Xάρης Γεωργιάδης στο CNN Greece για Κυπριακό: «Η Τουρκία επιδιώκει την περιφερειακή ηγεμονία»

Ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στη βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας, Χάρης Γεωργιάδης αναφέρει στο CNN Greece πώς δεν είναι αισιόδοξος καθώς εκτιμάται ότι στη διάσκεψη δεν θα γίνει ουσιαστική διαπραγμάτευση. Ωστόσο, όπως δηλώνει εύχεται να διαψευστεί.

«Αυτό που βλέπω είναι πως η πάροδος μισού αιώνα από την τουρκική εισβολή – που εδραιώνει δυστυχώς τα διχοτομικά δεδομένα – σε συνάρτηση με την στροφή της Τουρκίας προς μια σαφώς αναθεωρητική κατεύθυνση δεν αφήνει ιδιαίτερα περιθώρια αισιοδοξίας», τονίζει.

Παράλληλα, υποστηρίζει ότι η Τουρκία τα τελευταία δέκα-δεκαπέντε χρόνια έχει αποστασιοποιηθεί από τη Δύση, έχει υιοθετήσει ένα επικίνδυνο κράμα αυταρχισμού, ισλαμισμού και εθνικισμού, δεν λειτουργεί ως αξιόπιστος σύμμαχος, απείχε από την όποια κύρωση προς τη Ρωσία, στήριξε φανερά την Χαμάς και την Χεζμπολλάχ και κινείται με τρόπο επιθετικό εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου, επιδιώκοντας την περιφερειακή ηγεμονία.

Η διαχρονική επιδίωξη της τουρκικής πολιτικής μετά το 1974 όπως υποστηρίζει είναι η σκληρή διχοτόμηση με τη μια ή την άλλη μορφή, με την Άγκυρα σήμερα να προτάσσει τη λύση των δύο κρατών. Εκτιμά ότι δύσκολα θα μπορούσε να καμφθεί αυτή η πολιτική της Άγκυρας.

«Υπήρξε βέβαια η παρένθεση του Σχεδίου Ανάν, πριν από 20 χρόνια όταν φάνηκε να διαφοροποιείται η τουρκική πολιτική. Όμως στην προσπάθεια τους να εκμαιεύσουν, για πρώτη φορά, την τουρκική αποδοχή, τα Ηνωμένα Έθνη είχαν καταλήξει σε ένα μια πρόταση που δεν ικανοποιούσε τις έγνοιες και προϋποθέσεις των Ελλήνων Κυπρίων. Και το λέω αυτό εγώ που είχα ταχθεί υπέρ του Σχεδίου. Σήμερα η τουρκική πλευρά ευθέως προτάσσει την διχοτόμηση», υπογραμμίζει .

«Δεν υπάρχει ειλικρινές άνοιγμα του Ερντογάν στην ΕΕ»

Άνοιγμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, θέτοντας θέμα επανέναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων σε δηλώσεις του προ ημερών, τονίζοντας ταυτόχρονα πώς τα σχέδια για την ευρωπαϊκή ασφάλεια θα πρέπει να περιλαμβάνουν την Άγκυρα.

Ο κ. Γεωργιάδης εκτιμά πώς δεν πρόκειται για ένα πραγματικό άνοιγμα τη στιγμή που δεν αναγνωρίζει καν την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας που αποτελεί το γειτονικότερο προς την Τουρκία μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Ένα ειλικρινές άνοιγμα θα συνεπαγόταν πρώτα απ’ όλα την εκδημοκρατισμό και τον εκσυγχρονισμό στο εσωτερικό και την επιδίωξη σχέσεων καλής γειτονίας στις εξωτερικές τις σχέσεις», δηλώνει.

Αυτό που μάλλον συμβαίνει όπως ισχυρίζεται είναι μια συναλλακτική προσέγγιση, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να θεωρεί πως για άλλη μια φορά μπορεί να εξασφαλίσει πράγματα από τους Ευρωπαίους που, κατά την δική του θεώρηση, τον έχουν ανάγκη.

«Η Κύπρος, όπως και η Ελλάδα, ως οι άμεσοι γείτονες της Τουρκίας, θα είχαν πολλά να κερδίσουν από μια πραγματική ευρωπαϊκή στροφή της Τουρκίας. Δεν το βλέπω να συμβαίνει όμως», καταλήγει.

Προβληματισμός για τη νέα αμερικανική πολιτική

Ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στη βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας δηλώνει προβληματισμένος από τη πολιτική Τραμπ. Πιστεύει πώς «το καλώς νοούμενο συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών ταυτίζεται με αυτό της Ευρώπης» και ότι το δίκτυο συμμαχιών είναι αμοιβαίου οφέλους. Σε κάθε περίπτωση όμως, αναφέρει πώς είναι επιτέλους η ώρα της ευρωπαϊκής αφύπνισης.

«Θέλουμε να συνεχίσουμε τη συνεργασία και τη συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά με ή χωρίς την Αμερική, η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη να αναλάβει τις ευθύνες τις και να ενασκήσει τον ρόλο που της αναλογεί», συμπληρώνει.

Ολόκληρη η συνέντευξη

Ξεκινά η άτυπη πενταμερής για το Κυπριακό στη Γενεύη. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από αυτή τη συνάντηση ;

Δυστυχώς οι προσδοκίες είναι περιορισμένες. Εύχομαι να διαψευστώ, αλλά αυτό που βλέπω είναι πως η πάροδος μισού αιώνα από την τουρκική εισβολή – που εδραιώνει δυστυχώς τα διχοτομικά δεδομένα – σε συνάρτηση με την στροφή της Τουρκίας προς μια σαφώς αναθεωρητική κατεύθυνση δεν αφήνει ιδιαίτερα περιθώρια αισιοδοξίας. Η Τουρκία τα τελευταία δέκα-δεκαπέντε χρόνια έχει αποστασιοποιηθεί από τη Δύση, έχει υιοθετήσει ένα επικίνδυνο κράμα αυταρχισμού, ισλαμισμού και εθνικισμού, δεν λειτουργεί ως αξιόπιστος σύμμαχος, απείχε από την όποια κύρωση προς τη Ρωσία, στήριξε φανερά την Χαμάς και την Χεζμπολλάχ και κινείται με τρόπο επιθετικό εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου, επιδιώκοντας την περιφερειακή ηγεμονία. Με αυτή την Τουρκία δεν βλέπω ιδιαίτερες προοπτικές για ουσιαστική πρόοδο.

Τουρκία και Ψευδοκράτος επιμένουν στη λύση «δύο κρατών». Πώς μπορεί να καμφθεί αυτό το εμπόδιο στις διαπραγματεύσεις;

Η διαχρονική επιδίωξη της τουρκικής πολιτικής μετά το 1974 είναι η σκληρή διχοτόμηση με τη μια ή την άλλη μορφή. Υπήρξε βέβαια η παρένθεση του Σχεδίου Ανάν, πριν από 20 χρόνια όταν φάνηκε να διαφοροποιείται η τουρκική πολιτική. Όμως στην προσπάθεια τους να εκμαιεύσουν, για πρώτη φορά, την τουρκική αποδοχή, τα Ηνωμένα Έθνη είχαν καταλήξει σε ένα μια πρόταση που δεν ικανοποιούσε τις έγνοιες και προϋποθέσεις των Ελλήνων Κυπρίων. Και το λέω αυτό εγώ που είχα ταχθεί υπέρ του Σχεδίου. Σήμερα η τουρκική πλευρά ευθέως προτάσσει την διχοτόμηση. Δεν βλέπω πως εύκολα θα μπορούσε να καμφθεί αυτή η πολιτική. Γι’ αυτό και δεν είμαι αισιόδοξος.

Τι ρόλο μπορεί να παίξει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην επίλυση του Κυπριακού;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να ενασκήσει ένα αρκετά καθοριστικό ρόλο, εάν ισχυροποιούσε το γεωπολιτικό της αποτύπωμα και αποκτούσε μια πολύ πιο συνεκτική εξωτερική πολιτική και πολιτική άμυνας και ασφάλειας. Με λίγα λόγια, εάν μετατρεπόταν σε ένα πολύ πιο αποφασιστικό δρώντα στην διεθνή πολιτική σκηνή και κυρίως στην δική της περιφέρεια. Μια Ευρωπαϊκή Ένωση που θα διεκδικούσε ρόλο, θα αξιοποιούσε το συλλογικό της εκτόπισμα, θα αναλάμβανε πρωτοβουλίες και θα αντιλαμβανόταν ότι η δική της ασφάλεια και σταθερότητα περνά μέσα και από την ασφάλεια και σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου. Σε αυτό το πλαίσιο θα μπορούσε να χαράξει και μια αξιόπιστη πολιτική για τις σχέσεις της με την Τουρκία. Μόνο έτσι θα μπορούσε να βοηθήσει και την Κύπρο αλλά και τον εαυτό της.

Πώς σχολιάζετε το νέο άνοιγμα Ερντογάν στην Ευρωπαϊκή Ένωση;

Δεν θεωρώ πως υπάρχει ένα πραγματικό και ειλικρινές άνοιγμα. Ένα ειλικρινές άνοιγμα θα συνεπαγόταν πρώτα απ’ όλα την εκδημοκρατισμό και τον εκσυγχρονισμό στο εσωτερικό και την επιδίωξη σχέσεων καλής γειτονίας στις εξωτερικές τις σχέσεις. Μου λέτε για άνοιγμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση τη στιγμή που δεν αναγνωρίζει καν την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας που αποτελεί το γειτονικότερο προς την Τουρκία μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό που μάλλον συμβαίνει είναι μια συναλλακτική προσέγγιση, με τον Ερντογάν να θεωρεί πως για άλλη μια φορά μπορεί να εξασφαλίσει πράγματα από τους Ευρωπαίους που, κατά την δική του θεώρηση, τον έχουν ανάγκη. Η Κύπρος, όπως και η Ελλάδα, ως οι άμεσοι γείτονες της Τουρκίας, θα είχαν πολλά να κερδίσουν από μια πραγματική ευρωπαϊκή στροφή της Τουρκίας. Δεν το βλέπω να συμβαίνει όμως.

Για ποιο λόγο «πάγωσε» το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας -Κύπρου;

Ελπίζω να μην ισχύει κάτι τέτοιο, ότι δηλαδή έχει παγώσει. Πρόκειται για έργο που εξασφάλισε την πολιτική και οικονομική στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που έχει αναδειχθεί ως σημαντικό τόσο από τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και από το Ισραήλ και το οποίο θα διάνοιγε μεγάλες προοπτικές για την ενεργειακή διασφάλιση της Ευρώπης. Και ασφαλώς θα οδηγούσε στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου και στην αναβάθμιση του ενεργειακού ρόλου της Ελλάδας. Οι τουρκικές ενστάσεις πρέπει ψύχραιμα, μεθοδικά και αποφασιστικά να αντιμετωπιστούν.

Πώς επηρεάζεται η Κύπρος από τη νέα αμερικανική κυβέρνηση και τον τυφώνα «Ντόναλντ Τραμπ»;

Θεωρώ πως ο πλανήτης ολόκληρος επηρεάζεται από την εξελίξεις στην αμερικανική πολιτική. Προσωπικά είμαι πολύ προβληματισμένος. Πιστεύω ότι το καλώς νοούμενο συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών ταυτίζεται με αυτό της Ευρώπης. Πιστεύω ότι το δίκτυο συμμαχιών είναι αμοιβαίου οφέλους. Πιστεύω στην παρουσία και εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών στην διεθνή πολιτική. Όμως, σε κάθε περίπτωση, είναι επιτέλους η ώρα της ευρωπαϊκής αφύπνισης. Θέλουμε να συνεχίσουμε τη συνεργασία και τη συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά με ή χωρίς την Αμερική, η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη να αναλάβει τις ευθύνες τις και να ενασκήσει τον ρόλο που της αναλογεί.

Ο Χάρης Γεωργιάδης θα παρευρεθεί στην πόλη των Δελφών τον Απρίλιο, στο πλαίσιο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών που θα διεξαχθεί από τις 9 έως τις 12 Απριλίου 2025. Το Φόρουμ συμπληρώνει φέτος 10 χρόνια παρουσίας και αποτελεί σημαντικό σημείο αναφοράς για το δημόσιο διάλογο και την ανταλλαγή ιδεών, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση πολιτικών και στρατηγικών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.