Fast track διαδικασίες για σχολάζουσες κληρονομιές

Την ώρα που χιλιάδες νέοι, ζευγάρια και οικογένειες αναζητούν εναγωνίως ένα σπίτι, το δημόσιο παρακολουθεί δεκαετίες ολόκληρες ακίνητα στην ιδιοκτησία του ή χωρίς κληρονόμους να ρημάζουν.

Ειδικά στην τελευταία περίπτωση, των σχολαζουσών κληρονομιών, ακινήτων δηλαδή των οποίων οι κληρονόμοι μάταια αναζητούνται, ο κατάλογος του ΥΠΕΘΟ καταγράφει 7.000-8.000 περιουσίες χωρίς ιδιοκτήτη, με τη συνολική τους αξία να υπολογίζεται σε τουλάχιστον 4 δισ. ευρώ.

Την εικόνα αυτή θα επιχειρήσει να αλλάξει νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο παρουσιάζει σήμερα ο Κωστής Χατζηδάκης, πριν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και πάρει τον δρόμο για τη Βουλή.

Σε πρώτη φάση, θα επιχειρηθεί να ξεχωρίσει η ήρα από το σιτάρι. Να διαπιστωθεί, με τη χρήση και εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, εάν για ένα ακίνητο υπάρχουν κληρονόμοι, αν έχουν γίνει αποποιήσεις ή αποδοχές κληρονομιάς, ώστε οι περιουσίες είτε να περιέρχονται στους νόμιμους δικαιούχους είτε στο δημόσιο. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει τρία βήματα:

1. Για κάθε ακίνητο στη λίστα, το δημόσιο θα διαπιστώνει μέσω του Μητρώου Πολιτών εάν υπάρχουν συγγενείς που θα μπορούσαν να το κληρονομήσουν.
2. Με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης, η λίστα θα ενημερώνεται αυτόματα σχετικά με αποποιήσεις ή αποδοχές κληρονομιάς.
3. Για κάθε ακίνητο, πιστοποιημένοι εκτιμητές θα κάνουν αποτίμηση της αξίας του, πριν οριστεί κηδεμόνας και ειδικός εκκαθαριστής.

Στη συνέχεια, ανάλογα με την αξία του κάθε ακινήτου, την εκκαθάριση θα αναλαμβάνουν ιδιωτικές εταιρείες, δικηγόροι, λογιστές και ελεγκτικές εταιρείες. Οι τελευταίες θα επιστρατεύονται για περιουσίες των οποίων η αξία ξεπερνά το 1 εκατ. ευρώ.

Με το σημερινό καθεστώς, το ξεκαθάρισμα των σχολαζουσών κληρονομιών μπορεί να απαιτήσει ακόμα και περισσότερα από δέκα χρόνια και στόχος είναι τώρα η διαδικασία να περιοριστεί σε 6 με 12 μήνες (φιλόδοξος στόχος).

Μόνο και μόνο για την ενημέρωση της αρμόδιας διεύθυνσης πως κάποιος είναι άκληρος ή ότι οι κληρονόμοι έχουν αποποιηθεί την κληρονομιά, μπορεί να περάσουν ακόμα και τρία χρόνια. Στη συνέχεια, για να οριστούν εκκαθαριστές και κηδεμόνες, ο χρόνος συνεχίζει να κυλάει και η διαδικασία της εκκαθάρισης μπορεί να κρατήσει άλλα πέντε ή περισσότερα χρόνια. Έτσι, για δέκα και πλέον χρόνια ακίνητα ρημάζουν, συσσωρεύοντας σε πολλές περιπτώσεις οφειλές και μένουν αναξιοποίητα, την ώρα που το έλλειμμα στην αγορά ακινήτων είναι τεράστιο μετά τη δεκαετή κρίση που βύθισε την οικοδομική δραστηριότητα.

Εκτός από ακίνητα, οι σχολάζουσες κληρονομιές αφορούν και άλλα περιουσιακά στοιχεία όπως καταθέσεις ή έργα τέχνης, ανεβάζοντας τη συνολική περιουσία σε κατάσταση ύπνωσης ακόμα και στα 5 δισ. ευρώ.