Μπορεί ο Ζελένσκι να διαπραγματευτεί την ειρήνη και να μείνει στην εξουσία; – Η απάντηση στο Ριάντ

Οι δύο πλευρές θα κάτσουν ξανά στο «τραπέζι» των συζητήσεων με σκοπό να αφήσουν πίσω το φιάσκο που διαδραματίστηκε προ ημερών στο Λευκό Οίκο, υπογράφοντας μία συμφωνία που θα τους αφήσει όλους (Κίεβο, Μόσχα, Ουάσινγκτον, ΕΕ) ικανοποιημένους. Με δεδομένο ότι ο πόλεμος δείχνει ανέφικτο να τερματιστεί, η επίτευξη εκεχειρίας μοιάζει μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση.

Το Σάββατο (8/3) ο Ζελένσκι μέσω ανάρτησής του είπε ότι η Ουκρανία παραμένει «πλήρως δεσμευμένη» στον εποικοδομητικό διάλογο με την αμερικανική αντιπροσωπεία στη Σαουδική Αραβία, ελπίζοντας να συμφωνήσει στις αναγκαίες αποφάσεις και βήματα. «Η Ουκρανία επιδιώκει την ειρήνη από το πρώτο δευτερόλεπτο αυτού του πολέμου. Ρεαλιστικές προτάσεις βρίσκονται στο τραπέζι. Το κλειδί είναι να κινηθούμε γρήγορα και αποτελεσματικά», ανέφερε η ανάρτηση του Ουκρανού προέδρου στο «Χ».

Την ίδια στιγμή οι γεωπολιτικές εξελίξεις μοιάζουν να σφίγγουν όλο και περισσότερο τη «θηλιά» στο Κίεβο, αφού η Ευρώπη που κλήθηκε να γεμίσει το «κενό» μετά την απόσυρση της αμερικανικής υποστήριξης, δεν δείχνει και τόσο προετοιμασμένη για το ρόλο αυτό. Η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής δεν κατάφερε να εκδώσει κοινή δήλωση υποστήριξης στην Ουκρανία μετά το βέτο της Ουγγαρίας, ενώ μεγάλη αντιπαράθεση είχαν Γαλλία και Γερμανία σχετικά με την αμυντική συμφωνία και το εάν θα χρηματοδοτηθούν και μη κράτη – μέλη της ΕΕ, όπως η Τουρκία.

Η απότομη αλλαγή στρατηγικής των ΗΠΑ υπό τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, έφερε Κίεβο και ΕΕ σε δυσμενή θέση, αφού από εκεί που υπολόγιζαν τις ΗΠΑ ως ένθερμο σύμμαχο, πλέον βλέπουν την Ουάσινγκτον όλο και πιο κοντά στα «θέλω» του Βλαντίμιρ Πούτιν και της Μόσχας.

Το πιο σκληρό δίλημμα του Ζελένσκι ως πολιτικός

Με την κυβέρνηση Τραμπ να χρησιμοποιεί όλες τις εξουσίες της για να αναγκάσει τον Ζελένσκι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ο Ουκρανός ηγέτης αντιμετωπίζει το πιο σκληρό δίλημμα της πολιτικής του ζωής.

Θεωρούμενος ως ήρωας, πρέπει τώρα να αποφασίσει πόσο μακριά θα φτάσει αναζητώντας μια λύση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, τον ηγέτη που περιφρονεί και δεν εμπιστεύεται.

Αυτή η εβδομάδα τελείωσε με αισιόδοξες δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων σχετικά με την προφανή αλλαγή στάσης του Ζελένσκι στις ειρηνευτικές συνομιλίες. Η αλλαγή, είπε ο απεσταλμένος των ΗΠΑ, Κιθ Κέλογκ, επήλθε με την αποκοπή ζωτικής σημασίας αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. «Αλλά η μετατόπιση του Ζελένσκι δεν ισοδυναμεί με την παράδοση των βασικών του αξιών όταν πρόκειται για τον τερματισμό του πολέμου», αναφέρουν οι Times.

«Οι Ουκρανοί θέλουν πραγματικά ειρήνη, αλλά όχι με το κόστος της εγκατάλειψης της Ουκρανίας», έγραψε ο Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο αυτή την εβδομάδα. «Το πραγματικό ερώτημα για οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις είναι αν η Ρωσία είναι ικανή να εγκαταλείψει τον πόλεμο». Η συνεχής έμφαση που δίνει στον Πούτιν δεν είναι απλώς μια τακτική για να περιορίσει τις δικές του παραχωρήσεις, αλλά προέρχεται από μια αμείλικτη δυσπιστία προς τον Ρώσο ηγέτη.

Ο Ουκρανός πρόεδρος εκφράζει τη φωνή του έθνους του, που περιλαμβάνει την απώλεια και το μίσος για τον εισβολέα που τον καθιστά δύσκολο να συμφωνήσει σε οτιδήποτε μοιάζει με μπερδεμένο συμβιβασμό, πόσο μάλλον με ήττα. Αλλά εκφράζοντας αυτό το ενθικό αίσθημα, ακόμη και ορισμένοι σύμμαχοι που θαυμάζουν τον Ζελένσκι πιστεύουν ότι η πολιτική του επιβίωση θα μπορούσε να διακυβευτεί.

«Πρέπει να είναι τόσο βαθιά εξαντλημένος», είπε ο Ρώσος ειδικός. «Κινδυνεύει να πάρει κακές αποφάσεις».

Δεδομένης της προσωπικής δημοτικότητας του Ουκρανού προέδρου στις δυτικές χώρες και της εκτεταμένης απέχθειας για τον Πούτιν που εκφράζεται στις δημοσκοπήσεις, αυτές οι αμφιβολίες για τον Ζελένσκι τείνουν να εκφράζονται κεκλεισμένων των θυρών. Προφανώς, όμως, ο Τραμπ συμμεριζόταν τέτοιες απόψεις και τις έφερε θεαματικά ανοιχτά κατά τη διάρκεια αυτής της καταστροφικής συνάντησης στο Οβάλ Γραφείο.

Ο Ζελένσκι έχει μάθει την αξία του να κάνει προσφορές που δεν θα χρειαστεί να τιμήσει. Για παράδειγμα πρόσφατα προσφέρθηκε να παραιτηθεί από πρόεδρος σε αντάλλαγμα για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ως μέρος μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, κάτι που γνωρίζει ότι είναι τόσο πιθανό όσο ο Πούτιν να ξυπνήσει αύριο και να διατάξει όλα τα στρατεύματά του να πάνε σπίτι τους.

Οι πιθανότητες στο σενάριο των εκλογών

Ο Ζελένσκι έχει επίσης κατακτήσει την τέχνη να προτείνει στη Ρωσία πράγματα που απεχθάνονται να κάνουν, όπως να συμφωνήσει στην απελευθέρωση όλων των εναπομεινάντων κρατουμένων ή να σταματήσει τις επιθέσεις στις υποδομές της χώρας του. Λέγοντας ότι τέτοια βήματα θα δείξουν εάν ο Πούτιν είναι σοβαρός για την ειρήνη, ελπίζει να διατηρήσει την πρωτοβουλία καθώς αυξάνεται η πίεση από τον Τραμπ.

Μέχρι στιγμής, αυτοί οι ελιγμοί έχουν κρατήσει τον Ζελένσκι ασφαλή. Η προκλητική του στάση απέναντι στον πρόεδρο των ΗΠΑ τον έχει επαναφέρει στις δημοσκοπήσεις και μέχρι στιγμής κανένας από τους αντιπάλους του δεν έχει ζητήσει εκλογές.

Υπάρχει όμως πάντα ο κίνδυνος μιας μεγάλης ανατροπής στο πεδίο της μάχης που θα φέρει στην επιφάνεια τις πολιτικές διαιρέσεις στην Ουκρανία, προκαλώντας πιο ανοιχτή περιφρόνηση στο πρόσωπο του Ουκρανού προέδρου και των πολιτικών του. Αλλά αν ο στρατός του μπορεί να κρατήσει τη γραμμή, ενώ συνεχίζονται οι συνομιλίες και οι Ουκρανοί δέχονται αυξανόμενες απώλειες από πυραυλικά χτυπήματα καθώς οι προμήθειες αμερικανικών όπλων μειώνονται, ο Ζελένσκι ελπίζει πως ο Τραμπ θα αναγνωρίσει πως οι απαιτήσεις των Ρώσων είναι τόσο μεγάλες που δεν μπορεί να τις αποδεχθεί.

Για τον Ζελένσκι, που φοβάται ότι θα ατιμωθεί εάν υπογράψει μια συνθηκολόγηση, η τελευταία ευκαιρία που απομένει είναι ότι οι αυξανόμενες απώλειες και οι οικονομικές δυσκολίες θα υπονομεύσουν τελικά τη διαπραγματευτική θέση του Πούτιν.

Οι 10 ημέρες που… ξαναπάγωσαν το Κίεβο

Εν τω μεταξύ, στο πεδίο της μάχης, περίπου 600 χιλιόμετρα ανατολικά του Κιέβου, οι διοικητές ήδη αξιολογούν πώς να πολεμήσουν χωρίς τη στρατιωτική βοήθεια και τις πληροφορίες των ΗΠΑ. Η αίσθηση είναι ότι ο πόλεμος φτάνει σε μια αποφασιστική φάση.

Η αλλαγή στάσης των ΗΠΑ είναι τόσο καταστροφική για την Ουκρανία, καθώς οι θανατηφόρες ρωσικές επιθέσεις σε πολιτικούς στόχους συνεχίζονται σε ολόκληρη τη χώρα. «Το μεγαλύτερο πλεονέκτημά μας δεν είναι ότι είμαστε τόσο γενναίοι, τόσο έξυπνοι, είναι πολύ απλό: δεν έχουμε άλλες επιλογές», είπε στο Bloomberg ο Μουσταφά Ναγιέμ, υφυπουργός υποδομών μέχρι πέρυσι, σε ένα καφέ στο κέντρο του Κιέβου. «Φυσικά και είμαστε αγχωμένοι, φυσικά είμαστε θυμωμένοι, αλλά δεν νομίζω ότι είναι κάτι που θα μας καταρρίψει».

Στο εσωτερικό της Ουκρανίας, οι πολίτες αισθάνονται ήδη σαν να βρίσκονται εκ νέου στην «πρέσα». Από ανταλλακτικά μέχρι… ανθρώπους, «ο στρατός μας έχει ελλείψεις στα πάντα», σύμφωνα με τον Παύλο Ναρόζνι, ιδρυτή της «Reactive Post», η οποία παρέχει ανταλλακτικά στον στρατό.

Στο κέντρο του Κιέβου, μεγάλοι τσιμεντόλιθοι και μεταλλικά αντιαρματικά εμπόδια βρίσκονται στοιβαγμένα κοντά σε κύριες οδικές αρτηρίες. Υπολείμματα από την εισβολή του 2022, εξακολουθούν να θεωρούνται απαραίτητα σε μια πόλη που έχει συνηθίσει σε επιδείξεις ανθεκτικότητας.

Οι Ουκρανοί δεν πίστευαν ότι οι ΗΠΑ θα ενεργούσαν για να τους υπονομεύσουν, μέχρι που το έκαναν και ενώ ο πόλεμος συνεχίζεται. Μόλις αυτή την εβδομάδα, τέσσερις σκοτώθηκαν και τουλάχιστον 30 τραυματίστηκαν σε επίθεση με πυραύλους σε πόλη κοντά στο Χάρκοβο.

Προτού ο Ζελένσκι επιστρέψει «τσακωμένος» από την Ουάσιγκτον, έγιναν διακοπές ρεύματος σε ορισμένες περιοχές της χώρας λόγω κατεστραμμένων υποδομών μετά την επίθεση της Ρωσίας με 166 μη επανδρωμένα αεροσκάφη Shahed, εκ των οποίων 90 καταρρίφθηκαν και 72 μπλοκαρίστηκαν.

Οι αμερικανικές πληροφορίες που πλέον αποσύρθηκαν μέχρι να κλείσει η συμφωνία για τα ορυκτά, αποτελούσαν βασικό συστατικό των προειδοποιήσεων αεροπορικής επιδρομής, καθώς οι ΗΠΑ έχουν την ικανότητα να ανιχνεύουν ρωσικά αεροσκάφη που μεταφέρουν πυραύλους όταν απογειώνονται τόσο μακριά όσο η περιοχή της Κασπίας Θάλασσας. Παράλληλα, είναι θέμα εικασίας πόσο θα διαρκέσουν οι προμήθειες των πυραύλων Patriots. Κάποιοι λένε έξι μήνες, και γίνονται τα πάντα για να αποφευχθεί η βολή τους.