Ποια είναι τα προειδοποιητικά συμπτώματα και σε πόσο καιρό υποχωρεί

Ο επιχείλιος έρπης είναι πολύ συνηθισμένος, καθώς περισσότεροι από έξι στους δέκα άνθρωποι είναι φορείς του ιού HSV-1 που τον προκαλεί. Οι παράγοντες που μπορεί να τον πυροδοτήσουν είναι πολλοί, αλλά ευτυχώς υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης.

Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), ο ιός του απλού έρπητα τύπου 1 (HSV-1) προκαλεί επώδυνες πληγές. Μεταδίδεται κυρίως με την δερματική επαφή και μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, αν και δεν υπάρχει τρόπος ίασης.

Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως 3,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας κάτω των 50 ετών είναι φορείς του. Οι περισσότεροι έχουν μολυνθεί στην παιδική ηλικία από άλλα άτομα (π.χ. τους γονείς τους). Ακόμα και ένα φιλί στο μάγουλο μπορεί να τον μεταδώσει, εάν ένα άτομο έχει επιχείλιο έρπη.

Όταν ο ιός εισβάλλει στο σώμα, «κρύβεται» στα νευρικά κύτταρα και μένει εκεί για πάντα. Εάν και όταν επανενεργοποιηθεί, αρχίζει να αναπτύσσεται ο επιχείλιος έρπης. Η ανάπτυξή του αρχίζει με ένα αίσθημα:

• «Μυρμηγκιάσματος»
• Κνησμού (φαγούρα) ή
• Καύσου (κάψιμο)

Τις επόμενες 48 ώρες εμφανίζεται μία ή περισσότερες επώδυνες φουσκάλες στο πρόσωπο, σύμφωνα με το βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS). Οι φλύκταινες αυτές είναι συνήθως μικρές και γεμάτες υγρό, αλλά κάποια στιγμή υφίστανται ρήξη και δημιουργείται πληγή. Αργότερα θα αναπτυχθεί κρούστα.

Οι πληγές μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του προσώπου. Συνήθως όμως εντοπίζονται μέσα και γύρω από το στόμα. Χρειάζονται περίπου 10 ημέρες για να επουλωθούν. Έως ότου συμβεί αυτό, μπορεί να δημιουργούν ενόχληση ή πόνο.

Πολύ μεταδοτικός

Ο επιχείλιος έρπης είναι πολύ μεταδοτικός. Στην πραγματικότητα, ένας ασθενής μπορεί να τον μεταδώσει σε άλλο άτομο από τη στιγμή που αρχίζει να νιώθει το πρώτο σύμπτωμα (π.χ. φαγούρα). Παραμένει, δε, μεταδοτικός έως ότου κλείσουν εντελώς οι πληγές του και πέσει η κρούστα.

Τι μπορεί, όμως, να ενεργοποιήσει εκ νέου τον ιό του απλού έρπη; Οι πιθανοί εκλυτικοί παράγοντες είναι πολλοί και συμπεριλαμβάνουν μεταξύ άλλων:

• Το στρες
• Την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο ή στο κρύο
• Έναν τραυματισμό
• Διάφορα φάρμακα και ασθένειες που εξασθενούν το ανοσοποιητικό (ακόμα και η γρίπη μπορεί να τον ενεργοποιήσει)
• Τις ορμονικές διακυμάνσεις (π.χ. της εμμήνου ρύσεως)

Τι να κάνουν οι πάσχοντες

Όπως προαναφέρθηκε, ο επιχείλιος έρπης μπορεί να επανεμφανίζεται, αφού προκαλείται από έναν ιό ο οποίος δεν φεύγει από το σώμα. Η προστασία από τους πιθανούς εκλυτικούς παράγοντες, όταν και όσο αυτό είναι εφικτό, μπορεί να σας βοηθήσει.

Αν έχετε επιχείλιο έρπη και πονάτε, πάρτε απλά παυσίπονα (π.χ. παρακεταμόλη ή ιβουπροφαίνη), συνιστά το NHS. Να πίνετε επίσης άφθονα υγρά για να αποφύγετε την αφυδάτωση.

Εξαιρετικά σημαντικό είναι να προστατεύσετε τους άλλους από τον ιό. Αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό αν έχετε ανθρώπους με εξασθενημένο ανοσοποιητικό στον περίγυρό σας. Το ίδιο και αν έχετε μωρά (υπάρχει κίνδυνος να εκδηλωθεί νεογνικός έρπης ο οποίος είναι πολύ επικίνδυνος για τα βρέφη).

Να μην αγγίζετε τις πληγές του έρπη, εάν δεν είναι ώρα να βάλετε αντιϊική αλοιφή. Να σαπουνίζετε καλά τα χέρια σας, όταν τελειώνετε την εφαρμογή της.

Να μην τρίβετε την αλοιφή πάνω στην πληγή. Προτιμότερο είναι να την εφαρμόζετε ταμποναριστά. Σημαντικό είναι επίσης να αποφύγετε τα όξινο και τα αλμυρά φαγητά έως ότου επουλωθεί ο έρπης, διότι μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα που προκαλεί.

Πότε να πάτε στον γιατρό

Ο επιχείλιος έρπης χρειάζεται οπωσδήποτε ιατρική αξιολόγηση όταν δεν αρχίζει να επουλώνεται εντός 10 ημερών. Να συμβουλευθείτε επίσης τον γιατρό σας εάν:

• Η πληγή είναι πολύ μεγάλη ή πολύ επώδυνη
• Ανησυχείτε ότι μπορεί να είναι κάτι άλλο
• Έχετε πρησμένα, επώδυνα ούλα και πληγές μέσα στο στόμα (είναι ένδειξη ουλοστοματίτιδας που μπορεί να προκληθεί από τον ιό του έρπη)
• Έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό (π.χ. επειδή κάνετε χημειοθεραπεία ή πάσχετε από σακχαρώδη διαβήτη)

Ο γιατρός μπορεί να συστήσει αγωγή από το στόμα ή και να σας παραπέμψει στο νοσοκομείο, εάν το κρίνει απαραίτητο.

Πώς αντιμετωπίζεται

• Ο επιχείλιος έρπης αντιμετωπίζεται με διάφορες μεθόδους, όπως:
• Ειδικές κρέμες που καταπολεμούν τον πόνο και τον ερεθισμό
• Αντιϊικές κρέμες που επιταχύνουν την επούλωση
• Ειδικά επιθέματα που καλύπτουν και προστατεύουν το δέρμα έως ότου επουλωθεί
• Ειδικά χάπια που χορηγεί ο γιατρός, όπως προαναφέρθηκε

Αν βγάζετε συχνά έρπη στα χείλη, να χρησιμοποιείτε τις ειδικές αντιϊικές κρέμες αμέσως μόλις νιώσετε το πρώτο αίσθημα «μυρμηγκιάσματος». Και αυτό διότι δεν αποδίδουν πάντοτε όταν αναπτυχθούν οι φουσκάλες.

Φωτογραφία: iStock