Τα διαγνωστικά λάθη αποτελούν το 17,5% του κόστους των συστημάτων υγείας

Σε πρόσφατη έκθεσή του με τίτλο “The economics of diagnostic safety”, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), υπογραμμίζει το σημαντικό κόστος με το οποίο επιβαρύνουν τα συστήματα υγείας οι λανθασμένες διαγνώσεις.

Σύμφωνα με την έκθεση, έως και το 15% των διαγνώσεων εκτιμάται ότι είναι ανακριβείς, καθυστερημένες ή λανθασμένες. Τα διαγνωστικά σφάλματα επηρεάζουν αρνητικά τη θεραπευτική πορεία των ασθενών και αυξάνουν τη χρήση των πόρων υγειονομικής περίθαλψης.

Η άμεση οικονομική επιβάρυνση της λανθασμένης διάγνωσης, της υποδιάγνωσης και της υπερδιάγνωσης συνολικά, εκτιμάται ότι αποτελεί το 17,5% των συνολικών δαπανών υγειονομικής περίθαλψης ή το 1,8% του ΑΕΠ σε μια τυπική χώρα του ΟΟΣΑ όπου το 1/10 του ΑΕΠ δαπανάται για υγειονομική περίθαλψη. Όπως υπογραμμίζεται η μείωση του διαγνωστικού σφάλματος έχει τη δυνατότητα για μεγάλη εξοικονόμηση του κόστους στην υγειονομική περίθαλψη μέσω βελτιώσεων στην αποτελεσματικότητα της υγειονομικής περίθαλψης και μείωσης της βλάβης στους ασθενείς.

Συγκεκριμένα, η μείωση κατά το ήμισυ των ποσοστών διαγνωστικών σφαλμάτων θα μπορούσε να οδηγήσει σε εξοικονόμηση 8% των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα αντιμετωπίσουν τουλάχιστον ένα διαγνωστικό σφάλμα στη ζωή τους, κάτι που μερικές φορές έχει ως αποτέλεσμα σοβαρή βλάβη στην υγεία του ασθενούς, καθώς υπολογίζεται ότι το 80% όλων των βλαβών που προκαλούνται από καθυστερημένη ή λανθασμένη διάγνωση μπορεί μπορεί να προληφθεί. Τα περισσότερα διαγνωστικά σφάλματα περιλαμβάνουν καθυστερημένη ή ανακριβή διάγνωση και μπορεί να προκληθούν από πολλούς παράγοντες.

Για παράδειγμα, τα διαγνωστικά κριτήρια, η άτυπη κλινική εικόνα και η έλλειψη ειδικών διαγνωστικών εξετάσεων οδηγούν σε λανθασμένη διάγνωση διαταραχών ψυχικής υγείας όπως η ΔΕΠΥ (εκτιμάται ότι 1 στους 9 ενήλικες έχει λανθασμένη διάγνωση στο Ηνωμένο Βασίλειο) και της σήψης (κατ’ εκτίμηση 10% διαγνωστικό σφάλμα στις Ηνωμένες Πολιτείες).

Τα διαγνωστικά σφάλματα επηρεάζουν αρνητικά την υγεία των ασθενών και αυξάνουν τη χρήση των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, με αποτέλεσμα αυξημένο κόστος. Εκτιμάται ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες συμβαίνουν 2,6 εκατομμύρια διαγνωστικά σφάλματα κάθε χρόνο, με αποτέλεσμα περίπου 371.000 θανάτους και 424.000 μόνιμες αναπηρίες λόγω λανθασμένης διάγνωσης. Στις Ηνωμένες Πολιτείες το κόστος ανέρχεται σε 870 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Τα ελλείμματα στο σχεδιασμό και τη διακυβέρνηση του συστήματος υγείας, στα κλινικά περιβάλλοντα και στη φτωχή ποιότητα των δυνατοτήτων μεμονωμένων παρόχων μπορούν να οδηγήσουν σε κακά διαγνωστικά αποτελέσματα. Δεδομένα σχετικά με τη διαγνωστική απόδοση και τους δείκτες διασφάλισης ποιότητας δεν συλλέγονται, αναλύονται ή δεν συλλέγονται τακτικά αναφέρουν οι περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ που συμμετείχαν στην έρευνα.

Σε διεθνές επίπεδο, οι οδηγίες και τα πρότυπα για την ακριβή και έγκαιρη διάγνωση των παθήσεων υγείας μπορεί να λείπουν και να μην υιοθετούνται συστηματικά. Η διαγνωστική διαχείριση περιλαμβάνει την παραγγελία των κατάλληλων εξετάσεων για τον κατάλληλο ασθενή τη σωστή στιγμή καθώς και την ερμηνεία των αποτελεσμάτων για τη βέλτιστη κλινική διαχείριση.