Πονάτε στη μέση το πρωί που ξυπνάτε; Ποιες είναι οι πιθανές αιτίες

Ο πόνος στη μέση (οσφυαλγία) είναι ένα από τα συχνότερα συμπτώματα, καθώς περισσότεροι από οκτώ στους δέκα ανθρώπους τον παρουσιάζουν τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Τι μπορεί να συμβαίνει, όμως, όταν ένας άνθρωπος ξυπνάει κάθε πρωί με πόνους και δυσκαμψία στη μέση;

Η πιθανότερη αιτία είναι ορισμένες κακές συνήθειες ύπνου, αλλά υπάρχουν και πολλές διαταραχές και παθήσεις που μπορεί να ευθύνονται γι’ αυτόν. Το ακριβώς συμβαίνει, όμως, είναι και θέμα ηλικίας.

«Ο πόνος στη μέση είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο. Η συχνότητα εμφάνισής του κυμαίνεται από 22% έως 48% παγκοσμίως, ποσοστό που προβλέπεται να αυξηθεί μελλοντικά, λόγω του παρατεταμένου προσδόκιμου ζωής», αναφέρει ο χειρουργός σπονδυλικής στήλης δρ Κωνσταντίνος Σταραντζής, διευθυντής του Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης & Σκολίωσης στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.

Όπως εξηγεί, όσο οι άνθρωποι γερνούν, οι μύες αδυνατίζουν, οι αρθρώσεις εκφυλίζονται και τα οστά χάνουν πυκνότητα. Η συνέπεια είναι η εμφάνιση μυοσκελετικών παθήσεων που έχουν ως κύρια συμπτώματα τον πόνο, τη δυσκαμψία και τελικά τον περιορισμό των καθημερινών δραστηριοτήτων.

Ο ρόλος του ύπνου

Με τη γήρανση είναι επίσης συχνότερες οι διαταραχές ύπνου, οι οποίες έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη μυοσκελετική υγεία, προσθέτει.

«Ο ανεπαρκής ύπνος επηρεάζει αρνητικά την οστική πυκνότητα», εξηγεί. «Περιορίζει επίσης την ικανότητα  αποκατάστασης των μυϊκών ιστών οδηγώντας σε σταδιακή μείωση της δύναμης, αυξάνει την ευαισθησία στον πόνο και επιδεινώνει τη φλεγμονή, αυξάνοντας τον κίνδυνο για πόνο στη σπονδυλική στήλη. Επομένως, η διαχείριση του ύπνου είναι παράγοντας που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη  στην πρόληψη του πόνου της μέσης και εν γένει της σπονδυλικής στήλης», τονίζει.

Πολλές μελέτες έχουν αναδείξει τη στενή σχέση που έχει ο πόνος στη μέση με την ποιότητα και τη διάρκεια του ύπνου, ιδίως των ηλικιωμένων. Μία από τις πιο πρόσφατες δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση Experimental Gerontology.

Όπως έδειξε, οι μεσήλικες και οι ηλικιωμένοι που δεν κοιμούνται αρκετά έχουν κατά 28% περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν οσφυαλγία. Αντίστοιχα, όσοι δεν κάνουν ποιοτικό ύπνο έχουν κατά 35% μεγαλύτερο κίνδυνο.

Και στους νέους

Φυσικά, ο πόνος στη μέση στη διάρκεια του ύπνου και αμέσως μετά από αυτόν δεν αποτελεί πρόβλημα μόνον στους ηλικιωμένους. Υποφέρουν και πολλοί νέοι από αυτόν.

Στους νέους, στην πλειονότητα των περιπτώσεων ο πόνος είναι επακόλουθο κακής στάσης ύπνου, κατά την οποία η σπονδυλική στήλη δεν είναι φυσικά ευθυγραμμισμένη. Στάσεις που μπορεί να οδηγήσουν στον πόνο και τη δυσκαμψία στη μέση είναι:

• Ο ύπνος στο πλάι χωρίς λυγισμένα γόνατα
• Ο ύπνος στο πλάι με λυγισμένα γόνατα, αλλά χωρίς μαξιλάρι ανάμεσά τους
• Ο ύπνος μπρούμυτα χωρίς μαξιλάρι κάτω από το στομάχι
• Ο ύπνος ανάσκελα χωρίς μαξιλάρι κάτω από τα γόνατα

Το στρώμα επίσης μπορεί να ευθύνεται για τον νυχτερινό ή πρωινό πόνο στη μέση. Μελέτες του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ έχουν δείξει πως όσοι κοιμούνται σε πολύ σκληρό στρώμα αναφέρουν χαμηλότερης ποιότητας ύπνο, σε σύγκριση με όσους κοιμούνται σε μέτριο ή μαλακό.

Η επιλογή ενός στρώματος καλής ποιότητας θα μπορούσε να προφυλάξει από τον πόνο στη μέση ή να συμβάλλει στην ύφεση των συμπτωμάτων, κατά τον κ. Σταραντζή.  «Στην αγορά διατίθεται πλήθος προϊόντων εξελιγμένης τεχνολογίας που στηρίζουν το σώμα, προσφέροντας εξαιρετικά ποιοτικό ύπνο», αναφέρει.

Πάντως, όσο εξουθενωτικός κι αν είναι ο πόνος στη μέση και η δυσκαμψία, οι περισσότεροι πάσχοντες αναρρώνουν σύντομα χωρίς δραστικές θεραπευτικές παρεμβάσεις.

Πότε οφείλεται σε υποκείμενο πρόβλημα

Τα πράγματα αλλάζουν όταν τα συμπτώματα οφείλονται σε υποκείμενη πάθηση. Η υπόνοια για κάποιο υποκείμενο πρόβλημα τίθεται όταν ο ασθενής εξακολουθεί να αισθάνεται πόνο όταν σηκωθεί από το κρεβάτι και αρχίζει να κινείται.

Η εκφυλιστική νόσος δίσκου είναι από τις πιο συχνές αιτίες. Περισσότερο από το 90% των ενηλίκων άνω των 60 ετών έχουν εκφυλιστική δισκοπάθεια. Η διαταραχή αυτή μπορεί να αναπτυχθεί με την ηλικία ή από βαριά εργασία και έντονες αθλητικές δραστηριότητες. Επιπλέον, μπορεί να οδηγήσει σε αρθρίτιδα, δισκοκήλη και στένωση.

Η εκφυλιστική δισκοπάθεια δεν είναι πάντοτε επώδυνη. Όταν όμως εκδηλωθεί πόνος στη μέση, είναι εντονότερος το πρωί λόγω της παρατεταμένης αδράνειας.

Η θεραπεία για την εκφυλιστική νόσο δίσκου συμπεριλαμβάνει:

• Παυσίπονα,  αντιφλεγμονώδη και μυοχαλαρωτικά φάρμακα, τα οποία όμως έχουν περιορισμό εφαρμογών
• Φυσικοθεραπεία επί εξάρσεων

«Για σοβαρότερες περιπτώσεις, που η συντηρητική αντιμετώπιση έχει αποτύχει, συστήνεται η εφαρμογή της ηλεκτροθερμικής πυρηνοπλαστικής – μίας ελάχιστα επεμβατικής τεχνικής που στα πλεονεκτήματα της περιλαμβάνονται η απλότητα, η ασφάλεια, η χαμηλή πιθανότητα βλάβης του περιβάλλοντος ιστού, η αυθημερόν επιστροφή στο σπίτι, ο σύντομος χρόνος αποκατάστασης και η δυνατότητα  διενέργειας ανοικτής χειρουργικής επέμβασης εάν απαιτηθεί», λέει ο κ. Σταραντζής.

Οι πιο σοβαρές αιτίες

Ο πόνος στην μέση και γενικότερα στην πλάτη ενδέχεται επίσης να είναι σύμπτωμα σοβαρότερων αλλά εξαιρετικά σπάνιων παθήσεων όπως:

• Η οστεομυελίτιδα
• Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
• Οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης

«Η συνύπαρξη συμπτωμάτων όπως επέκταση πόνου σε ένα ή και στα δύο πόδια,  μούδιασμα ή μυρμήγκιασμά τους, αδυναμία, πυρετός, ανεξήγητη απώλεια βάρους, πρέπει να κινητοποιούν για άμεση διάγνωση», τονίζει ο ιατρός.

Φωτογραφία: iStock