Διάμεση πνευμονίτιδα: Τι είναι και τι την προκαλεί

Στο προσκήνιο έχει έρθει τις τελευταίες ημέρες η «διάμεση πνευμονίτιδα», από την οποία φέρεται να πέθαναν τρία βρέφη στην Αμαλιάδα. Τι είναι αυτή η νόσος και τι την προκαλεί;

Όπως αναφέρει η Αμερικανική Πνευμονολογική Εταιρεία (ALA), η διάμεση πνευμονοπάθεια όπως είναι ο επίσημος όρος δεν είναι μία ασθένεια. Είναι ένα γενικός όρος που περιγράφει ομάδα ασθενειών οι οποίες προκαλούν εκτεταμένη φλεγμονή και ίνωση (δηλαδή ουλές) στους πνεύμονες.

Οι ουλές έχουν ως συνέπεια να γίνονται πιο δύσκαμπτοι οι πνεύμονες. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι μειώνεται η ικανότητά τους να διαστέλλονται (διάταση) όταν εισπνέουμε και να συστέλλονται (σύμπτυξη) όταν εκπνέουμε. Έτσι, γίνεται δύσκολη η αναπνοή και η οξυγόνωση του αίματος.

Οι βλάβες που προκαλεί η διάμεση πνευμονοπάθεια είναι συχνά μη αναστρέψιμες. Επιπλέον επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου.

Πιθανές αιτίες και παράγοντες κινδύνου

Οποιοσδήποτε μπορεί να παρουσιάσει διάμεση πνευμονοπάθεια, τονίζει η ALA, ακόμα και τα παιδιά. Οι πιθανοί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο να εκδηλωθεί ή την προκαλούν είναι πολλές και διαφορετικές. Μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνουν:

• Γενετικούς παράγοντες
• Ορισμένα φάρμακα (π.χ. χημειοθεραπεία)
• Ιατρικές θεραπείες (π.χ. ακτινοθεραπεία)

Η έκθεση σε επικίνδυνα υλικά επίσης έχει σχετισθεί με τη διάμεση πνευμονοπάθεια. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι:

• Η πνευμονοπάθεια από αμίαντο
• Η πνευμονίτιδα από υπερευαισθησία

Η πνευμονίτιδα από υπερευαισθησία είναι διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος, κατά την οποία οι πνεύμονες αναπτύσσουν φλεγμονή λόγω αλλεργικής αντίδρασης σε εισπνεόμενους μικροοργανισμούς, χημικά ή πρωτεΐνες φυτών και ζώων.

Επιπλέον, οι πάσχοντες από αυτοάνοσες παθήσεις (π.χ. σαρκοείδωση, ρευματοειδή αρθρίτιδα) διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν διάμεση πνευμονοπάθεια. Το ίδιο και οι καπνιστές. Μάλιστα το κάπνισμα όχι μόνο την προκαλεί, αλλά μπορεί να την επιδεινώσει σημαντικά. Γι’ αυτό και οι πάσχοντες ενθαρρύνονται ισχυρά να διακόψουν το κάπνισμα, εάν είναι καπνιστές.

Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις όπου η αιτία της διάμεσης πνευμονοπάθειας παραμένει άγνωστη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση (ο όρος «ιδιοπαθής» πρακτικά σημαίνει αγνώστου αιτιολογίας).

Τα ύποπτα συμπτώματα

Το πιο συχνό σύμπτωμα όλων των διάμεσων πνευμονοπαθειών είναι η δύσπνοια. Συνοδεύεται από ξηρό βήχα (χωρίς φλέγματα). Οι ασθενείς μπορεί να νιώθουν επίσης δυσφορία στο θώρακα, κόπωση και μερικές φορές να χάνουν βάρος.

Στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν ήδη αναπτυχθεί βλάβες στους πνεύμονες έως ότου εκδηλωθούν τα συμπτώματα. Είναι επομένως σημαντικό να μην υπάρξει καμία καθυστέρηση όταν υπάρχουν ύποπτα συμπτώματα.

Οι σοβαρές περιπτώσεις που μένουν χωρίς άμεση θεραπεία μπορεί να οδηγήσουν σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές, όπως:

• Υπέρταση
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Αναπνευστική ανεπάρκεια

Διάγνωση και θεραπεία

Για να διαγνωστεί μια διάμεση πνευμονοπάθεια ο γιατρός συνήθως ζητά ακτινογραφία θώρακος ή και αξονική τομογραφία. Μπορεί επίσης να γίνουν εξετάσεις πνευμονικής λειτουργίας (π.χ. σπιρομέτρηση, εξετάσεις όγκου πνευμόνων) για να ελεγχθεί αν και πόσο έχει μειωθεί η χωρητικότητα των πνευμόνων λόγω της πάθησης.

Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις και για να εντοπιστεί η ακριβής διάμεση πνευμονοπάθεια ενός ασθενούς, μπορεί να απαιτηθούν πιο επεμβατικές εξετάσεις, όπως:

• Η βρογχοσκόπηση
• Η βιοψία πνεύμονα

Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από το είδος της διάμεσης πνευμονοπάθειας και τη σοβαρότητά της. Όπως προαναφέρθηκε οι βλάβες στους πνεύμονες συχνά είναι μη αναστρέψιμες και προοδευτικά εξελισσόμενες. Σε τέτοιες περιπτώσεις η θεραπεία αποσκοπεί:

• Στην καταπράϋνση των συμπτωμάτων
• Τη βελτίωση της ποιότητας ζωής
• Την επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου

Στους ασθενείς μπορεί να χορηγηθεί φαρμακευτική θεραπεία (π.χ. κορτικοστεροειδή για να μειωθεί η φλεγμονή στους πνεύμονες. Μπορεί επίσης να χορηγηθεί οξυγονοθεραπεία, για να διευκολυνθεί η αναπνοή και να μειωθούν οι επιπλοκές της μειωμένης οξυγόνωσης.

Μπορεί ακόμα να χρειασθεί πνευμονική αποκατάσταση, με την οποία οι ασθενείς μαθαίνουν τεχνικές που τους βοηθούν να αναπνέουν καλύτερα. Στις πιο ακραίες περιπτώσεις μπορεί να χρειασθεί ακόμα και μεταμόσχευση πνευμόνων.

Φωτογραφία: iStock