FT: Νέο σχέδιο Τραμπ για δημιουργία αποθέματος μετάλλων από τον Ειρηνικό Ωκεανό

Η κυβέρνηση Τραμπ συντάσσει ένα εκτελεστικό διάταγμα που θα επιτρέπει την αποθήκευση μετάλλων από τον βυθό του Ειρηνικού ωκεανού, προκειμένου να περιορίσει την εξάρτηση των ΗΠΑ από την Κίνα σε κρίσιμες πρώτες ύλες για μπαταρίες, οπλικά συστήματα και ηλεκτρονικά κυκλώματα, ανέφερε σήμερα σε δημοσίευμά της, η εφημερίδα Financial Times, επικαλούμενη πηγές που έχουν λάβει γνώση για το ζήτημα αυτό.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το νέο σχέδιο προβλέπει την αποθήκευσή τους δίπλα σε ήδη υφιστάμενα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου και μετάλλων. Η κίνηση εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο του σχεδίου «ενεργειακής και τεχνολογικής ανεξαρτησίας» που προωθεί η κυβέρνηση Τραμπ, και έρχεται σε συνέχεια άλλων πρωτοβουλιών, όπως οι πιέσεις στην Ουκρανία για συμφωνία εξόρυξης ορυκτών, η απόπειρα αγοράς της Γροιλανδίας και οι απειλές για προσάρτηση του Καναδά.

Ο Αλεξάντερ Γκρέι, ειδικός σε θέματα Ασίας και πρώην προσωπάρχης του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, σχολίασε ότι η εστίαση στην υποθαλάσσια εξόρυξη είναι στρατηγικά εύστοχη. «Η Κίνα βλέπει πλέον τον βυθό των ωκεανών ως πρώτο μέτωπο στον οικονομικό και στρατιωτικό ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ», σημείωσε.

Ο βυθός ως νέο γεωπολιτικό πεδίο μάχης

Η κινεζική πλευρά έριξε λάδι στη φωτιά την περασμένη εβδομάδα, επιβάλλοντας νέους περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών – μια τακτική που το Πεκίνο χρησιμοποιεί εδώ και χρόνια ως μέσο οικονομικής πίεσης. Το στρατηγικό απόθεμα που σχεδιάζει η Ουάσινγκτον θα λειτουργεί ως δίχτυ ασφαλείας για ενδεχόμενες μελλοντικές συγκρούσεις ή διακοπές στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού.

Παράλληλα, υψηλόβαθμα στελέχη των Ρεπουμπλικανών –όπως ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Μάικ Γουόλτζ– έχουν υποστηρίξει θερμά το σχέδιο στο Κογκρέσο. Ο περσινός προϋπολογισμός άμυνας μάλιστα προέβλεπε μελέτη σκοπιμότητας για τη χρήση των εν λόγω μετάλλων σε στρατιωτικές εφαρμογές.

Γεωπολιτική πίεση

Αξιοσημείωτο είναι πως οι ΗΠΑ, παρότι θέλουν να ηγηθούν στον νέο αυτό «μεταλλευτικό πυρετό», δεν έχουν κυρώσει τη Συνθήκη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982, που ρυθμίζει τις εξορύξεις σε διεθνή ύδατα. Τον περασμένο μήνα, μάλιστα, οι διαπραγματεύσεις στην Αρχή του Διεθνούς Βυθού (ISA) στη Τζαμάικα ολοκληρώθηκαν χωρίς να δοθεί το πράσινο φως για μαζική εξόρυξη, εν μέσω έντονων πιέσεων για μορατόριουμ.

Αντιδράσεις υπάρχουν και από περιβαλλοντικές οργανώσεις που προειδοποιούν για την καταστροφή ευάλωτων θαλάσσιων οικοσυστημάτων, αλλά και από γεωοικονομικούς αναλυτές που αμφισβητούν τη δυνατότητα των ΗΠΑ να ανταγωνιστούν το κινεζικό δίκτυο εφοδιασμού και τις χαμηλές τιμές του ινδονησιακού νικελίου.

Ωστόσο, η εταιρεία The Metals Company, με έδρα το Βανκούβερ, ανακοίνωσε ότι θυγατρική της στις ΗΠΑ έχει ήδη ξεκινήσει διαδικασία αδειοδότησης υπό τον Νόμο του 1980, παρακάμπτοντας τον διεθνή μηχανισμό του ISA. Ο διευθύνων σύμβουλος, Τζέραρντ Μπάρον, δήλωσε ότι «η ISA δεν έχει αποκλειστική αρμοδιότητα» στα διεθνή ύδατα.

Ο Χοσέ Φερνάντεζ, κορυφαίος αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν, διαφωνεί. «Ως νομικός, πιστεύω ότι οι εταιρείες θα πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικές. Δεν μπορείς να αξιώσεις δικαιώματα για κάτι που δεν διέπεται από συνθήκη στην οποία δεν συμμετέχεις», δήλωσε.