O πλανήτης περιμένει την Αμερική

Καθώς οι αμερικανοί πολίτες προσέρχονται στις κάλπες για τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου για να διαλέξουν ανάμεσα στην Κάμαλα Χάρις και τον Ντόναλντ Τραμπ, το παγκόσμιο ενδιαφέρον κορυφώνεται. Πέρα από τις πολιτικές που υπόσχονται για το εσωτερικό των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ και Κάμαλα Χάρις έχουν ριζικά διαφορετικές προσεγγίσεις σε καίρια ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Ως εκ τούτου το αποτέλεσμά της μονομαχίας τους αναμένεται να επηρεάσει βαθιά τα γεωπολιτικά και οικονομικά δεδομένα.

«Για μια χώρα που εξακολουθεί να αποτελεί την καλύτερη ελπίδα της δημοκρατίας δυτικού τύπου, οι ΗΠΑ παρουσίαζαν στον έξω κόσμο μια θλιβερή εικόνα. Η προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ ήταν γεμάτη απροκάλυπτα ψέματα και ρατσισμό, πλασάροντας τον μύθο ότι η νίκη του εκλάπη πριν από τέσσερα χρόνια» σημειώνει το Politico, κάνοντας μια σύνοψη της προεκλογικής εκστρατείας. «Καθώς πλησίαζαν οι εκλογές, η εκστρατεία του Χάρις περιορίστηκε σε μεγάλο βαθμό στο να αποκαλεί τον Τραμπ φασίστα και εγκληματία και να λέει, ουσιαστικά, “δεν είμαι αυτός”», προσθέτει ο ιστότοπος.

Κάνοντας λόγο για μια κάλπη «που θα καθορίσει τον κόσμο» το Politico σημειώνει ότι από το αποτέλεσμα εξαρτάται το μέλλον για… τα πάντα:

—Από την υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία στον πόλεμό της κατά της Ρωσίας μέχρι το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα. Ο Τραμπ, ο οποίος έχει επανειλημμένα δηλώσει τον θαυμασμό του για τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, έχει υποσχεθεί να τερματίσει τον διετή πόλεμο στην Ουκρανία «εντός μιας ημέρας» από την επιστροφή του στο αξίωμα. Η αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή, όπου οι συγκρούσεις μεταξύ του Ισραήλ και των εχθρών του απειλούν να ξεφύγουν από τον έλεγχο, κρέμεται επίσης από μια κλωστή.

Ας τα δούμε με τη σειρά.

Σε γεωπολιτικό επίπεδο, οι θέσεις των δύο υποψηφίων στα θέματα του ΝΑΤΟ, της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής διαφέρουν σημαντικά. Ο Τραμπ, γνωστός για τον απρόβλεπτο και απομονωτικό λόγο, αναμένεται να επαναφέρει την αμερικανική πολιτική σε μια εσωστρεφή βάση, δίνοντας λιγότερη έμφαση στις συμμαχίες όπως το ΝΑΤΟ. Ο Τραμπ έχει επικρίνει τις στρατιωτικές δεσμεύσεις των ΗΠΑ, ιδίως την υποστήριξη προς την Ουκρανία, και έχει δηλώσει ότι θα επανεξετάσει ακόμη και τη συμμετοχή των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ αν επανέλθει στον Λευκό Οίκο, γεγονός που προβληματίζει τους ευρωπαίους συμμάχους της Αμερικής.

Η Χάρις, από την άλλη, επιδιώκει να συνεχίσει με βάση τις παραδοσιακές σχέσεις και τις δεσμεύσεις των ΗΠΑ, ιδιαίτερα στην Ασία, όπου η Κίνα έχει ενισχύσει την επιρροή της, αλλά και στην Ουκρανία και το Ισραήλ, όπου οι ισορροπίες είναι λεπτές και κρίσιμες. Η στάση της δείχνει μεγαλύτερη προθυμία για διατήρηση της διεθνούς σταθερότητας μέσω της συνεργασίας​, σημειώνουν αναλυτές.

Ωστόσο η σχέση με την Κίνα είναι περίπλοκη καθώς ο νέος «Ψυχρός Πόλεμος» που βλέπουν πολλοί αναλυτές έχει πολλές διαστάσεις. Οπως σημείωσε η Deutsche Welle, ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει τις εκλογές στις ΗΠΑ, «το Πεκίνο είναι απίθανο να συναντήσει μια φιλική κυβέρνηση στην Ουάσιγκτον». Τόσο ο Τραμπ όσο και ο Χάρις έχουν δώσει έμφαση στον περιορισμό των στρατηγικών φιλοδοξιών της Κίνας στην Ασία και στην αντιμετώπιση της συνεχιζόμενης επιθετικότητάς της προς την Ταϊβάν.

Η διεθνής οικονομία 

Σε οικονομικό επίπεδο, οι επιπτώσεις των εκλογών αφορούν κυρίως τα ζητήματα του διεθνούς εμπορίου, των αγορών ενέργειας και των κυρώσεων σε χώρες όπως η Ρωσία και το Ιράν. Μια ενδεχόμενη επανεκλογή του Τραμπ εκτιμάται θα προκαλέσει προβλήματα σε χώρες που εξαρτώνται από τις αμερικανικές αγορές, καθώς φέρεται διατεθειμένος να αναθεωρήσει εκ νέου τις εμπορικές σχέσεις, δίνοντας προτεραιότητα στην αμερικανική παραγωγή και επιβάλλοντας δασμούς.

Ο οικονομικός αντίκτυπος από κάποιες επιλογές του Τραμπ σε ενδεχόμενη δεύτερη θητεία, θα μπορούσε να είναι τεράστιος. Οι αμερικανικές οικονομικές σχέσεις με την Κίνα –και την Ευρώπη– στηρίζονται στο κατά πόσον ο Τραμπ θα εφαρμόσει αν κερδίσει τα σκληρά δασμολογικά καθεστώτα που έχει προαναγγείλει.

Πώς ευνοείται ο Ελον Μασκ

Συγκεκριμένα, ο Τραμπ σκοπεύει να επιβάλει δασμούς στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, με στόχο τη στήριξη της εγχώριας παραγωγής και τον περιορισμό των κινεζικών εξαγωγών. Αυτή η πολιτική θα μπορούσε να ωφελήσει άμεσα τον Ελον Μασκ, τον ιδιοκτήτη της Tesla, που έχει στηρίξει τον Τραμπ και αναμένεται να επωφεληθεί από την ενίσχυση της αμερικανικής παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων, προστατευμένος από τον ανταγωνισμό. Ο Τραμπ βλέπει τους δασμούς ως μέσο περιορισμού της εξάρτησης των ΗΠΑ από την Κίνα.

Στον αντίποδα, η Χάρις είναι πιο διατεθειμένη να εξετάσει λύσεις που ενθαρρύνουν τη συνεργασία και την ενίσχυση των δεσμών με την Ευρώπη, ώστε να διατηρηθεί η οικονομική σταθερότητα. Η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ δείχνει πιο ανοιχτή στη μείωση των δασμών και στην ενίσχυση των διεθνών επενδύσεων, γεγονός που πιθανόν να ευνοήσει οικονομικά τους εταίρους των ΗΠΑ και να καθησυχάσει την αγωνία που υπάρχει στις αγορές.

Η ενεργειακή πολιτική είναι ένα ακόμη κομβικό σημείο. Ενώ ο Τραμπ έχει δηλώσει ξεκάθαρα πως προτίθεται να αυξήσει την παραγωγή ορυκτών καυσίμων, η Χάρις δεσμεύεται να στηρίξει την καθαρή ενέργεια και να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα, ανταποκρινόμενη στις ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή.

Ο Τραμπ θεωρεί «απάτη» την κλιματική αλλαγή 

Ο Τραμπ υποβαθμίζει συστηματικά την απειλή της κλιματικής αλλαγής. Αν κερδίσει, αυτό πιθανότατα θα σημαίνει την ανατροπή των κλιματικών πολιτικών της κυβέρνησης Μπάιντεν, με επιπτώσεις που αναμένεται ότι θα είναι παγκόσμιες.

Oπως σημείωσε ο Guardian, «η κλιματική κρίση μπορεί να μοιάζει ένα περιφερειακό ζήτημα στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, ωστόσο μια νίκη του Ντόναλντ Τραμπ θα έχει, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο θέμα, βαθιές συνέπειες για τους ανθρώπους σε όλο τον ταχέως θερμαινόμενο κόσμο».

Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του ο Τραμπ αποκάλεσε την κλιματική αλλαγή «απάτη» και «μια από τις μεγαλύτερες απάτες όλων των εποχών», ενώ υποσχέθηκε να καταργήσει τις δαπάνες για καθαρή ενέργεια, τα «παράλογα» όπως τα χαρακτήρισε κίνητρα για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων (παρότι μετά τη συμμαχία με τον Μασκ μπορεί να το ξανασκεφτεί) και να καταργήσει τους περιβαλλοντικούς κανόνες που επέβαλε η κυβέρνηση Μπάιντεν.

Οπως συνέβη κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, η απεμπλοκή των ΗΠΑ από τις συμφωνίες για το κλίμα εγείρει φόβους ότι και άλλες χώρες θα ακολουθήσουν, «με αποτέλεσμα η υπερθέρμανση του πλανήτη να ξεφύγει εκτός ελέγχου», ανέφερε ακόμη ο Guardian. Η Κίνα, που μολύνει την ατμόσφαιρα περισσότερο από κάθε άλλη χώρα στον κόσμο, διατήρησε ένα επίπεδο συνεργασίας με την κυβέρνηση Μπάιντεν για το κλίμα, παρά τη συνολικά τεταμένη σχέση της με τις ΗΠΑ. Αναλυτές εκτιμούν ωστόσο ότι δεν θα υπάρξει καμία δέσμευση για το κλίμα μεταξύ του Πεκίνου και της Ουάσινγκτον σε περίπτωση που κερδίσει ο Τραμπ…

. . .