Πόσο επικίνδυνη είναι στ’ αλήθεια η καθυστέρηση στο χειρουργείο

Οι ασθενείς με ορισμένες μορφές καρκίνου του μαστού μπορεί να κινδυνεύουν εάν καθυστερήσουν πολύ την εγχείρηση αφαίρεσης του όγκου, αναφέρουν επιστήμονες από τις ΗΠΑ.

Σε μελέτη που πραγματοποίησαν διαπίστωσαν πως όταν το χειρουργείο πραγματοποιείται 1,5 μήνα ή περισσότερο μετά τη διάγνωση, επιδεινώνεται η πρόγνωση των ασθενών. Όσο, δε, περισσότερο περιμένουν, τόσο πιο επικίνδυνο είναι.

Ο αυξημένος κίνδυνος αφορά περισσότερο τις μορφές του καρκίνου που εξ αρχής έχουν την καλύτερη πρόγνωση, επισημαίνουν οι ερευνητές.

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση Breast Cancer Research. Όπως γράφουν οι επιστήμονες, οι ισχύουσες συστάσεις είναι γενικώς να χειρουργούνται οι ασθενείς εντός 60 ημερών από τη διάγνωση, εφ’ όσον φυσικά έχουν ένδειξη για εγχείρηση.

Οι ερευνητές, όμως, θέλησαν να εξετάσουν εάν ο χρόνος του χειρουργείου έχει διαφορά αναλόγως με το είδος του καρκίνου.

Η μελέτη

Έτσι, εξέτασαν τις εκβάσεις 34.248 γυναικών, ηλικίας 66 ετών και άνω. Όλες είχαν υποβληθεί σε εγχείρηση για καρκίνο του μαστού την περίοδο 2010-2017. Η επέμβαση ήταν η πρώτη θεραπεία που έκαναν μετά τη διάγνωση.

Το σχεδόν 83% των ασθενών έπασχαν από την πιο συχνή μορφή καρκίνου του μαστού. Αυτή η μορφή είναι ο ορμονοεξαρτώμενος καρκίνος, δηλαδή αυτός που έχει  θετικούς ορμονικούς υποδοχείς (HR+) και είναι αρνητικός στο HER2 (HER2-).

«Θετικοί ορμονικοί υποδοχείς» σημαίνει ότι ο όγκος χρησιμοποιεί τις ορμόνες οιστρογόνα ή προγεστερόνη για να αναπτύσσεται. Το HER2 είναι μία πρωτεΐνη, που σχετίζεται με πιο επιθετική ανάπτυξη του καρκίνου.

Λίγο περισσότερο από το 9% των ασθενών είχαν τη δεύτερη συχνότερη μορφή καρκίνου του μαστού. Είναι ο θετικός στο HER2 (HER+) καρκίνος που έχει αρνητικούς ορμονικούς υποδοχείς (HR-).

Οι υπόλοιπες ασθενείς είχαν τριπλά αρνητικούς όγκους (HR-, HER2-), δηλαδή όγκους που δεν είχαν υποδοχείς οιστρογόνων, προγεστερόνης ή της πρωτεΐνης HER2.

Οι επιστήμονες εξέτασαν σε πόσο καιρό μετά τη διάγνωση χειρουργήθηκαν και ποια ήταν η έκβασή τους 4 χρόνια αργότερα.

Τα ευρήματα

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, το κρίσιμο όριο στην εγχείρηση ήταν οι 42 μέρες μετά τη διάγνωση. Οι γυναίκες με ορμονοεξαρτώμενους καρκίνους που καθυστερούσαν περισσότερο από αυτό να χειρουργηθούν, διέτρεχαν αυξημένο κίνδυνο να χάσουν τη ζωή τους την επόμενη τετραετία.

Στις 60 μέρες ο κίνδυνος ήταν αυξημένος κατά 21%, σε σύγκριση με τις ασθενείς που χειρουργήθηκαν πριν τις 42 μέρες. Στις 90 ημέρες ήταν αυξημένος κατά 79% και στις 120 ημέρες σχεδόν διπλάσιος!

Γιατί όμως παρατηρήθηκε αυτό μόνο στις γυναίκες με ορμονοεξαρτώμενους (HR+/HER2-) όγκους; Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα εξηγούν ότι οι συγκεκριμένοι όγκοι τείνουν να αναπτύσσονται με πιο αργό ρυθμό. Επιπλέον, η εγχείρηση είναι η πρώτη γραμμή θεραπείας για την αντιμετώπισή τους.

Ως φαίνεται, η παρατεταμένη καθυστέρηση του χειρουργείου τους δίνει την ευκαιρία να αναπτυχθούν ανεξέλεγκτα. Και αυτό επιδεινώνει σημαντικά την καλή πρόγνωση που αρχικά είχαν.

Αντιθέτως, οι όγκοι με αρνητικούς ορμονικούς υποδοχείς και οι τριπλά αρνητικοί είναι πιο επιθετικοί και διηθητικοί. Γι’ αυτό αλλάζει λίγο η πρόγνωσή τους με την καθυστέρηση στη θεραπεία.

Γιατί καθυστερούν

«Τα ευρήματά μας είναι σημαντικά, γιατί οι 42 ημέρες μπορούν να περάσουν πολύ γρήγορα. Είναι όμως και ανησυχητικά, διότι πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι αυξάνεται η συχνότητα και η διάρκεια της καθυστέρησης», δήλωσε η επιβλέπουσα ερευνήτρια Dr. Takemi Tanaka, καθηγήτρια Πειραματικής Παθολογοανατομίας στο πανεπιστήμιο.

Πολλοί παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν στην καθυστέρηση στην εγχείρηση, πρόσθεσε. Κατ’ αρχάς, η διάγνωση και η προεγχειρητική διαδικασία μπορεί να διαρκέσουν αρκετές ημέρες. Επιπλέον, οι ασθενείς μπορεί να έχουν οικογενειακές ή επαγγελματικές υποχρεώσεις που τις αναγκάζουν να αναβάλλουν το χειρουργείο.

Πολλές γυναίκες, εξ άλλου, χρειάζονται δεύτερη ιατρική γνώμη. Ειδικά όσες είναι σε αναπαραγωγική ηλικία μπορεί να επιθυμούν να κάνουν πρώτα κρυοσυντήρηση ωαρίων, για να αποκτήσουν στο μέλλον παιδιά.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες είναι σημαντικοί και πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν, τόνισε η Dr. Tanaka. «Παρότι οι κατευθυντήριες οδηγίες θέτουν ως όριο τις 60 ημέρες από τη διάγνωση, μερικές ασθενείς μπορεί να χρειάζονται να χειρουργηθούν νωρίτερα», πρόσθεσε. «Είναι σημαντικό να κατανοούν οι ασθενείς το θέμα του χρόνου, για να αξιοποιούν και τη δυνατότητα της κρυοσυντήρησης ωαρίων και της δεύτερης ιατρικής γνώμης».

Φωτογραφία: iStock