Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο και πότε να πάτε στον γιατρό

Αίσθηση προκάλεσε η είδηση ότι στις ΗΠΑ ξέσπασε επιδημία γαστρεντερίτιδας που σχετίζεται με το χάμπουργκερ Quarter Pounders της αλυσίδας McDonald’s. Έως χθες είχαν νοσήσει 49 άνθρωποι σε 10 πολιτείες, με έναν ασθενή να χάνει τη ζωή του και άλλους 10 να εισάγονται στο νοσοκομείο. Η αιτία που προκάλεσε τη γαστρεντερίτιδα διαπιστώθηκε ότι είναι το βακτήριο e.coli (εσερίχια κόλι), το οποίο εντοπίστηκε στα κρεμμύδια που παρείχε στην εταιρεία ένας προμηθευτής. Τι είναι αυτά τα βακτήρια και τί μπορεί να προκαλέσουν;

Τα βακτήρια e.coli υπάρχουν εκ φύσεως στο περιβάλλον, στα τρόφιμα, στο νερό και στο έντερο ανθρώπων και ζώων. Υπάρχουν πολλά είδη, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι αβλαβή, αναφέρουν τα ομοσπονδιακά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ. Τα αβλαβή e.coli που υπάρχουν στο υγιές έντερο έχουν σημαντικούς ρόλους αφού:

• Συμβάλλουν στην πέψη των τροφίμων
• Παράγουν βιταμίνες
• Μας προστατεύουν από άλλα, επιβλαβή παθογόνα

Ωστόσο υπάρχουν και μερικά είδη που προκαλούν ασθένειες στους ανθρώπους. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται έξι είδη τα οποία προκαλούν γαστρεντερίτιδα. Ένας άνθρωπος μπορεί να μολυνθεί από αυτά όταν τα καταπιεί. Αυτό μπορεί να συμβεί μέσω της κατανάλωσης μολυσμένης τροφής ή νερού ή όταν εκτεθεί με οποιονδήποτε τρόπο με τα κόπρανα άρρωστων ανθρώπων ή ζώων.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Όλοι μπορεί να πάθουμε γαστρεντερίτιδα από e.coli. Ωστόσο μερικές πληθυσμιακές ομάδες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης και σοβαρής νόσου. Στις ομάδες αυτές ανήκουν:

• Παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών. Αυτό οφείλεται στο ότι δεν έχουν ακόμα αρκετά ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα. Διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν μια απειλητική επιπλοκή της γαστρεντερίτιδας που λέγεται αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο (HUS).
• Ηλικιωμένοι (ηλικίες 65 ετών και άνω). Στις μεγάλες ηλικίες είναι πιθανότερο να υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής γαστρεντερίτιδας. Οι παράγοντες αυτοί είναι η φυσική εξασθένηση του ανοσοποιητικού, η λήψη ορισμένων φαρμάκων και η μείωση των οξέων του στομάχου. Ο κίνδυνος HUS είναι αυξημένος και στους ηλικιωμένους.
• Όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε παθήσεις, όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης, η ηπατική ή νεφρική νόσος, το AIDS.   Μπορεί επίσης να οφείλεται σε ιατρικές θεραπείες, όπως η χημειοθεραπεία και η λήψη στεροειδών (κορτιζόνη).
• Οι διεθνείς ταξιδιώτες. Σε μερικές χώρες επικρατούν ορισμένες συνθήκες που ευνοούν την εξάπλωση των e.coli που προκαλούν γαστρεντερίτιδα. Μπορεί π.χ. να μην έχουν ασφαλές πόσιμο νερό ή να έχουν φτωχά συστήματα υγιεινής και μη ασφαλή παραγωγή και διαχείριση τροφίμων.

Πότε να πάτε στον γιατρό

Η γαστρεντερίτιδα από το βακτήριο e.coli προκαλεί διάρροια. Αναλόγως με το είδος του βακτηρίου που προσβάλλει έναν ασθενή, η διάρροια μπορεί να είναι αιματώδης, υδαρής ή και τα δύο. Μερικά είδη του βακτηρίου προκαλούν και άλλα συμπτώματα, όπως κράμπες στην κοιλιά, έμετο και πυρετό.

Τον γιατρό πρέπει να καλέσετε αμέσως εάν έχετε ένα ή περισσότερα από τα εξής συμπτώματα, συνιστούν τα CDC:

• Διάρροια ή έμετο επί περισσότερες από 2 ημέρες
• Αίμα στα κόπρανα ή στα ούρα
• Πυρετό πάνω από 38,9 βαθμούς Κελσίου
• Συμπτώματα αφυδάτωσης
• Συμπτώματα αιμολυτικού ουραιμικού συνδρόμου (HUS)

Η αφυδάτωση μπορεί να αναπτυχθεί γρήγορα όταν κάποιος έχει γαστρεντερίτιδα και αδυνατεί να πιει αρκετά υγρά. Ύποπτα συμπτώματα αφυδάτωσης είναι:

• Λίγα ή καθόλου ούρα
• Σκουρόχρωμα ούρα
• Έντονη δίψα
• Ξερό στόμα ή λαιμός
• Ζάλη ή ίλιγγος
• Κλάμα χωρίς δάκρυα στα μωρά

Το αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο είναι μία διαταραχή του αίματος. Αποτελεί σοβαρή επιπλοκή από την γαστρεντερίτιδα και μπορεί να προκαλέσει:

• Λίγα ή καθόλου ούρα
• Απώλεια της φυσικής ροζ απόχρωσης στα μάγουλα στο εσωτερικό των βλεφάρων
• Ανεξήγητοι μώλωπες (μελανιές) ή εξάνθημα με μικροσκοπικές κόκκινες κηλίδες
• Αίμα στα ούρα
• Ακραία κόπωση ή ευερεθιστότητα
• Μειωμένη εγρήγορση

Το σύνδρομο είναι επείγον περιστατικό. Αν δεν αντιμετωπιστεί αμέσως και σωστά μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια, μόνιμα προβλήματα υγείας ή και θάνατο, προειδοποιούν τα CDC. Με την κατάλληλη θεραπεία οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν σε λίγες εβδομάδες. Το σύνδρομο είναι πιο συχνό σε μικρά παιδιά (κάτω των 5 ετών).

Φωτογραφία: iStock