H Ευρώπη μπροστά σε έναν κυκεώνα προβλημάτων – Το κενό εξουσίας, τα οικονομικά θέματα και η Ουκρανία

Πέραν τούτου, η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη και με εσωτερικά προβλήματα όπως η υποτονική οικονομία και τα υψηλά επίπεδα χρέους. Με άλλα λόγια, η νέα διοίκηση έχει να αντιμετωπίσει αρκετές προκλήσεις.

Σε ότι αφορά την διοίκηση, η πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου και η πρόεδρος της Κομισιόν κατάφεραν να επανεκλεγούν, όμως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναδιοργανωθεί πλήρως.

Σύμφωνα με τον Steven Everts, διευθυντή του Ινστιτούτου Μελετών Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η νέα ομάδα δίνει μία νέα ευκαιρία μέσω της οποίας μπορούν να επανεξεταστούν και να τροποποιηθούν οι πολιτικές της ΕΕ.

Πώς η ΕΕ θα βοηθήσει την Ουκρανία

Στην κορυφή των προτεραιοτήτων παραμένει η οικονομική και στρατιωτική βοήθεια για την Ουκρανία, η οποία εξακολουθεί να δέχεται ρωσική επίθεση.

Σύμφωνα με πληροφορίες της DW, η ΕΕ έχει προγραμματίσει να δίνει 1,5 δισ. ευρώ (1,6 δισ. δολάρια) κάθε μήνα, από τον κοινό προϋπολογισμό της, στο κρατικό ταμείο του Κιέβου το 2025. Επιπλέον, υπάρχει ένα δάνειο ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ από την G7 προς την Ουκρανία, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από τα κέρδη που προέρχονται από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.

Μεγάλες ποσότητες πυρομαχικών και όπλων θα πρέπει επίσης να χρηματοδοτηθούν από τα ευρωπαϊκά κράτη προκειμένου να βοηθήσουν την υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ Ουκρανία.

Παρόλα αυτά, τα κονδύλια αυτά θα μπορούσαν να γίνουν ακόμα περισσότερα αν ο εκλεγμένος πρόεδρος προχωρήσει σε περικοπή της βοήθειας που στέλνουν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία. Οι ΗΠΑ μέχρι σήμερα έχουν χρηματοδοτήσει σχεδόν το μισό της βοήθειας που στέλνεται στο Κίεβο.

Άμυνα

Πέρα όμως από την Ουκρανία, η ΕΕ θα επικεντρωθεί στη δική της άμυνα κατά της Ρωσίας το 2025. Ο Andrius Kubilius, ο πρώτος επίτροπος της ΕΕ για την άμυνα και το διάστημα, δεν έχει αναλάβει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού στρατού, αλλά μάλλον τον καλύτερο συντονισμό των πολιτικών εξοπλισμών και προμηθειών των κρατών μελών της ΕΕ.

Οι αμυντικοί προϋπολογισμοί πολλών κρατών μελών της ΕΕ είναι πολύ πενιχροί για να αγοράσουν γρήγορα νέα όπλα ή να αυξήσουν τον αριθμό των στρατιωτών τους. Η πίεση αυτή θα μπορούσε να αυξηθεί ακόμη περισσότερο σε περίπτωση που ο Τραμπ αποφασίσει να μειώσει τις δαπάνες των ΗΠΑ για την ευρωπαϊκή άμυνα και απαιτήσει μεγαλύτερη συνεισφορά από τους Ευρωπαίους.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ινστιτούτου οικονομικών ερευνών Ifo με έδρα το Μόναχο, μόνο η Γερμανία έχει μεσοπρόθεσμα έλλειμμα 230 δισ. ευρώ στον αμυντικό της προϋπολογισμό. Στην Ιταλία, το έλλειμμα αυτό είναι 120 δισ. ευρώ- στην Ισπανία είναι 80 δισ. ευρώ.

Εν τω μεταξύ, ο νέος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Jörg Kukies, απέρριψε αμέσως την ιδέα ορισμένων κρατών να χρηματοδοτήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες μέσω πρόσθετου κοινού χρέους της ΕΕ.

Διαχείριση του χρέους

Το 2025 δεν θα απαιτήσει μόνο περισσότερες στρατιωτικές δαπάνες, αλλά και επενδύσεις σε φιλικές προς το κλίμα οικονομικές αναδιαρθρώσεις και οικονομική στήριξη, καθώς και χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης στη Γάζα, τον Λίβανο και τη Συρία.

Ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο Ιταλός Μάριο Ντράγκι, επισήμανε νωρίτερα φέτος σε μια δραματική έκθεση για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της ΕΕ μια επενδυτική απαίτηση ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ. Συνέστησε επίσης περισσότερο κοινό δανεισμό για τη χρηματοδότηση νεοφυών επιχειρήσεων, προκειμένου να έρθουν στο παιχνίδι ιδιώτες επενδυτές.

Ωστόσο, η Γαλλία και η Ιταλία έχουν ξεπεράσει το όριο του χρέους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ και η Ισπανία θα μπορούσε σύντομα να τις ακολουθήσει.

Αν και η Γερμανία παραμένει κάτω από το όριο χρέους της ΕΕ, το Βερολίνο δεν είναι πραγματικά σε θέση να δράσει δημοσιονομικά λόγω των επικείμενων ομοσπονδιακών εκλογών του Φεβρουαρίου. Ως αποτέλεσμα, ο μελλοντικός υπουργός Οικονομικών δεν θα παρουσιάσει έναν ομοσπονδιακό προϋπολογισμό για το 2025 πριν από την άνοιξη ή το καλοκαίρι, το νωρίτερο.

Οι διαπραγματεύσεις για την επόμενη γερμανική κυβέρνηση θα καθυστερήσουν επίσης το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ.

Εμπορική πολιτική

Το 2025 αναμένεται να είναι ένα δύσκολο έτος και στον τομέα της εμπορικής πολιτικής. Από ότι φαίνεται θα μπορούσε να ξεσπάσει ένας εμπορικός πόλεμος με την Κίνα για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Ακόμη, πρόκληση αποτελεί και όσα έχει δηλώσεις κατά καιρούς ο εκλεγμένος πρόεδρος για τους δασμούς.

Σε εκδήλωση του European Policy Center, ο Βάλντις Ντομπρόβσκις είχε αναφέρει για το ζήτημα αυτό «Πρέπει να του δείξουμε τους αριθμούς. Ο κατακερματισμός της παγκόσμιας οικονομίας έχει τις συνέπειές του.»

«Οι δασμοί πλήρους κλίμακας θα μπορούσαν να αφαιρέσουν το 7% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Μπορείτε να το συγκρίνετε αυτό με τη δεκαετία του ’30 (του περασμένου αιώνα), όταν ο απομονωτισμός ήταν της μόδας», πρόσθεσε, αναφερόμενος στην παγκόσμια οικονομική κρίση εκείνων των ετών και στην άνοδο του ναζισμού στη Γερμανία.

Εν τω μεταξύ, τα πράγματα βελτιώθηκαν μετά την εμπορική συμφωνία που υπέγραψε η ΕΕ με την ομάδα Mercosur στη Νότια Αμερική στις αρχές Δεκεμβρίου. Ωστόσο, και αυτή πρέπει ακόμη να εγκριθεί από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ το 2025.

Διατήρηση της ενότητας

Ο εμπειρογνώμονας της ΕΕ Γιάννης Εμμανουηλίδης από τη δεξαμενή σκέψης European Policy Centre δεν είναι αισιόδοξος για το νέο έτος. «Η ΕΕ ήταν πάντα εγγυητής του συμβιβασμού. Έχει χάσει αυτή την ικανότητα», δήλωσε ο Εμμανουηλίδης σε εκδήλωση στις Βρυξέλλες στις αρχές Δεκεμβρίου, αναφερόμενος στην εξωτερική πολιτική και τις στρατιωτικές προκλήσεις της ΕΕ. «Η ΕΕ δεν είναι πλέον η απάντηση σε πολλά πράγματα».

Κατά την άποψή του, πολλοί άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στις υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, έχουν χάσει την ελπίδα ότι το μπλοκ των 27 μελών θα τηρήσει πράγματι τις υποσχέσεις του στο μέλλον. «Η Γαλλία και η Γερμανία χρειάζονται τώρα ως ηγετικές δυνάμεις στην ΕΕ», είπε.

Ωστόσο, η Γαλλία έχει αποδυναμωθεί από τις κυβερνητικές της κρίσεις και η δυνατότητα της Γερμανίας να δράσει είναι περιορισμένη λόγω των ομοσπονδιακών εκλογών που θα γίνουν μέσα στον Φεβρουάριο.