Bloomberg: Τι σημαίνει η προφυλάκιση Ιμάμογλου

Τουρκία συνέλαβε και προφυλάκισε τον Εκρέμ Ιμάμογλου, τον κορυφαίο πολιτικό αντίπαλο του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μια απόφαση που αναμένεται να πυροδοτήσει περαιτέρω διαδηλώσεις και να ταρακουνήσει τις αγορές.

Ο Εκρέμ Ιμάμογλου, δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης και βασικό στέλεχος του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, γνωστού ως CHP, προφυλακίστηκε με την κατηγορία της διαφθοράς. Στη δίνη των εξελίξεων, το υπουργείο Εσωτερικών της χώρας, καρατόμησε σήμερα (23.03.2025) τον Ιμάμογλου μετά την προφυλάκισή του. 

Όπως αναφέρει το αμερικανικό μέσο σε σημερινή ανάλυσή του, ο Ιμάμογλου μπορεί να παραμείνει στη φυλακή για χρόνια, γεγονός που τον εμποδίζει να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος στις εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για το 2028, προσφέροντας ανακούφιση στον Ερντογάν. Οι επενδυτές εξέλαβαν την κράτηση του δημάρχου και τις επακόλουθες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις ως ένδειξη αστάθειας και διάβρωσης των κρατικών θεσμών της Τουρκίας.

Οι τουρκικές αγορές σημείωσαν από τις μεγαλύτερες πτώσεις παγκοσμίως μετά την προφυλάκιση του Ιμάμογλου, ενώ η κεντρική τράπεζα προσπαθεί να μετριάσει τις επιπτώσεις με μια αιφνιδιαστική συνάντηση την Κυριακή με τους κορυφαίους δανειστές της χώρας, σημειώνει το Bloomberg.

Ο αντίκτυπος στην οικονομία θα είναι κρίσιμος για τον Ταγίπ Ερντογάν, καθώς διαχειρίζεται αυτή την τελευταία εσωτερική πολιτική κρίση – μία από τις πολλές κατά τη διάρκεια των 22 χρόνων του στην εξουσία – με το αυξανόμενο κόστος ζωής στην Τουρκία να έχει ήδη πλήξει τη δημοτικότητα του κόμματός του. Η αντίδραση των δυτικών συμμάχων – οι οποίοι εξαρτώνται όλο και περισσότερο από την Τουρκία για την περιφερειακή ασφάλεια – ήταν συγκρατημένη.

«Τα τουρκικά κεφάλαια θα βρεθούν υπό νέα πίεση μετά τη σύλληψη του Ιμάμογλου, αλλά ο Ερντογάν πιθανότατα στοιχηματίζει ότι αυτό δεν θα διαρκέσει πολύ», δήλωσε ο Βολφάνγκο Πιτσόλι, συν-πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων Teneo, στο Bloomberg. «Οι ξένοι εταίροι της Τουρκίας είναι απίθανο να ασκήσουν ουσιαστική πίεση».

Η σύλληψη-σοκ του Ιμάμογλου την Τετάρτη (19.03.2025) ήρθε μία ημέρα μετά την ανάκληση του πανεπιστημιακού του διπλώματος από τις αρχές – υποχρεωτική προϋπόθεση για να θέσει υποψηφιότητα για υψηλό αξίωμα. Το δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης που εξέτασε τους ισχυρισμούς την Κυριακή αποφάσισε κατά της επίσημης σύλληψης για ξεχωριστές κατηγορίες για τρομοκρατία, αλλά ο Ιμάμογλου θα παραμείνει στη φυλακή για την έρευνα διαφθοράς.

Ο 54χρονος δήμαρχος αποτελεί μια εξαιρετικά δημοφιλής πολιτική προσωπικότητα από το 2019, όταν νίκησε τον εκλεκτό υποψήφιο του Ερντογάν στις τοπικές εκλογές. Όταν επανέλαβε την επιτυχία του στην κάλπη εναντίον ενός άλλου συμμάχου του Ερντογάν πέρυσι, βοήθησε επίσης την κύρια ομάδα της αντιπολίτευσης CHP να νικήσει το κυβερνών κόμμα στην εθνική ψηφοφορία για πρώτη φορά στην ιστορία.

Ο Ιμάμογλου έγινε τόσο δημοφιλής μεταξύ των ψηφοφόρων που ήταν προγραμματισμένο να ανακηρυχθεί την Κυριακή ως ο υποψήφιος πρόεδρος του κόμματός του για την ψηφοφορία του 2028. Όμως οι αποφάσεις των τουρκικών αρχών να ακυρώσουν το πανεπιστημιακό του πτυχίο και να τον στείλουν στη φυλακή επέφεραν τεράστιο -αν όχι μοιραίο- πλήγμα στο πολιτικό του μέλλον.

«Θα απομακρύνουμε μαζί αυτόν τον μαύρο λεκέ που έχει μπει στη δημοκρατία μας. Στέκομαι όρθιος, δεν θα υποκλιθώ ποτέ», δήλωσε ο Ιμάμογλου σε γραπτή δήλωση λίγο μετά τη σύλληψή του, επαναλαμβάνοντας το δημοφιλές προεκλογικό σύνθημα που χρησιμοποίησε στις δημοτικές εκλογές: «Όλα θα πάνε καλά».

Γιατί τώρα

Η έρευνα σηματοδοτεί μια νέα κλιμάκλωση σε ένα κύμα συλλήψεων και ερευνών που άρχισε να στοχοποιεί πολιτικούς της αντιπολίτευσης, δημοσιογράφους και άλλους αντιφρονούντες από την αρχή του έτους.

Ορισμένοι από τους επικριτές του λένε ότι ο Ερντογάν απλώς προσπαθεί να αποδυναμώσει την αντιπολίτευση – κατηγορία που η κυβέρνηση αρνείται, λέγοντας ότι η κράτηση του Ιμάμογλου δεν έχει καμία σχέση με τον πρόεδρο ή το κόμμα του.

Άλλοι υποστηρίζουν ότι ο Ερντογάν χρησιμοποιεί τις αλλαγές στην παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων για να μεγιστοποιήσει τα κέρδη του στο εσωτερικό: έχει καλή σχέση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και απολαμβάνει στενούς δεσμούς με τον Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας.

Το διευρυνόμενο στρατιωτικό αποτύπωμα της Τουρκίας καθιστά τον Ερντογάν βασικό διαμεσολαβητή ισχύος σε περιφερειακές συγκρούσεις από την Ουκρανία έως τη Συρία και χρήσιμο σύμμαχο για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς το μπλοκ ανησυχεί για μια πιθανή υποχώρηση των ΗΠΑ.

Βουτιά στις αγορές

Το πιο σημαντικό πλήγμα από την κράτηση του Ιμάμογλου αφορά την οικονομία, καθώς ηαστάθεια που εκτυλίσσεται στις αγορές κινδυνεύει να ακυρώσει τα οικονομικά κέρδη των τελευταίων δύο ετών.

Ως σφοδρός επικριτής των συμβατικών οικονομικών πολιτικών που βασίζονται στα υψηλά επιτόκια για την ανάσχεση του πληθωρισμού, ο Ερντογάν κατάπιε την υπερηφάνεια του το 2023 και επανέφερε τον πρώην σύμμαχό του Μεχμέτ Σιμσέκ ως υπουργό Οικονομικών.

Μαζί επόπτετσαν μια περίοδο κατά την οποία η κεντρική τράπεζα αύξησε τα επιτόκια στο 50% – το υψηλότερο από τότε που ο Ερντογάν άρχισε να κυβερνά την Τουρκία το 2003 – και τα διατήρησε εκεί αρκετά ώστε η Τουρκία να συσσωρεύσει συναλλαγματικά αποθέματα μετά από χρόνια στο κόκκινο.

Ο πληθωρισμός, που εξακολουθεί να κυμαίνεται γύρω στο 40%, έδειχνε επιτέλους σημάδια ύφεσης, αφού χρόνια ανεξέλεγκτης αύξησης των τιμών έσπρωξαν πολλούς Τούρκους στη φτώχεια και τους απομάκρυναν από το κυβερνών κόμμα του Ερντογάν.

Από τη σύλληψη του Ιμάμογλου, το κόστος δανεισμού της Τουρκίας εκτινάχθηκε, οι μετοχές κατέρρευσαν και η λίρα έχασε πάνω από 3%.