Στα ύψη η οικονομική επιβάρυνση από την ελλιπή διαχείριση στην Ελλάδα

Αύξηση του επιπολασμού, της φαρμακευτικής δαπάνης και των δαπανών Υγείας καταγράφεται στον τομέα του διαβήτη στην Ελλάδα, σύμφωνα με μελέτη με θέμα «Η επιβάρυνση του Διαβήτη και οι Προοπτικές Μεταρρύθμισης: Συμπεράσματα για το Εθνικό Σύστημα Υγείας», που εκπονήθηκε από το London School of Economics LSE, έπειτα από ανάθεση του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ).

Όπως ανέφερε ο καθηγητής του LSE, Πάνος Καναβός, παρουσιάζοντας τα στοιχεία, το βάρος του διαβήτη στη χώρα μας εστιάζεται τόσο στην αυξανόμενη οικονομική επιβάρυνση, όσο και στην ικανότητα του συστήματος Υγείας να ανταποκριθεί.

Ο επιπολασμός του διαβήτη στην Ελλάδα είναι στο 12% με αυξητική τάση, αν και ο ακριβής ρυθμός δεν είναι σαφής, με συνέπεια να έχουμε αυξανόμενο κόστος με την ετήσια συνολική φαρμακευτική δαπάνη από 3,8 δισ. ευρώ που ήταν το 2014 να ανέρχεται σε 7,1 δισ. ευρώ το 2023.

Η αύξηση στην κατανάλωση αντιδιαβητικών φαρμάκων είναι μεγάλη, ειδικά στα νέα ακριβότερα φάρμακα (SGLT-2, αγωνιστές GLP-1), γεγονός που υποδηλώνει υψηλότερες φαρμακευτικές δαπάνες για το κράτος. Ως παράδειγμα ο καθηγητής έφερε τα κόστη προηγούμενων ετών για καθορισμένη ημερήσια δόση ανά 1000 άτομα την ημέρα που το 2018 ανέρχετο στα 88,9 και το 2021 έφτασε στο 100,9.

Εκτός από το άμεσο κόστος, το έμμεσο κόστος (απώλεια παραγωγικότητας κλπ.) είναι επίσης σημαντικό, αλλά αδύνατο να εκτιμηθεί με ακρίβεια λόγω έλλειψης στοιχείων.

Το πρόβλημα με τα στοιχεία είναι ότι δεν υπάρχει συστηματική παρακολούθηση επιπλοκών, ενώ υπάρχουν υποεξυπηρετούμενοι πληθυσμοί όπως είναι αγρότες, μετανάστες κ.λπ., όταν την ίδια στιγμή οι θάνατοι που σχετίζονται με τον διαβήτη αυξάνονται και από 1.667 το 2014 έφτασαν τις 2.580 το 2021.

Η ικανότητα της Ελλάδας να αντιμετωπίσει την επιβάρυνση αυτή είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό όταν έχουμε έλλειψη δεδομένων, κατακερματισμένο συντονισμό, περιορισμένες δυνατότητες Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης, ατελή υλοποίηση του προσωπικού ιατρού, έλλειψη αξιολόγησης τεχνολογιών Υγείας, ανύπαρκτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον διαβήτη, περιορισμένη εφαρμογή πρωτοκόλλων και ίσως το πιο σοβαρό από όλα χαμηλή συμμόρφωση στην κλινική πρακτική σε ποσοστό 53,5% για τον αλγόριθμο θεραπείας και 43,6% για το προτεινόμενο πρωτόκολλο παρακολούθησης ατόμων που ζουν με διαβήτη.

Ο καθηγητής πρότεινε ως λύση την επένδυση σε υποδομές για διαλειτουργικότητα συστημάτων, τηλευγεία, μητρώο ασθενών, αντιμετώπιση της έλλειψης ενδοκρινολόγων και διαβητολόγων, εκπαίδευση των νοσηλευτών και σίγουρα ενίσχυση της Π.Φ.Υ.

Γεωργιάδης: Ο διαβήτης μάς απασχολεί πολύ

«Το θέμα του διαβήτη μάς απασχολεί πολύ», σημείωσε ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, που έδωσε το παρών στη συζήτηση.

«Προφανώς διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, σε πρώτο επίπεδο, η διατροφή μας και ο τρόπος ζωής μας. Είναι αποκαρδιωτικό στην Ελλάδα να έχουμε το χαμηλότερο ποσοστό πληθυσμού που αθλείται. Η καλή υγεία είναι πρωτίστως προσωπική μας ευθύνη» είπε στην αρχή της ομιλίας του ο υπουργός Υγείας.

Ο υπουργός τόνισε πως έχουμε ένα τεράστιο πρόβλημα να αντιμετωπίσουμε: «Η αλλαγή τεχνολογίας σε σχέση με τις παραδοσιακές ταινίες μέτρησης σακχάρου έχει μεν ως αποτέλεσμα πιο αξιόπιστες μετρήσεις για τους ασθενείς, αλλά από την άλλη πλευρά έχει οδηγήσει τον προϋπολογισμό σε εκρηκτική άνοδο. Η επιπλέον χρηματοδότηση το 2024 ήταν σταγόνα στον ωκεανό. Για να δώσω ένα παράδειγμα, το κόστος για τον ΕΟΠΥΥ το τρίμηνο για τους ασθενείς ήταν 300 ευρώ με την παλιά τεχνολογία και με την καινούργια ήταν 1.400 ευρώ. Μας λείπουν αυτά τα χρήματα και πρέπει να τα βρούμε», σημείωσε ο κ. Γεωργιάδης.

Όπως εξήγησε, ο κυριότερος λόγος που θεσπίστηκε το rebate στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα ήταν οι επιπλέον πόροι να κατευθυνθούν εξολοκλήρου στον προϋπολογισμό του διαβήτη. «Εάν δεν δράσουμε γρήγορα θα υπάρξει πρόβλημα. Σε κάθε περίπτωση, το θέμα του διαβήτη είναι πρωτεύον και είναι σημαντικό το κομμάτι της πρόληψης. Οι επιπλοκές του φέρνουν ακόμη μεγαλύτερη επιβάρυνση» είπε και κλείνοντας κάλεσε τους συμμετέχοντες να προτείνουν άμεσες κινήσεις για τον έλεγχο, την πρόληψη και την αντιμετώπιση του διαβήτη που θα έχουν πραγματικό αποτέλεσμα».

Χρόνια και ύπουλη νόσος

«Ο διαβήτης στη χώρα μας αφορά τουλάχιστον ένα εκατομμύριο συμπολίτες μας και το «φορτίο» για το δημόσιο σύστημα υγείας είναι βαρύ. Είναι μία χρόνια, αλλά και ύπουλη νόσος, καθώς στο ξεκίνημά της μπορεί να μην δώσει ορατά συμπτώματα, όμως επιβαρύνει πολύ το σύστημα υγείας και πολλά χρόνια μετά την πρώτη διάγνωση. Επίσης, συνοδεύεται από σοβαρές επιπλοκές που επιβαρύνουν σημαντικά τους προϋπολογισμούς της υγείας», ανέφερε ο πρόεδρος Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, Ολύμπιος Παπαδημητρίου.

Για αυτούς τους λόγους, συμπλήρωσε, είναι πολύ σημαντική αυτή η μελέτη για τη χαρτογράφηση της κατάστασης στο ελληνικό περιβάλλον και τις πρακτικές που πρέπει να εφαρμόσουμε. «Αυτό που ζητούμε είναι να καταλήξουμε σε κοινές προτεραιότητες και άμεσες δράσεις που θα μπορέσει άμεσα να προχωρήσει και να εφαρμόσει το υπουργείο Υγείας» σημείωσε ο Πρόεδρος του ΣΦΕΕ.

61 εκατ. άνθρωποι στην Ευρώπη με διαβήτη

Τέλος, ο Bart Torbeyns, γενικός διευθυντής του  Ευρωπαϊκού Φόρουμ για τον Διαβήτη, τόνισε πως στις προτεραιότητες είναι να έρχονται σε επαφή όλοι οι φορείς για την αντιμετώπιση του διαβήτη, για την καταγραφή των προβλημάτων αλλά και των προτάσεων που υπάρχουν.

«61 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη ζουν με διαβήτη. Είναι σημαντικό το κομμάτι της πρόληψης, αλλά ακόμη υπάρχουν κενά στη συλλογή δεδομένων για την επίπτωση της νόσου. Η καταγραφή και η παρακολούθηση των ασθενών είναι κρίσιμης σημασίας, καθώς αρκετοί ασθενείς παραμένουν αδιάγνωστοι, ενώ σημειώνεται αύξηση και στην εμφάνιση  διαβήτη στα παιδιά. Είμαστε σε επαφή με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και τις κυβερνήσεις για να καταγράψουμε προτάσεις που μπορούν να βοηθήσουν.

Εύχομαι και στην Ελλάδα η κυβέρνηση να βοηθήσει με στόχο της βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με διαβήτη», υπογράμμισε.