο ωράριο, την ποιότητα και τις συνήθειες του ύπνου μας. Όπως λέει υπάρχουν τρόποι θεραπείας, ακόμα και αν ένα πρόβλημα συμβαίνει πολύ καιρό. «Το γεγονός ότι μεγαλώνουμε και ο ύπνος επιδεινώνεται, δεν σημαίνει ότι αναπόφευκτα θα κοιμόμαστε ανήσυχα ή λίγο για την υπόλοιπη ζωή μας. Υπάρχουν γιατροί που μπορούν να μας βοηθήσουν», προσθέτει.

Αν, τέλος, η διαταραχή στον ύπνο σας έχει αρχίσει να επηρεάζει την καθημερινότητά σας, καλό είναι να συμβουλευθείτε τον γιατρό σας, συνιστά.

Φωτογραφία: iStock