«Αγία Ζώνη»: Διακόπηκε η δίκη για να κληθούν μάρτυρες υποστήριξης της κατηγορίας

Ρεπορτάζ: Βασίλης Τζήμτσος

Η διακοπή της δίκης που είναι σε εξέλιξη στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Πειραιά για τη μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή των τελευταίων δεκαετιών στο Σαρωνικό κόλπο, από τη βύθιση του μικρού δεξαμενόπλοιου «Αγία Ζώνη ΙΙ» στις 10 Σεπτεμβρίου 2017, αποφασίστηκε σήμερα καθώς δεν εκλήθησαν ουσιώδεις μάρτυρες όπως ο Λιμενάρχης Πειραιά, ο πρώην Αρχηγός του Λιμενικού Σώματος Σταμάτης Ράπτης, ο Δήμος Πειραιά και η οικολογική οργάνωση WWF που συμμετείχαν για την υποστήριξη της κατηγορίας στην ανάκριση αλλά δεν είχαν κληθεί στο δικαστήριο.

…

Η απόφαση ελήφθη από το δικαστήριο μετά την αποκάλυψη της “Ζούγκλας” για δικαστικό και πολιτικό σκάνδαλο, καθώς αν και έχουν συμπληρωθεί 7,5 χρόνια από την πελώρια ρύπανση από τη Σαλαμίνα μέχρι τη Γλυφάδα, που είχε μολύνει για μήνες τη θάλασσα και τις ακτές, με τις ευρωπαϊκές και ελληνικές αρχές να καταβάλουν πολλά εκατομμύρια ευρώ για την απορρύπανση, το Δημόσιο δεν παρίσταται στη δίκη που είναι σε εξέλιξη, καθώς τα συναρμόδια υπουργεία Ναυτιλίας και Περιβάλλοντος δεν ενδιαφέρθηκαν να παραστούν στη δίκη για την υποστήριξη της κατηγορίας σε βάρος του πλοιοκτήτη και της εταιρείας απορρύπανσης για τη διαρροή στη θάλασσα 500 τόνων πετρελαιοειδών που ρύπαναν σε έκταση 20 έως 25 χιλιομέτρων τις ακτές της Αττικής και 3 έως 4 χιλιομέτρων της Σαλαμίνας.

Εξάλλου, η αρμόδια Αντεισαγγελέας Εφετών Πειραιά που χειρίστηκε τη δικογραφία, αν και έστειλε τις κλήσεις των μαρτύρων του κατηγορητηρίου, δεν έστειλε τις κλήσεις προς το Δήμο Πειραιά και την οικολογική οργάνωση WWF Ελλάς που συμμετείχαν για την υποστήριξη της κατηγορίας κατά τη διάρκεια της ανάκρισης.

Η δίκη είναι σε εξέλιξη από τις 21 Οκτωβρίου 2024 και τέθηκαν επί τάπητος δύο αλληλοσυγκρουόμενα πορίσματα του Πολυτεχνείου και του Ανακριτικού Συμβουλίου Ναυτικών Ατυχημάτων (ΑΣΝΑ).

…

Στο εδώλιο του κατηγορουμένου κάθονται ο πλοιοκτήτης Θεόδωρος Κουντούρης, ο υπεύθυνος της εταιρείας απορρύπανσης Μιχάλης Σπανόπουλος, ο πλοίαρχος του «Αγία Ζώνη ΙΙ» και οι δύο ναυτικοί που επέβαιναν στο σκάφος, όταν αυτό βυθίστηκε με αποτέλεσμα να διαρρεύσουν στη θάλασσα 500 τόνοι.

Σύμφωνα με το ΑΣΝΑ, το ναυάγιο προκλήθηκε από «εκ προθέσεως πράξεις και παραλείψεις και εξ αμελείας αντίστοιχα», επισημαίνοντας ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι «συγκεκριμένες ενέργειες συντελέστηκαν βάσει σχεδίου προκειμένου να αποκομιστεί οικονομικό όφελος».

Αυτές οι ενέργειες ήταν το άνοιγμα των επιστομίων για το έρμα, η καθυστέρηση ενημέρωσης των λιμενικών αρχών, η ανάθεση της απορρύπανσης από την πλοιοκτήτρια σε εταιρεία, η οποία με τη σειρά την ανέθεσε σε άλλη εξειδικευμένη εταιρεία.

…

Επίσης αναφέρεται ότι κάποια από τα επιστόμια των δεξαμενών καυσίμων ήταν ανοιχτά, με αποτέλεσμα να διαρρεύσει το καύσιμο και να προκληθεί ρύπανση πολύ μεγαλύτερη από ό,τι αν ήταν κλειστά.

Αντίθετα το πόρισμα του Πολυτεχνείου αναφέρει ότι η εισροή υδάτων δεν οφειλόταν σε φθορά του πλοίου ή σε λειτουργία των αντλιών νερού, αλλά από «εκρηκτική φόρτιση» των ελασμάτων του πλοίου, η οποία δημιούργησε μια ρωγμή από την οποία εισήλθαν νερά σε δεξαμενές στη δεξιά πλευρά του πλοίου, με αποτέλεσμα το πλοίο να πάρει νερά στο μηχανοστάσιο από το οπίσθιο φινιστρίνι, να πάρει κλίση και να βυθιστεί.

Μονόλογος των κατηγορουμένων εξαιτίας της απουσίας υποστήριξης της κατηγορίας

Εξαιτίας της απουσίας του Δημοσίου και των φορέων που είχαν δηλώσει παράσταση για την υποστήριξη της κατηγορίας, η δίκη εξελίσσεται σε ένα μονόλογο των συνηγόρων υπεράσπισης των κατηγορουμένων, οι οποίοι κάνοντας πολύ καλά τη δουλειά τους, θέτουν υπό αμφισβήτηση το πόρισμα του ΑΣΝΑ και φυσικά συντάσσονται με το πόρισμα του Πολυτεχνείου που απαλλάσσει τους εντολείς τους.

Στην προηγούμενη ακροαματική διαδικασία απολογήθηκαν οι δύο ναύτες που ήταν πάνω στο δεξαμενόπλοιο.

Ο ένας ήταν μηχανοδηγός που είχε μόλις εννέα ημέρες πάνω στο “Αγία Ζώνη ΙΙ” ενώ ο δεύτερος ήταν επί 15 χρόνια… παρκαδόρος αυτοκινήτων και είχε άγνοια για τη θάλασσα. Μάλιστα, όπως παραδέχθηκε, δεν ξέρει κολύμπι!

Το “Αγία Ζώνη ΙΙ” βυθίστηκε όταν ήταν πάνω μόνο οι δύο ναύτες και απουσίαζαν ο αξιωματικός στο κατάστρωμα και ο μηχανικός που έπρεπε να είναι παρόντες σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Κατά διαβολική σύμπτωση ο κατηγορούμενος πλοίαρχος και ο δόκιμος είχαν πάει για… σουβλάκια τη στιγμή που άρχισαν να μπαίνουν νερά και να βυθίζεται.

Μετά τους δύο ναύτες ξεκίνησε την απολογία του ο πλοιοκτήτης του “Αγία Ζώνη ΙΙ” Θεόδωρος Κουντούρης ο οποίος άφησε αιχμές κατά επιχειρηματιών που εμπλέκονται στην απορρύπανση.

Όπως αποκάλυψε η “Ζούγκλα”, στην απολογία του κατονόμασε ιδιοκτήτη εταιρείας απορρύπανσης υποστηρίζοντας ότι του τηλεφώνησε στη 01.30 και του είπε “ό,τι χρειαστείς μου λέει το βαπόρι σου βούλιαξε”, ενώ το Λιμενικό Σώμα δεν είχε ενημερωθεί για την κλίση που είχε πάρει το σκάφος από τον πλοίαρχο και τους ναύτες που επέβαιναν σε αυτό.

Μάλιστα ισχυρίστηκε πως την επόμενη ημέρα είχε καθαριστεί από πετρέλαια η θάλασσα πάνω από το βυθισμένο πλοίο, υποστηρίζοντας πως υπάρχει και σχετικό βίντεο που δεν περιλαμβάνεται στη δικογραφία.

Οι καταγγελίες του κατηγορούμενου πλοιοκτήτη είχαν προκαλέσει εύλογες ερωτήσεις των τακτικών δικαστών και ενόρκων.

Πρόεδρος: Μας λέτε ότι το κάνουν αυτοί που καθαρίζουν; Από το 2017 μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει κάτι άλλο…

Κουντούρης: Κίνητρο είναι τα λεφτά. Και τον Χριστό για τα λεφτά τον σταύρωσαν. Βουλιάζοντας το καράβι το κάνανε.

Πρόεδρος: Πώς το ήξερε (ΣΣ ο επιχειρηματίας που τηλεφώνησε στον Κουντούρη) ότι θα βυθιστεί το πλοίο;

Κουντούρης: Αυτά υπάρχουν στις καταθέσεις.

(…)

Ένορκος: Δηλαδή έριξαν κάποιοι το πετρέλαιο για να πάρουν τα λεφτά;

Πρόεδρος: Μήπως αυτοί βύθισαν το πλοίο;

Κουντούρης: Και αυτό παίζει.

Η Εισαγγελέας της Έδρας και η πρόεδρος του δικαστηρίου του ζήτησαν να προσκομίσει το βίντεο σύμφωνα με το οποίο υποστηρίζει ότι η θαλάσσια περιοχή είχε καθαρίσει από την επόμενη ημέρα, αλλά και επίμαχες συμβάσεις που αφορούν το “Αγία Ζώνη ΙΙ”.

Διακόπηκε η απολογία του πλοιοκτήτη για να κληθούν λιμενικοί, δήμαρχοι και το WWF

Σήμερα επρόκειτο να συνεχίσει την απολογία του αλλά η πρόεδρος του δικαστηρίου Ελεάνα Σταυγιανουδάκη δεν του έδωσε το λόγο, ζητώντας με βάση τα όσα καταγγέλλει ο ίδιος ο κατηγορούμενος να κληθούν να καταθέσουν ο τότε Λιμενάρχης Πειραιά Κωνσταντίνος Λεοντάρας, ο τότε Αρχηγός του Λιμενικού Σώματος Σταμάτης Ράπτης, αλλά και οι δήμαρχοι Πειραιά Γιάννης Μώραλης, Σαλαμίνας, Καλλιθέας, Αλίμου, Γλυφάδας, δηλαδή οι τοπικοί άρχοντες περιοχών που ρυπάνθηκαν από την πελώρια πετρελαιοκηλίδα.

Επίσης, εκλήθησαν να καταθέσουν εκπρόσωποι της οικολογικής οργάνωσης WWF που είχαν υποβάλει μήνυση και είχαν παρασταθεί στην κύρια ανάκριση για τη διερεύνηση της υπόθεσης, αλλά δεν εκλήθησαν να παραστούν στην εν εξελίξει δίκη, όπως αποκάλυψε η “Ζούγκλα”.

Η δίκη θα συνεχιστεί στις 31 Μαρτίου με τις καταθέσεις των παραπάνω μαρτύρων.

Ερώτηση στη Βουλή για το “Αγία Ζώνη ΙΙ”

Στο μεταξύ μετά την αποκάλυψη της “Ζούγκλας” για την απουσία του Δημοσίου δια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους στη δίκη που είναι σε εξέλιξη στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Πειραιά για την τεράστια οικολογική ρύπανση στον Σαρωνικό, έξι βουλευτές της Νέας Αριστεράς κατέθεσαν ερώτηση προς τους καθ’ ύλην αρμόδιους υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθώς και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.

Οι βουλευτές επισημαίνουν ότι το πόρισμα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου ανέφερε πως το δεξαμενόπλοιο βυθίστηκε μέσα σε λιγότερο από τρεις ώρες, λόγω μίας ισχυρής έκρηξης στη δεξιά πλευρά, επισημαίνοντας ότι το ΑΣΝΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «στόχος ήταν να αφεθεί το πλοίο να βυθιστεί ανενόχλητο και αβοήθητο».

Από αυτή την εξέλιξη οικονομικό όφελος αποκόμισαν «οι εταιρείες στις οποίες έχει ανατεθεί από τον πλοιοκτήτη να διαχειρίζονται τις επιχειρήσεις της απορρύπανσης».

Οι βουλευτές Πέτη Πέρκα, Σία Αναγνωστοπούλου, Χουσεϊν Ζεϊπμέκ, Νάσος Ηλιόπουλος, Μερόπη Τζούφη και Θεανώ Φωτίου αναφέρουν μεταξύ άλλων:

“Είναι κοινός τόπος ότι από τη στιγμή που συνέβη το περιβαλλοντικό έγκλημα της βύθισης του τάνκερ και της μεγάλης έκτασης ρύπανσης που προκλήθηκε, είναι απαραίτητο τουλάχιστον να διασφαλιστεί ότι οι ευθύνες θα αποδοθούν με παραδειγματικό τρόπο και ότι μέσα από την εξονυχιστική ανάλυση των αιτιών θα βγούμε καλύτερα προετοιμασμένοι, για να προλάβουμε ή να ελέγξουμε αντίστοιχα ατυχήματα στο μέλλον.

Η έκταση και η σοβαρότητα του ατυχήματος επιβάλλει την παράσταση του Δημοσίου. Ως εκ τούτου θεωρούμε αδιανόητη την μη παράσταση των αρμόδιων υπουργείων. Επιπλέον, η μη παρουσία του Δημοσίου στην εν εξελίξει δίκη, στέλνει το λάθος σήμα σε όσους στο μέλλον απεργαστούν ανάλογα “ατυχήματα”.

Οι έξι βουλευτές ρωτούν τους συναρμόδιους υπουργούς πώς εξηγείται η απουσία των νομικών υπηρεσιών των υπουργείων που προΐστανται από την σε εξέλιξη ακροαματική διαδικασία και αν προτίθενται να αναζητήσουν ευθύνες γι’ αυτήν την απαράδεκτη αλλά και ύποπτη παράλειψη και παράβαση καθήκοντος.

“Aντιλαμβάνεστε ότι αυτή η στάση στέλνει τα λάθος μηνύματα σε όσους στο μέλλον επιχειρήσουν να επαναλάβουν ανάλογες πρακτικές;” καταλήγουν στην ερώτηση τους.