Προσέξτε το κρύο, εάν έχετε υπέρταση ή καρδιοπάθεια: Τι συνιστούν οι καρδιολόγοι

Οι επίμονα χαμηλές θερμοκρασίες μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στους ανθρώπους με καρδιαγγειακά προβλήματα και όσο περισσότερο διαρκεί το κρύο, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος, προειδοποιούν οι ειδικοί.

Η αιτία είναι οι επιπτώσεις που έχει το ψύχος στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο οργανισμός.

Όπως αναφέρουν οι ειδικοί από το Βρετανικό Ίδρυμα Καρδιάς (BHF), η καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία προσαρμόζονται διαρκώς στο περιβάλλον για να διατηρούν την ροή επαρκούς αίματος σε όλο το σώμα. Όταν κάνει κρύο, ενεργοποιείται το νευρικό σύστημα για να εμποδίσει την επικίνδυνη πτώση της εσωτερικής σωματικής θερμοκρασίας που θα μπορούσε να απειλήσει τα ζωτικά όργανα.

Έτσι, προκαλεί συστολή στα αιμοφόρα αγγεία του δέρματος και των δακτύλων, για να μειώσει τις απώλειες θερμότητας. Η αγγειοσυστολή δημιουργεί περισσότερη πίεση στην υπόλοιπη κυκλοφορία του αίματος, αναγκάζοντας την καρδιά να δουλεύει πιο σκληρά για να εξωθήσει αίμα σε όλο το σώμα. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνονται:

• Ο καρδιακός παλμός
• Η αρτηριακή πίεση

Αν και αυτή είναι μία φυσιολογική αντίδραση στο κρύο, η πρόσθετη επιβάρυνση μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στους ανθρώπους με προϋπάρχουσα καρδιαγγειακή νόσο.

Ο κίνδυνος αυτός είναι μεγαλύτερος στη διάρκεια της σωματικής καταπόνησης, καθώς αυτή ήδη απαιτεί από την καρδιά να κτυπά πιο γρήγορα και πιο δυνατά. Οι πάσχοντες από στηθάγχη, π.χ., μπορεί να παρουσιάσουν επιδείνωση των συμπτωμάτων τους τον χειμώνα. Ή μπορεί να διαπιστώσουν ότι τους είναι πιο δύσκολο να είναι δραστήριοι στο κρύο.

Πρόσθετες αλλαγές

Μία άλλη αλλαγή που συμβαίνει όταν κάνει κρύο, είναι ότι το αίμα μπορεί να γίνει πιο πυκνό και πιο κολλώδες. Η αυξημένη πηκτικότητά του ενέχει κίνδυνο θρόμβωσης, που μπορεί να οδηγήσει σε έμφραγμα ή εγκεφαλικό.

Επιπλέον, τον χειμώνα η αρτηριακή πίεση γενικώς είναι υψηλότερη απ’ ό,τι το καλοκαίρι. Αυτό οφείλεται στην αγγειοσυστολή, η οποία είναι σύνηθες φαινόμενο ακόμα και σε εσωτερικούς χώρους. Πόσο μάλλον που πολλοί άνθρωποι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να θερμάνουν επαρκώς τα σπίτια τους ή εργάζονται σε χώρους χωρίς θέρμανση.

Και μετά είναι οι διαφορετικές αντιδράσεις του οργανισμού των καρδιαγγειακών ασθενών στις χαμηλές θερμοκρασίες. Επιστήμονες από το King’s College του Λονδίνου (KCL) διερεύνησαν πως επηρεάζει η εισπνοή κρύου αέρα την αιμάτωση της καρδιάς.

Στη σχετική μελέτη ενέταξαν 42 εθελοντές, ηλικίας άνω των 55 ετών. Οι 32 από αυτούς είχαν στενώσεις στις στεφανιαίες αρτηρίες της καρδιάς τους. Οι στενώσεις αυτές είναι η συχνότερη αιτία στηθάγχης (πόνος στο στήθος) και εμφράγματος.

Οι εθελοντές εισέπνεαν υπό ιατρική παρακολούθηση κρύο αέρα από μία μάσκα, ενόσω οι γιατροί κατέγραφαν τη ροή αίματος στην καρδιά τους. Στους εθελοντές χωρίς στενώσεις, η εισπνοή του κρύου αέρα αύξανε τη ροή αίματος προς την καρδιά. Αυτή είναι μία υγιής αντίδραση που βοηθεί την καρδιά να δουλεύει πιο σκληρά για να διατηρεί ζεστά τα ζωτικά όργανα.

Ωστόσο σε εκείνους με στενώσεις στις αρτηρίες της καρδιάς, ο κρύος αέρας προκαλούσε μείωση στη ροή αίματος.

Κάτω από τους 12 βαθμούς

Οι κίνδυνοι που κρύβει το κρύο δεν είναι αμελητέοι. Πρόσφατη ευρωπαϊκή μελέτη υπολόγισε ότι σε ετήσια βάση πεθαίνουν εξαιτίας του σχεδόν 363.000 άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Βρετανία, τη Νορβηγία και την Ελβετία. Οι θάνατοι από το κρύο είναι 2,5 φορές περισσότερες στις ανατολικές περιοχές της απ’ ό,τι στις δυτικές.

Ο κίνδυνος καρδιαγγειακού επεισοδίου δεν αρχίζει όταν το θερμόμετρο δείχνει μονοψήφιες θερμοκρασίες. Μελέτες έχουν δείξει πώς γενικώς αρχίζει να αυξάνεται όταν η θερμοκρασία πέσει κάτω από τους 12 βαθμούς Κελσίου. Ρόλο παίζει όμως και η διάρκεια του κρύου.

Μελέτη στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ και το University College του Λονδίνου (UCL) έδειξε ότι τα εμφράγματα και τα εγκεφαλικά είναι υπερδιπλάσια όταν το κρύο διαρκεί περισσότερες από 4 ημέρες. Επιπλέον, παραμένουν αυξημένα για τουλάχιστον δύο εβδομάδες μετά την υποχώρηση των χαμηλών θερμοκρασιών.

Τι να κάνετε

Αν επομένως έχετε υπέρταση, καρδιοπάθεια και γενικότερα οποιοδήποτε καρδιαγγειακό πρόβλημα, πρέπει να προστατεύεστε από το κρύο. Οι ειδικοί συνιστούν τα εξής:

• Προσπαθήστε να είναι η θερμοκρασία στο σπίτι σας τουλάχιστον 18 βαθμοί Κελσίου
• Να ντύνεστε σε στοιβάδες, εντός και εκτός σπιτιού. Πολλές λεπτές στοιβάδες ρούχων θα σας ζεστάνουν περισσότερο από λίγες και χοντρές, γιατί «παγιδεύουν» καλύτερα τη ζέστη.
• Μην μένετε ακίνητοι μέσα στο σπίτι σας. Όσο περισσότερο κινείστε, τόσο περισσότερη θερμότητα παράγει ο οργανισμός σας
• Αν πρέπει να βγείτε έξω, μην ξεχάσετε το κασκόλ, τον σκούφο και τα γάντια. Αν έχετε στηθάγχη, το κασκόλ πρέπει να καλύπτει τη μύτη και το στόμα σας, για να αναπνέετε ζεστό αέρα.
• Να καταναλώνετε ζεστά ροφήματα και φαγητά
• Φροντίστε να έχετε επαρκείς προμήθειες στο σπίτι για να μην χρειάζεται να βγαίνετε έξω συχνά, όσο συνεχίζεται το κρύο
• Να μιλάτε καθημερινά με τους συγγενείς και τους φίλους σας και να μην απομονώνεστε

Φωτογραφία: istock