Πώς αντιμετωπίζεται ριζικά με ισχυρές ριπές νερού

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη μπορεί να αντιμετωπιστεί ριζικά με ισχυρές ριπές νερού (ρομποτική υδροτομή – aquablation), οι οποίες αφαιρούν τον διογκωμένο προστάτη χωρίς να πλήττουν τους γύρω υγιείς ιστούς.

Το αποτέλεσμα είναι να ανακουφίζουν άμεσα τα συμπτώματα των ασθενών, επιτρέποντάς τους ταυτοχρόνως να διατηρούν τον έλεγχο της κύστης και τη σεξουαλική λειτουργία τους.

Μάλιστα η μέθοδος, που είναι εγκεκριμένη από την αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA), μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς ακόμα κι αν έχουν προστάτη με μέγεθος μεγαλύτερο από το δεκαπλάσιο του φυσιολογικού.

Μελέτες έχουν δείξει ότι βελτιώνει την ποιότητα ζωής περισσότερο απ’ ό,τι οποιαδήποτε άλλη ανάλογη μέθοδος για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη.

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη είναι ένα από τα συχνότερα ουρολογικά προβλήματα των ανδρών. Υπολογίζεται ότι την εκδηλώνουν οι μισοί άνδρες, ηλικίας 50-60 ετών και περισσότεροι από έξι στους δέκα μετά τα 60 έτη. Στην δε ηλικία των 80 ετών, πάσχουν οι οκτώ στους δέκα.

Η αντιμετώπισή της αρχικά γίνεται συντηρητικά, με συστάσεις για αλλαγές στον τρόπο ζωής (π.χ. απώλεια βάρους) και φαρμακευτική αγωγή. Όταν τα μέτρα αυτά αποτύχουν ή τα συμπτώματα του ασθενούς επιδεινωθούν, η λύση είναι η αντιμετώπιση με επεμβατικές ή ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους.

Τι είναι η ρομποτική υδροτομή

Η ρομποτική υδροτομή (aquablation) είναι μία εξελιγμένη, ελάχιστα επεμβατική θεραπεία. Άρχισε να δοκιμάζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2013 και το 2017 έλαβε έγκριση από την FDA.

«Πρόκειται για μία ρομποτικά υποβοηθούμενη μέθοδο, που διενεργείται με ακρίβεια χιλιοστού μέσω της ουρήθρας. Κατ’ αυτήν αφαιρείται το διογκωμένο τμήμα (αδένωμα) του προστάτη με ριπές νερού μεγάλης πίεσης», εξηγεί ο χειρουργός ουρολόγος δρ Ηρακλής Δ. Πούλιας, τ. Διευθυντής της Ουρολογικής Κλινικής Κοργιαλένειου-Μπενάκειου Νοσοκομείου Ε.Ε.Σ. και τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας.

Πρακτικό αυτό σημαίνει ότι «γίνεται διουρηθρική προστατεκτομή χωρίς τομές και χωρίς νυστέρι, λέιζερ ή θερμότητα», συνεχίζει. «Το αποτέλεσμα είναι να βελτιώνει άμεσα τα συμπτώματα των ασθενών, χωρίς τις πιθανές παρενέργειες που έχουν άλλες μέθοδοι. Επειδή, εξάλλου, αφαιρείται το αδένωμα του προστάτη, σχεδόν εκμηδενίζεται ο κίνδυνος υποτροπής».

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη αντιμετωπίζεται με την ρομποτική υδροτομή σε δύο στάδια, με τον ασθενή να βρίσκεται υπό γενική αναισθησία. Στο πρώτο, ο ουρολόγος ιατρός χρησιμοποιεί υπερήχους υψηλής ευκρίνειας για τον ακριβή σχεδιασμό των ορίων του προστάτη που θα αφαιρεθεί. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης τα στοιχεία διοχετεύονται στη ρομποτική ενδοσκοπική συσκευή που θα πραγματοποιήσει επακριβώς το χειρουργείο σε 6-15 λεπτά με την εποπτεία του γιατρού.

Τα οφέλη στους ασθενείς

Στην πραγματικότητα, το ρομποτικό ενδοσκοπικό σύστημα ακολουθεί τα χειρουργικά όρια και αφαιρεί με υψηλής πίεσης ριπές μη-θερμαινόμενου νερού τα προσχεδιασμένα τμήματα του προστάτη χωρίς να επηρεαστούν οι γύρω υγιείς δομές.

Η ακρίβεια του σχεδιασμού είναι τόσο μεγάλη, ώστε αφήνονται ανέπαφες όχι μόνο οι δομές του ουροποιητικού (π.χ. οι σφιγκτήρες) που θα οδηγήσουν στην ακράτεια αν υποστούν βλάβη, αλλά και τα νεύρα που θα οδηγούσαν στη στυτική δυσλειτουργία.

Μετά την επέμβαση, εξομαλύνεται η ροή των ούρων από την ουροδόχο κύστη προς την ουρήθρα. Μελέτες έχουν δείξει ότι με την ρομποτική υδροτομή σχεδόν όλοι οι ασθενείς (το 99%) έχουν μετεγχειρητική εγκράτεια ούρων.

Ανάλογο είναι και το ποσοστό διατήρησης της εκσπερμάτισης. Επιπλέον, σχεδόν οι εννέα στους δέκα (το 89%) διατηρούν τη στυτική λειτουργία τους. Τέλος, ελάχιστοι ασθενείς (λιγότεροι από 1%) θα χρειαστούν νέα θεραπεία για τον προστάτη τους.

Πότε ενδείκνυται

Η ρομποτική υδροτομή (aquablation) έχει ήδη ενταχθεί στις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας (EAU) ως εναλλακτική, ελάχιστα επεμβατική τεχνική για την εκτομή (αφαίρεση) του προστάτη.

Τα επιστημονικά δεδομένα που περιλαμβάνονται στις οδηγίες δείχνουν ότι με τη βοήθειά της, η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη αντιμετωπίζεται εξίσου αποτελεσματικά με την κλασική διουρηθρική εκτομή (TURP). Η μέθοδος είναι επίσης εξίσου αποτελεσματική με την εκπυρήνιση του προστάτη.

«Η ρομποτική υδροτομή (aquablation) συνιστάται στις κατευθυντήριες οδηγίες για ασθενείς με μέτρια έως σοβαρά ουρολογικά συμπτώματα και όγκο προστάτη 30-80 κυβικά εκατοστά. Νεότερες μελέτες όμως δείχνουν ότι είναι εξίσου αποτελεσματική και σε πολύ μεγαλύτερους προστάτες – ακόμα και πάνω από 180 κυβικά εκατοστά», αναφέρει ο κ. Πούλιας.

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη αντιμετωπίζεται με ρομποτική υδροτομή όταν οι ασθενείς παρουσιάζουν έντονα συμπτώματα εξαιτίας της, όπως:

• Συχνουρία και επιτακτική ούρηση
• Μειωμένη ροή ούρων
• Νυκτουρία (συχνές αφυπνίσεις το βράδυ λόγω της ανάγκης για ούρηση)
• Αίσθηση ατελούς κένωσης της κύστης.

Η ρομποτική υδροτομή συνήθως διαρκεί λιγότερο από 1 ώρα. Οι ασθενείς τυπικά παραμένουν ένα βράδυ στο νοσοκομείο. Φέρουν καθετήρα έως ότου επουλωθούν οι ιστοί από την επέμβαση.

Οι πιθανές παρενέργειες

Όσον αφορά τις πιθανές παρενέργειες από τη θεραπεία οι πιο συχνές είναι ήπιες και παροδικές, κατά τον κ. Πούλια. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται:

• Πόνος κατά την ούρηση ή αιματουρία
• Ενόχληση στην περιοχή της πυέλου
• Σε σπάνιες περιπτώσεις, δυσκολία στην κένωση της κύστης

«Ειδικά η αιματουρία είναι πιο συχνή όταν αφαιρούνται μεγάλοι προστάτες (πάνω από 80 κυβικά εκατοστά). Καθώς, όμως, περνούν οι μέρες και επουλώνεται η πληγή του εδάφους του προστάτη, τα συμπτώματα αυτά υποχωρούν σταδιακά. Μάλιστα υπάρχουν ασθενείς που ανακτούν την σεξουαλική λειτουργικότητά τους σε 2-3 εβδομάδες από την επέμβαση», καταλήγει ο ιατρός.

Φωτογραφία: iStock