Τι είναι ο Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός για την ημικρανία

Ο Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός (TMS) είναι μια καινοτόμα μη επεμβατική θεραπευτική επιλογή, η οποία χρησιμοποιεί ηλεκτρομαγνητικούς παλμούς για να διεγείρει τα νευρικά κύτταρα στον εγκέφαλο. Πρόκειται για θεραπευτική προσέγγιση, εγκεκριμένη επίσημα στις ΗΠΑ για την εφαρμογή της σε διάφορες νευροψυχιατρικές διαταραχές. Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει και υποσχόμενα αποτελέσματα για την εφαρμογή του TMS στη χρόνια ημικρανία.

Ο Δρ. Μιχάλης Βικελής, Νευρολόγος με εξειδίκευση στις κεφαλαλγίες και επιστημονικός σύμβουλος του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος, εξηγεί για την μέθοδο αυτή.

…

Συνέντευξη στον Θάνο Ξυδόπουλο

Κύριε Βικελή, τι είναι ο Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός; πως ακριβώς λειτουργεί;

Στον Διακρανιακό Μαγνητικό Ερεθισμό, τον οποίο συνήθως αποκαλούμε με την συντομογραφία TMS από τα αρχικά των λέξεων Transcranial Magnetic Stimulation ο στόχος είναι να χορηγήσουμε ηλεκτρομαγνητικούς παλμούς, για να διεγείρουμε στοχευμένα κάποια σημεία του. Αυτό επιτυγχάνεται με ειδική ιατρική συσκευή, που χορηγεί μαγνητικούς παλμούς στα κατάλληλα κέντρα του εγκέφαλου, μέσω ενός πηνίου συνδεδεμένου με εξειδικευμένο ερεθιστή. Όταν οι παλμοί ΤΜS εφαρμόζονται μπορούν να αυξήσουν ή να μειώσουν κατά την περίπτωση την διεγερσιμότητα του εγκεφάλου.

…

Σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζεται διεθνώς η μέθοδος αυτή;

Στο εξωτερικό η μέθοδος έχει εδώ και λίγα χρόνια μια αυξανόμενη χρήση. Ο Αμερικανικός Οργανισμός FDA την έχει εγκρίνει στην κατάθλιψη και τη διπολική διαταραχή. Ωστόσο, υπάρχουν επιστημονικές έρευνες και σε πολλά άλλα πεδία με υποσχόμενα αποτελέσματα. Ένα από αυτά είναι και η ημικρανία, και κυρίως στην χρόνια μορφή της. Στην Ευρώπη, υπάρχουν σε αρκετές χώρες εξειδικευμένα κέντρα που εφαρμόζουν την μέθοδο σε ασθενείς με ημικρανία. 

Ποιοι ασθενείς με ημικρανία μπορούν να ωφεληθούν και έχει νόημα να αξιολογήσουν την μέθοδο αυτή ως θεραπευτική επιλογή;

…

Στην ημικρανία, καμία ως τώρα θεραπεία δεν είναι πανάκεια, άρα πρέπει να αξιολογούμε προσεκτικά το προφίλ του συγκεκριμένου ασθενούς, πριν συστήσουμε μια θεραπεία. Σε γενικές γραμμές, θεωρώ πως υποψήφιος για Διακρανιακό Μαγνητικό Ερεθισμό είναι ο ασθενής με ημικρανία ο οποίος αντιμετωπίζει χρόνια συμπτώματα ημικρανίας και δεν έχει καταφέρει να ανακουφισθεί από την φαρμακευτική αγωγή. Ή, αν υπάρχει μερική ανακούφιση και θέλουμε να ενισχύσουμε το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Ένας ασθενής με αυτό το προφίλ, έχει την δυνατότητα να συμμετάσχει σε κύκλο θεραπευτικών συνεδριών ΤMS. Μελέτες δείχνουν ότι ασθενείς που ακολούθησαν την θεραπεία παρουσίασαν μείωση της συχνότητας και της σοβαρότητας των κρίσεων ημικρανίας.

Οπότε, ποιος επιλέγει ποιος ασθενής με ημικρανία μπορεί να δοκιμάσει τη μέθοδο; Και, πώς ακριβώς γίνεται η θεραπεία;

Η εκτίμηση και η σύσταση για συνεδρίες Διακρανιακού Μαγνητικού Ερεθισμού πρέπει πάντα να γίνεται από τον ειδικό ιατρό, ο οποίος έχει το πλήρες ιατρικό ιστορικό του ασθενούς. Αντίστοιχα καθορίζεται ο ακριβής αριθμός συνεδριών και η συχνότητά τους. Η εκτέλεση των θεραπευτικών συνεδριών πρέπει πάντα να γίνεται σε ιατρικό χώρο υπό την εποπτεία επαγγελματιών υγείας. Η διάρκεια της κάθε συνεδρίας είναι 12-20 λεπτά και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι ή στις δραστηριότητές του αμέσως μετά. Συνήθως, απαιτείται ένα πρωτόκολλο που διαρκεί κάποιες εβδομάδες, το οποίο μπορεί να επαναληφθεί. Να σημειωθεί πως η δράση του Διακρανιακού Μαγνητικού ερεθισμού είναι ταχεία, και πολλές φορές μπορούμε να δούμε τα πρώτα αποτελέσματα μέσα σε λίγες εβδομάδες. 

Συνολικά, ο Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός μπορεί να είναι μια καλή επιλογή για όσους αναζητούν μια ασφαλή, μη επεμβατική και ανώδυνη θεραπευτική μέθοδο για την ημικρανία, ενώ δεν έχουν ανακουφισθεί σε ικανοποιητικό βαθμό από την φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνουν. 

Μπορεί με τον Διακρανιακό Μαγνητικό Ερεθισμό να δουν αποτέλεσμα και ασθενείς με ειδικές μορφές ημικρανίας, όπως η αιθουσαία ημικρανία;

Ναι, ασφαλώς, και μάλιστα η αιθουσαία ημικρανία, όπου πέρα από τα τυπικά επεισόδια και συμπτώματα της ημικρανίας ή και παράλληλα με αυτά υπάρχουν και επεισόδια με ξαφνική ζαλάδα και αστάθεια, είναι κατά τη γνώμη μου ένας ιδανικός στόχος για να δοκιμαστεί με θεραπεία με το TMS. Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή όμως, καθώς δυστυχώς είναι μια διάγνωση που πολλές φορές τίθεται καθ’ υπερβολή. Θα έλεγα πως για να διαπιστωθεί αν κάποιος έχει αιθουσαία ημικρανία, είναι απαραίτητο να επισκεφτεί ένα ειδικό κέντρο κεφαλαλγίας και να μιλήσει με έμπειρο στο θέμα γιατρό, πριν κάνει την οποιαδήποτε θεραπεία. 

Κύριε Βικελή, πέρα από αυτήν, την σχετικά καινούργια μέθοδο, ποιο είναι σήμερα το πεδίο στην θεραπευτική της ημικρανίας;

Στην εποχή μας, έχουμε πια διαθέσιμη την θεραπεία με τα μονοκλωνικά αντισώματα για ημικρανία που είναι από τις πιο αποτελεσματικές. Οι περισσότεροι άνθρωποι με ημικρανία που την κάνουν, βλέπουν μεγάλη μείωση στη συχνότητα των κρίσεων, που μπορεί να είναι από 50 ως και πάνω από 90%, που συνήθως συνοδεύεται από μείωση στην ένταση και την διάρκεια, καθώς και από καλύτερη ανταπόκριση σε παυσίπονα, ακόμη και σε πιο «ελαφριά», που παλαιότερα δεν έπιαναν. Η δράση τους δεν εξασθενεί με τον χρόνο, αλλά πολλές φορές, όταν γίνει διακοπή, η ημικρανία μπορεί σταδιακά να υποτροπιάσει. Σε συνδυασμό με τα εξειδικευμένα αντι- ημικρανικά παυσίπονα είτε της παλαιότερης γενιάς (τριπτάνες), είτε της νεότερης (gepants και συνδυασμοί τριπτανών με αντιφλεγμονώδη) και πολλές φορές με ενίσχυση του οργανισμού με ειδικά συμπληρώματα μαγνησίου και άλλων φυσικών συστατικών, γενικά μπορούμε να πετύχουμε εξαιρετικά αποτελέσματα.