H σημασία της εκπαίδευσης των γονιών παιδιών και εφήβων στην αντιμετώπισή τους

Η σημασία της εμπλοκής της οικογένειας και της συνεργασίας επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων στη διαδικασία θεραπείας για τις διατροφικές διαταραχές παιδιών και εφήβων θα αναδειχθεί σε ημερίδα για γονείς, επαγγελματίες υγείας και εκπαιδευτικούς, που διοργανώνουν το Σάββατο 1 Φεβρουαρίου, στη Θεσσαλονίκη, το Τμήμα Συμβουλευτικής & Ψυχολογικών Υπηρεσιών του Κολλεγίου Ανατόλια σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών.

Στην ημερίδα με θέμα «Διατροφικές Διαταραχές: Σύγχρονες Προσεγγίσεις σε Παιδιά και Εφήβους» ιδιαίτερη αναφορά θα γίνει στο νέο θεραπευτικό πρωτόκολλο TBT-S (Temperament Based Treatment by Supports), που λαμβάνει υπόψη την ιδιοσυγκρασία του ατόμου, και ασθενείς και γονείς θα καταθέσουν τις μαρτυρίες τους από την πορεία προς την ανάρρωση.

«Η διατροφική διαταραχή (ΔΔ) είναι πολυπαραγοντική νόσος, η οποία οφείλεται σε αλληλεπίδραση γονιδίων και περιβάλλοντος», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η διευθύντρια και ιδρύτρια του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών, πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια του πρωτόκολλου (TBT-S) για τη Νότια Ευρώπη, δρ. Μαρία Τσιάκα.

Ο ρόλος της οικογένειας και το διαδίκτυο

«Η οικογένεια δεν προκαλεί διατροφικές διαταραχές. Αν μία οικογένεια έχει κουλτούρα δίαιτας ή υπερφαγίας ή έχει πολύ κακή σχέση με την τροφή, ή οι ίδιοι οι γονείς έχουν Διατροφική Διαταραχή, προφανώς αυτό αφήνει αποτύπωμα. Όμως οι έφηβοι και τα παιδιά έχουν ευρεία πρόσβαση στο διαδίκτυο και οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης έχουν προκαλέσει πολύ μεγάλη ζημία, επειδή προωθούν πρότυπα σώματος και διατροφικά που είναι τελείως έξω από την πραγματικότητα», διευκρίνισε η κ. Τσιάκα, επισημαίνοντας ότι ένα παιδί 11 ετών δεν έχει την αντίληψη να μπορεί να φιλτράρει αυτό που βλέπει.

Δείτε επίσης: Παιδική παχυσαρκία: Οι κίνδυνοι για την υγεία και τι μπορούμε να κάνουμε για να την προλάβουμε

Το θεραπευτικό πρωτόκολλο (TBT-S) που δημιουργήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ βασίζεται στη Νευροβιολογία και στα Ιδιοσυγκρασιακά Χαρακτηριστικά Προσωπικότητας (Traits) των ατόμων με Διατροφικές Διαταραχές, με την άμεση εμπλοκή και εκπαίδευση του οικογενειακού -κοινωνικού περιβάλλοντος.

«Τα παιδιά που έχουν ευαλωτότητα σε Διατροφικές Διαταραχές έχουν πολλές φορές ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά, το άγχος, την τελειοθηρία, έχουν υψηλές επιδόσεις αθλητικές ή ακαδημαϊκές, ή έχουν παρόρμηση. Αν τα παιδιά αυτά υποσιτιστούν αυτομάτως επηρεάζονται τα νευρωνικά κυκλώματα του εγκεφάλου τους. Ένα παιδί που είναι τελειοθηρικό το πιο πιθανό είναι ότι θα προσπαθήσει να αποκτήσει μια τέλεια ανορεξία», ανέφερε η κ. Τσιάκα.

«Αν έχει δομή, είναι πάρα πολύ συνεπές, έχει ρουτίνες, θα φτιάξει δομή, ρουτίνα πάνω στην ανορεξία, γιατί αυτό είναι το ιδιοσυγκρασιακό του. Αν νοσήσει, θα έχει μία τέλεια ανορεξία, άρα θα στραφεί προς την αρνητική πλευρά, το ιδιοσυγκρασιακό θα γίνει μη παραγωγικό», σημείωσε.

«Το ίδιο και στην παρόρμηση ένα παιδί που έχει παρόρμηση μπορεί να παίρνει πρωτοβουλίες, να θέλει να είναι αυτόνομο, όμως η αρνητική πλευρά της παρόρμησης στις διατροφικές διαταραχές εκδηλώνεται με υπερφαγία», συμπλήρωσε. «Οι συμπεριφορές και τα συμπτώματα των διατροφικών διαταραχών είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με αυτό που είμαστε».

Το θεραπευτικό πρωτόκολλο TBT-S, σύμφωνα με την κ. Τσιάκα, υποστηρίζει ότι τα συμπτώματα των Διατροφικών Διαταραχών μπορούν να ελαχιστοποιηθούν ή να εξαλειφθούν, ανακατευθύνοντας χαρακτηριστικά, όπως η τελειομανία, η παρορμητικότητα προς όφελος της ανάρρωσης, δηλαδή, μετατρέποντάς τα από καταστροφικά σε παραγωγικά.

Δείτε επίσης: Παχυσαρκία: Η καλή ψυχική υγεία στα 11 «κλειδί» για υγιές σωματικό βάρος στα 17

Καθοριστική η σημασία της εκπαίδευσης της οικογένειας για την ίαση

Μετά την περίοδο του lockdown λόγω της πανδημίας καταγράφηκε τεράστια αύξηση στον αριθμό των εφήβων ηλικιών από 15 έως 19 ετών που νοσούν από Διατροφικές Διαταραχές. Τα περισσότερα από τα παιδιά που νόσησαν χρειάστηκε να νοσηλευθούν, υπογράμμισε η ιδρύτρια του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών, διδάκτωρ στο Τμήμα Ψυχολογικής Ιατρικής και Ψυχιατρικής του Institute of Psychiatry, King’s College London.

Επιπλέον, πρόσθεσε ότι το Ελληνικό Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών που εδρεύει στην Αθήνα δέχεται αιτήματα για παροχή βοήθειας από γονείς παιδιών ακόμη και 10-12 ετών. Υπάρχει επίσης αύξηση στο ποσοστό των ανδρών που έχουν Διατροφικές Διαταραχές και ζητούν να βοηθηθούν.

Μαρία Τσιάκα

Η εκπαίδευση της οικογένειας

Μεγάλη πρόκληση στην αντιμετώπιση των Διατροφικών Διαταραχών είναι η οικογένεια, όπως τόνισε, η κ. Τσιάκα.

«Η οικογένεια μπορεί να έχει πάρα πολύ μεγάλη άρνηση, κυρίως όταν επέρχεται ραγδαία η πτώση του σωματικού βάρους, δηλαδή μέσα σε τρεις- τέσσερις μήνες και το παιδί πρέπει να νοσηλευθεί. Δεν θέλουν να το δεχθούν, συμπεριφέρονται στο παιδί σαν να είναι μην είναι άρρωστο, δυσκολεύονται, φοβούνται και δεν παίρνουν απόφαση για το πως θα δράσουν», υπογράμμισε.

«Θεωρούν ότι όλο αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί ψυχοθεραπευτικά, όμως αν δεν σιτιστεί ο έφηβος δεν επανέρχεται ο εγκέφαλος άρα δεν μπορεί να λειτουργήσει η ψυχοθεραπεία. Υπάρχει πολύ μεγάλη δυσκολία, οι οικογένειες συντονίζονται με τη νόσο, διατηρούν τη νόσο. Γι αυτό στα επόμενα δύο – τρία χρόνια θα έχουμε εφήβους που θα είναι χρόνιοι ασθενείς με Διατροφικές Διαταραχές. Το σημαντικότερο είναι πώς αντιδρά η οικογένεια, αν δεν την εκπαιδεύσουμε δεν μπορεί να υπάρξει ίαση, καθώς οι ασθενείς κυρίως τα παιδιά και οι έφηβοι, μένουν με τις οικογένειές τους», επισήμανε.

Δείτε επίσης: Ζάχαρη: Τι κερδίζουν τα μωρά που μεγαλώνουν με λίγα γλυκά

Οι γονείς που θα παρακολουθήσουν την ημερίδα στη Θεσσαλονίκη θα ενημερωθούν για το πώς επιδρά με βάση τις έρευνες η Διατροφική Διαταραχή στον εγκέφαλο των παιδιών και πως επηρεάζει τη συμπεριφορά τους.

«Πολλές φορές οι οικογένειες ερμηνεύουν τη συμπεριφορά του παιδιού σε ένα σύστημα αυτοαναφοράς. Νομίζουν ότι φταίνε εκείνοι, ότι είναι κακοί γονείς γι αυτό τα παιδιά τους συμπεριφέρονται έτσι. Δεν καταλαβαίνουν ότι είναι αυτό απόρροια της νόσου. Ο γονιός παγιδεύεται, αποδυναμώνεται και άρα τελικά και το παιδί και ο γονιός είναι μόνοι», διευκρίνισε.

«Οι ειδικοί θα μάθουν πόσο σημαντική είναι η εμπλοκή της οικογένειας στη θεραπευτική διαδικασία και η βοήθεια από διεπιστημονική ομάδα. Πρέπει να υπάρχει ένα δίκτυο ανθρώπων, οι οποίοι θα συνεννοούνται, θα συντονίζονται και θα βοηθούν την οικογένεια για να βοηθήσει το παιδί», εξήγησε.

Ειδικότερα, στην ημερίδα η Μαρία Τσιάκα θα αναλύσει τους παράγοντες που ευθύνονται για την έναρξη και διατήρηση των διατροφικών διαταραχών και θα παρουσιάσει το νέο πρωτόκολλο θεραπείας Temperament Based Treatment with Supports (TBT-S) για παιδιά και εφήβους με την εμπλοκή της οικογένειας.

Για την τροφή ως θεραπευτική αγωγή και τον ρόλο των διαιτολόγων στη θεραπεία των διατροφικών διαταραχών θα μιλήσει η Ειρήνη Λυκουρέση, MSc Διαιτολόγος, συνεργάτιδα του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών και στις προκλήσεις στη θεραπευτική σχέση ειδικού, οικογένειας και παιδιού-εφήβου θα αναφερθεί η Αγγελική Ζορμπαλά, MSc Ψυχολόγος, συνεργάτης του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών.

«Το μονοπάτι της ανάρρωσης» θα περιγράψουν με μαρτυρίες τους ασθενείς και γονείς.

Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 1 Φεβρουαρίου 2025 στις 10:00 – 14:00 στις εγκαταστάσεις του (Raphael Hall) του Κολλεγίου Ανατόλια.

Δείτε επίσης: «Επιδημία» ΔΕΠΥ: Γιατί αυξάνονται οι διαγνώσεις σε όλο τον κόσμο

Πηγή: AΠΕ – ΜΠΕ / Φωτογραφία iStock