Ο ρόλος της καρδιάς και πότε μπορεί να σηματοδοτεί μια σοβαρή κατάσταση

Η λιποθυμία ή συγκοπή είναι μια προσωρινή απώλεια συνείδησης που οφείλεται σε ανεπαρκή ροή αίματος στον εγκέφαλο.

Ο Elijah Behr, καρδιολόγος στη Mayo Clinic Healthcare στο Λονδίνο, εξηγεί πέντε πράγματα που είναι σημαντικό να γνωρίζετε για τη λιποθυμία.

Γιατί μπορεί να λιποθυμήσει κανείς

Η αγγειοβελτιωτική συγκοπή (ορθοστατική υπόταση) είναι ο ιατρικός όρος για το πιο καλοήθες είδος λιποθυμίας, την απλή λιποθυμία χωρίς σοβαρή υποκείμενη αιτία, εξηγεί ο Δρ Behr. Αυτός ο τύπος λιποθυμίας είναι συχνός.

«Σε ορισμένους ανθρώπους, αν έχουν πτώση της αρτηριακής πίεσης από συναισθηματική δυσφορία, πόνο, ασθένεια ή αφυδάτωση, για παράδειγμα, ή απλά έχουν γενικά χαμηλή αρτηριακή πίεση, οποιαδήποτε πρόκληση προκαλεί αντανακλαστικό στην καρδιά», λέει ο δρ Behr. «Αντί η καρδιά να επιταχύνει και να αντλεί πιο δυνατά για να διατηρήσει την αρτηριακή πίεση, αρχίζει να επιβραδύνει. Η αρτηριακή πίεση πέφτει, ο καρδιακός ρυθμός επιβραδύνεται περαιτέρω και η καρδιά μπορεί να σταματήσει για πολλά δευτερόλεπτα – μερικές φορές κοντά σε ένα λεπτό για ορισμένα άτομα που έχουν πιο σοβαρά λιποθυμικά επεισόδια», εξηγεί.

Συνήθως, σε αυτού του είδους τη λιποθυμία, το άτομο σωριάζεται στο πάτωμα, η πίεση του αίματος επιστρέφει στον εγκέφαλο και το άτομο αρχίζει να ανακάμπτει. Ωστόσο, αν κάποιος λιποθυμήσει σε επικίνδυνο σημείο ή σε επικίνδυνη θέση, μπορεί να υπάρξει κίνδυνος για τον ίδιο και για τους άλλους, σημειώνει.

Η συγκοπή που απασχολεί περισσότερο τους επαγγελματίες υγείας είναι η καρδιακή συγκοπή, η λιποθυμία που οφείλεται σε υποκείμενη καρδιακή νόσο, όπως μια ανωμαλία του καρδιακού ρυθμού ή αρρυθμία, εξηγεί.

«Πρόκειται συνήθως για μια πιο απότομη απώλεια και επιστροφή των αισθήσεων από ό,τι στην απλή λιποθυμία. Εάν είστε μεγαλύτερης ηλικίας, είναι πιο πιθανό να έχετε υποκείμενη καρδιακή νόσο που μπορεί να γνωρίζετε ή να μην γνωρίζετε. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους πρέπει να ανησυχούμε περισσότερο για την απώλεια συνείδησης σε ηλικιωμένα άτομα», λέει ο δρ Behr. «Οι νέοι άνθρωποι μπορεί επίσης να έχουν καρδιακές παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν καρδιακή συγκοπή, η οποία μπορεί να αποτελεί προειδοποιητικό σημάδι για κάτι πιο σοβαρό που θα ακολουθήσει, οπότε είναι σημαντικό να το διερευνήσετε», επισημαίνει.

Η λιποθυμία μπορεί επίσης να είναι προειδοποιητικό σημάδι ενός σοβαρού καρδιακού προβλήματος σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό κληρονομικών καρδιακών προβλημάτων, ανεξήγητων θανάτων ή πρόωρων αιφνίδιων θανάτων, άτομα των οποίων η λιποθυμία σχετίζεται με την άσκηση και άτομα των οποίων η λιποθυμία σχετίζεται με καρδιακό αίσθημα παλμών ή με την αίσθηση ότι η καρδιά χτυπά υπερβολικά, προσθέτει.

Σημάδια πριν από μια απλή λιποθυμία

Πριν από μια απλή λιποθυμία, μπορεί να αντιμετωπίσετε ένα ή περισσότερα σημάδια που δείχνουν ότι πρέπει να καθίσετε ή να ξαπλώσετε.

«Θα υπάρχει μια αίσθηση ζαλάδας. Μπορεί να υπάρχει μια αίσθηση ναυτίας ή βουητό ή κουδούνισμα στα αυτιά», λέει ο δρ Behr. «Μερικοί άνθρωποι περιγράφουν ότι είναι σαν να μπαίνουν σε τούνελ -σαν να χάνουν την όρασή τους πριν λιποθυμήσουν πραγματικά- και μερικοί μπορεί να χάσουν πράγματι την όραση αλλά να έχουν ακόμα επίγνωση, να μην χάσουν εντελώς τις αισθήσεις τους και στη συνέχεια να συνέλθουν. Άλλα τυπικά σημάδια περιλαμβάνουν αίσθημα εφίδρωσης και υγρασίας».

Μερικοί άνθρωποι έχουν προειδοποιητικά σημάδια περίπου μισή ώρα πριν λιποθυμήσουν. Κάποιοι άλλοι 30 δευτερόλεπτα, προσθέτει.

Τι να κάνετε αν λιποθυμήσετε εσείς ή κάποιος άλλος

Ελέγξτε ότι το άτομο αναπνέει και έχει σφυγμό. Εάν όχι, καλέστε βοήθεια έκτακτης ανάγκης και, εάν γνωρίζετε πώς να παρέχετε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση, ξεκινήστε την.

Εάν το άτομο εξακολουθεί να αναπνέει και έχει σφυγμό, βεβαιωθείτε ότι βρίσκεται σε επίπεδη θέση και ότι ο αεραγωγός του είναι ανοιχτός χρησιμοποιώντας τη θέση ανάνηψης και καλέστε βοήθεια.

Εάν αισθάνεστε ότι μπορεί να λιποθυμήσετε, τοποθετήστε το κεφάλι σας χαμηλότερα από την καρδιά σας: για παράδειγμα, ανάμεσα στα γόνατα. Όταν επανέλθετε, ξεκουραστείτε.

Πιείτε νερό μετά τη λιποθυμία, προσθέτοντας ηλεκτρολύτες αν έχετε.

«Αν η αρτηριακή σας πίεση πέφτει και έχετε αυτά τα συμπτώματα, αυτό σημαίνει ότι το αίμα δεν φτάνει στον εγκέφαλό σας και αν η καρδιά σας προσπαθεί να σπρώξει το αίμα στον εγκέφαλό σας ενάντια στη βαρύτητα, τότε δυσκολεύεται. Πρέπει πραγματικά να φέρετε το κεφάλι σας στο ίδιο επίπεδο ή κάτω από την καρδιά σας, ώστε η αρτηριακή πίεση να επιστρέψει στον εγκέφαλο και αυτό θα αποτρέψει όλα τα συμπτώματα και τον φαύλο κύκλο που ακολουθεί», συμβουλεύει ο δρ Behr. «Βάλτε το κεφάλι σας ανάμεσα στα γόνατά σας ή ξαπλώστε με το κεφάλι κάτω και τα πόδια στον αέρα, ανάλογα με το πού βρίσκεστε και τι είναι εφικτό να κάνετε», εξηγεί.

Το να σηκωθείτε και να περπατήσετε αμέσως είναι μάλλον το χειρότερο πράγμα που μπορείτε να κάνετε, προειδοποιεί.

Μερικές φορές, η ενυδάτωση και η προσθήκη αλατιού στη διατροφή μπορεί να μην είναι αρκετή. Περιστασιακά οι άνθρωποι πρέπει να λαμβάνουν φάρμακα για να βελτιώσουν τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και να αυξήσουν την αρτηριακή πίεση για να αποτρέψουν τα λιποθυμικά επεισόδια, λέει ο δρ Behr.

Πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια

Εάν κάποιος είχε μια απλή λιποθυμία λόγω κάποιου από τα αίτια που αναφέρονται παραπάνω, καλό θα ήταν να το συζητήσει με τον γιατρό του, ιδίως αν συμβαίνει για πρώτη φορά.

Εάν κάποιος έχει ξαναπάθει απλές λιποθυμίες, λόγω των ίδιων συνθηκών και έχει αξιολογηθεί από παθολόγο ή καρδιολόγο στο παρελθόν, μπορεί και να μην χρειάζεται να πηγαίνει κάθε φορά στα επείγοντα, προσθέτει.

Φωτογραφία: iStock