Η επίθεση του Τραμπ στον Ζελένσκι ήταν βάσει ενός «μαφιόζικου» σχεδίου

Πριν λίγες ημέρες, ο Economist κυκλοφόρησε με τον Ντόναλντ Τραμπ στο εξώφυλλό του. Το έγκυρο βρετανικό έντυπο έκανε στο σχετικό του άρθρο-ανάλυση λόγο για έναν «μαφιόζικο» πόλεμο του προέδρου των ΗΠΑ να επιβάλει την κυριαρχία του στον κόσμο και τον εικονογράφησε ως αρχιγκάνγκστερ: αν και η εικόνα θύμιζε περισσότερο το ταραντινικό φιλμ «Reservoir Dogs», με τον ίδιο να ηγείται μιας συμμορίας με μέλη άλλους διεθνείς ταραξίες, όπως ο Βλαντίμιρ Πουτιν, ο Σι Τζινπίνγκ και ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, το περιοδικό μιλούσε ξεκάθαρα με όρους ιταλοαμερικανικής μαφίας, που θύμιζε τον κόσμο του Ντον Κορλεόνε του Μάριο Πούτσο και του Φρανς Φορντ Κόπολα –άλλωστε ο τίτλος ήταν «η νέα παγκόσμια τάξη του Δον».

Ο Economist ήταν προφητικός. Το βράδυ της Παρασκευής αυτός ο κόσμος αποκαλύφθηκε σε απευθείας και παγκόσμια μετάδοση, όταν ο 47χρονος πρόεδρος των ΗΠΑ υποδέχτηκε στον Λευκό Οίκο τον ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μόνο για να τον διώξει όταν ο τελευταίος αρνήθηκε μια πρόταση που κατά την κλασική ρήση του «Νονού», «δεν θα μπορούσε να αρνηθεί».

Αυτή η πράξη του Τραμπ ήταν η απλώς η τελευταία σε μια σειρά από αντίστοιχες ενέργειές του, τις τελευταίες εβδομάδες, που καθιστούν πλέον σαφές ότι ότι η παγκόσμια τάξη πραγμάτων, όπως αυτή διαμορφώθηκε από το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου το 1945 έως την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ, έχει αρχίσει να καταρρέει με ταχύ, μάλιστα, ρυθμό και παταγωδώς.

Ωσάν να επρόκειτο για φάρσα, τις προηγούμενες ημέρες στον ΟΗΕ, οι ΗΠΑ έφτασαν στο σημείο να συμπαραταχθούν με τη Ρωσία του Πούτιν και τη Βόρεια Κορέα του Κιμ Γιονγκ Ουν κατά της Ευρώπης. Και ο νικητής των εκλογών στη Γερμανία και μελλοντικός καγκελάριος της χώρας, Φρίντριχ Μερτς, επισημαίνει την ανάγκη να καταστεί η Ευρώπη στρατηγικά αυτόνομη, καθώς έως τον Ιούνιο το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να ήταν νεκρό. Προαλείφεται ένας κόσμος όπου, αντί για το διεθνές δίκαιο, θα επικρατεί το δίκαιο του ισχυρότερου, με τις μεγάλες δυνάμεις να κλείνουν συμφωνίες και να εκφοβίζουν τις μικρότερες.

«Η ομάδα Τραμπ υποστηρίζει ότι η σύναψη συμφωνιών θα φέρει την ειρήνη και ότι, μετά από 80 χρόνια εκμετάλλευσης, η Αμερική θα μετατρέψει την υπερ-ισχύ της σε κέρδος», έγραψε ο Economist. Σύμφωνα, όμως, με τους αναλυτές του βρετανικού εντύπου, η μαφιόζικη, αλά «Ντον Κορλεόνε», προσέγγιση του Λευκού Οίκου «θα καταστήσει τον κόσμο πιο επικίνδυνο και την Αμερική πιο αδύναμη και φτωχότερη».

Εάν υπάρχει κάτι με το οποίο συμφωνούν όλα τα μέλη της νέας αμερικανικής κυβέρνησης, αυτό είναι ότι, στο μεταπολεμικό (μετά από το 1945) πλαίσιο κανόνων και συμμαχιών, οι ΗΠΑ εξαπατήθηκαν, μην αντιδρώντας στον «αθέμιτο», σύμφωνα με τον Τραμπ, εμπορικό ανταγωνισμό και χρηματοδοτώντας αλλότριους πολέμους. «Ο Τραμπ πιστεύει ότι μπορεί να υπηρετήσει το εθνικό συμφέρον πιο αποτελεσματικά μέσω δραστικών συναλλαγών. Ολα είναι διαθέσιμα: εδάφη, τεχνολογίες, ορυκτά και πολλά άλλα», σχολιάζει ο Economist.

«Ολη μου η ζωή είναι συμφωνίες», δήλωσε ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ μόλις την περασμένη Δευτέρα, μετά από τη συνάντησή του με τον Εμανουέλ Μακρόν για την Ουκρανία. Σε αυτό το πλαίσιο στενοί συνεργάτες του Τραμπ με επιχειρηματικές δεξιότητες (όπως ο Στίβεν Γουίτκοφ, ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή) πετάνε από πρωτεύουσα σε πρωτεύουσα σε όλον τον κόσμο, αναζητώντας ευκαιρίες για συμφωνίες σε σχέση με συγκεκριμένους στόχους, από την αναγνώριση του Ισραήλ έως την αποκατάσταση του Κρεμλίνου.

Οπως εξηγείται συνοπτικά μεν γλαφυρά δε στο βρετανικό δημοσίευμα «αυτό το νέο σύστημα έχει μια νέα ιεραρχία. Η Αμερική είναι το νούμερο ένα. Ακολουθούν χώρες με πόρους προς πώληση, απειλές προς εξαπόλυση και ηγέτες που δεν περιορίζονται από τη δημοκρατία. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν θέλει να αποκαταστήσει τη Ρωσία ως μεγάλη αυτοκρατορική δύναμη. Ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν θέλει να εκσυγχρονίσει τη Μέση Ανατολή και να αναχαιτίσει το Ιράν. Ο Σι Τζινπίνγκ είναι ένας αφοσιωμένος κομμουνιστής και εθνικιστής που θέλει έναν κόσμο κατάλληλο για μια ισχυρή Κίνα. Στην τρίτη θέση βρίσκονται οι σύμμαχοι της Αμερικής, η εξάρτηση και η πίστη τους θεωρούνται αδυναμίες προς εκμετάλλευση».

Τα εδάφη είναι πλέον διαπραγματεύσιμα, καθώς τα σύνορα της Ουκρανίας θα μπορούσαν να καθοριστούν δια χειραψίας ενώ τα σύνορα του Ισραήλ, του Λιβάνου και της Συρίας είναι τουλάχιστον θολά έπειτα από 17 μήνες πολέμου. «Κάποιες εξωτερικές δυνάμεις αδιαφορούν για αυτό. Ωστόσο ο Τραμπ έχει βλέψεις στη Γάζα, καθώς και στη Γροιλανδία, και σε οποιεσδήποτε σινοαμερικανικές συνομιλίες, ο Σι θα μπορούσε επίσης να διεκδικήσει εδάφη, προσφέροντας, για παράδειγμα, περιορισμό των εξαγωγών με αντάλλαγμα παραχωρήσεις στην Ταϊβάν, τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας ή τα Ιμαλάια».

Οσο για την οικονομία, τα όποια παζάρια δεν περιορίζονται, φυσικά, μόνο στους δασμούς, καθώς ο στόχος είναι η «συγχώνευση της κρατικής εξουσίας και του επιχειρείν» το οποίο καταδεικνύει μια υποχώρηση από την ιδέα ότι το εμπόριο διέπεται καλύτερα από ουδέτερους κανόνες.

Στις διμερείς επαφές των ΗΠΑ με τη Ρωσία, με τη Σαουδική Αραβία, με ταϊβανέζους μάνατζερ και με την Ουκρανία, διεξάγονται συζητήσεις για την παραγωγή πετρελαίου, για κατασκευαστικά συμβόλαια, για κυρώσεις, για εργοστάσια της Intel, για τη χρήση της δορυφορικής υπηρεσίας Starlink του Ελον Μασκ καθώς και για τη διοργάνωση ενός τουρνουά γκολφ στην έρημο. Οσοι μετέχουν σε αυτό το αλισβερίσι, ισχυρίζονται ότι η προσέγγισή τους θα ωφελήσει τον κόσμο. Ο Τραμπ υποστηρίζει ότι είναι επίσης προς το συμφέρον της Αμερικής. «Εχουν δίκιο;», διερωτάται ο Economist.

Οι Βρετανοί κρίνουν πως ορθώς ο Τραμπ καθώς και ηγέτες του παγκόσμιου Νότου υποστηρίζουν ότι η παγκόσμια τάξη πραγμάτων όπως διαμορφώθηκε μετά από το 1945, είχε αποσυντεθεί. Και είναι αλήθεια πως όταν η διπλωματία βαλτώνει, αντισυμβατικές ιδέες μπορούν να προκαλέσουν αναπάντεχες εξελίξεις, όπως η εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με ορισμένες αραβικές χώρες (μέσω των Συμφωνιών του Αβραάμ). Ωστόσο το να ανάγεται η σύναψη συμφωνιών σε οργανωτική αρχή είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. «Η πολυπλοκότητα είναι συντριπτική», γράφει ο Economist.

Στην προκειμένη η Σαουδική Αραβία θέλει μια αμυντική συμφωνία για να περιορίσει το Ιράν, την οποία η Αμερική μπορεί να προσφέρει στο Ριάντ, εάν αναγνωρίσει το Ισραήλ. Αλλά αυτό προϋποθέτει μια λύση δύο κρατών στο Παλαιστινιακό, ενδεχόμενο το οποίο, όμως, ο Τραμπ απέρριψε, παρουσιάζοντας το εξωφρενικό σχέδιό του για την ειρήνευση στη Γάζα. Η Ρωσία επιδιώκει την άρση των κυρώσεων που πλήττουν τον ενεργειακό της τομέα, αλλά αυτό θα μπορούσε να περιορίσει τα έσοδα της Σαουδικής Αραβίας και να αυξήσει τα έξοδα της Ινδίας.

Επιπλέον, όταν τα σύνορα είναι αμφισβητήσιμα, σχεδόν αναπόφευκτα ξεσπούν πόλεμοι, καθώς «ακόμη και γίγαντες όπως η Ινδία μπορεί να αισθάνονται ανασφαλείς». Και, καθώς ο Τραμπ θεωρεί την εξουσία που ασκεί περισσότερο ως προσωπική παρά ως θεσμική, ενδέχεται να δυσκολευτεί να πείσει τους συνομιλητές του πως οι όποιες συμφωνίες θα έχουν διάρκεια.

«Ο κόσμος, οπότε, θα υποφέρει«, προβλέπει ο Economist. Αυτό κατά πάσα πιθανότητα δεν ενδιαφέρει τον Ντόναλντ Τραμπ. Ωστόσο ο αμερικανός πρόεδρος δεν αντιλαμβάνεται πως «και η Αμερική θα υποφέρει». Είναι αλήθεια πως λόγω του ρόλου τους στη διεθνή σκηνή οι ΗΠΑ έχουν αυξημένες στρατιωτικές υποχρεώσεις. Αλήθεια είναι επίσης πως η εμπορική πολιτική της Αμερικής έχει πλήξει ορισμένες αμερικανικές βιομηχανίες. Ωστόσο, τα κέρδη είναι πολύ μεγαλύτερα.

Η κυριαρχία του δολαρίου στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα επιτρέπει στην Αμερική να εξοικονομεί περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως (από τόκους) και, κατ’ επέκταση, να έχει υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα. Η αξία των δραστηριοτήτων των αμερικανικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό ανέρχεται στα 16 τρισεκατομμύρια δολάρια και αυτές οι εταιρείες διαπρέπουν στο εξωτερικό λόγω των εύλογα προβλέψιμων και αμερόληπτων παγκόσμιων κανόνων για το εμπόριο.

Ο Τραμπ πιστεύει επίσης ότι η Αμερική θα μπορούσε να εγκαταλείψει εν μέρει ή πλήρως την Ευρώπη και, ίσως, και τους Ασιάτες συμμάχους της. Λέει πως υπάρχει ένας «όμορφος ωκεανός» στη μέση, τόσο από τη μία όσο και από την άλλη μεριά, ωστόσο οι πόλεμοι διεξάγονται, πλέον, επίσης στο διάστημα και στον κυβερνοχώρο, επομένως η φυσική απόσταση προσφέρει ακόμη λιγότερη προστασία από ό,τι το 1941, όταν η επίθεση της Ιαπωνίας στο Περλ Χάρμπορ τερμάτισε τον απομονωτισμό της Αμερικής.

Επιπλέον για να είναι σε θέση οι ΗΠΑ να προβάλλουν ισχύ στη διεθνή σκηνή και να είναι ασφαλείς, χρειάζονται την αεροπορική βάση Ramstein στη Γερμανία, όπως χρειάζονται επίσης τη βάση δορυφορικών επικοινωνιών Pine Gap στην Αυστραλία καθώς και τα συστήματα εντοπισμού πυραύλων του Καναδά.

«Οι υποστηρικτές του dealmaking υποθέτουν ότι η Αμερική μπορεί να πάρει αυτό που θέλει με διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, καθώς ο Τραμπ εκμεταλλεύεται εξαρτήσεις δεκαετιών, η ισχύς της Αμερικής θα εξασθενίσει γρήγορα. Διαισθανόμενοι την προδοσία, οι σύμμαχοι στην Ευρώπη, και όχι μόνο, θα στραφούν ο ένας στον άλλον για ασφάλεια», γράφει ο Economist. «Εάν εξαπλωθεί το χάος, η Αμερική θα πρέπει να αντιμετωπίσει νέες απειλές […] με λιγότερα μέσα […] Σε μια επικίνδυνη στιγμή, οι φίλοι, η αξιοπιστία και οι κανόνες αξίζουν περισσότερο από μια γρήγορη μπάζα. Το Κογκρέσο, οι χρηματοπιστωτικές αγορές ή οι ψηφοφόροι θα μπορούσαν ακόμη να πείσουν τον Τραμπ να κάνει πίσω. Ομως ο κόσμος έχει ήδη αρχίσει να προετοιμάζεται για μια εποχή ανομίας».

. . .