Μην κάνετε το λάθος της Βρετανίας κατά την δεκαετία του 1930

Tο καμπανάκι να μην κάνουν οι Γερμανοί το λάθος που έκαναν οι Βρετανοί τη δεκαετία του 1930 (δηλαδή να βάλουν πρώτα τις δημοσιονομική πειθαρχία από την ανάγκη αύξησης των δαπανών για την άμυνα) κρούουν οικονομικοί αναλυτές στη Γερμανία.

Συγκεκριμένα, το Ινστιτούτο για την παγκόσμια Οικονομία (IfW) συστήνουν στη Γερμανία και την Ευρώπη να αυξήσουν δαπάνες για την άμυνα και να αναλάβουν χρέος και να δώσουν δευτερεύουσα προτεραιότητα στην απαίτηση ενός ισοσκελισμένου προϋπολογισμού.

Αυτό φαίνεται από ένα νέο, μοναδικό σύνολο δεδομένων του IfW για τη χρηματοδότηση των εξοπλισμών και των πολέμων τα τελευταία 150 χρόνια. Η ασφάλεια της Ευρώπης δεν πρέπει να τεθεί σε κίνδυνο λόγω δημοσιονομικών κανόνων όπως το φρένο χρέους, διαφορετικά το σοβαρό λάθος της βρετανικής λιτότητας και της πολιτικής κατευνασμού της δεκαετίας του 1930 θα μπορούσε να επαναληφθεί. Η Γερμανία και η Ευρώπη θα πρέπει να επενδύσουν γρήγορα και επαρκώς στην άμυνα για να αποτρέψουν περαιτέρω ρωσικές επιθέσεις από την αρχή.

«Τόσο η οικονομική θεωρία όσο και τα εμπειρικά μας αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η Γερμανία και η Ευρώπη θα πρέπει να βασίζονται κυρίως στη χρηματοδότηση του χρέους βραχυπρόθεσμα για να αυξήσουν γρήγορα τις αμυντικές δαπάνες», λέει ο Christoph Trebesch, Διευθυντής του Κέντρου Ερευνών Διεθνών Χρηματοοικονομικών Αγορών στο Kiel Institute for the World Economy και συν-συγγραφέας του Kiel Policy Brief «Financing Europe’s Defense: What Does Hist?».

Οι κρατικές δαπάνες για μη στρατιωτικούς σκοπούς σπάνια περικόπτονται
Βασικά, τα κράτη έχουν τρεις επιλογές για τη χρηματοδότηση του ταχέως αυξανόμενου αμυντικού κόστους: δανεισμό, αυξήσεις φόρων και περικοπές στον προϋπολογισμό.

Τα τελευταία 150 χρόνια, οι κυβερνήσεις έχουν χρηματοδοτήσει τη στρατιωτική συσσώρευση κυρίως μέσω δανεισμού, που συχνά συνοδεύεται ή ακολουθείται από αυξήσεις φόρων.

Οι περικοπές δαπανών σε άλλους τομείς όπως η πρόνοια και η υγεία, η εκπαίδευση, οι εξωτερικές ή εσωτερικές υποθέσεις και η οικονομία ήταν η εξαίρεση στις φάσεις του στρατιωτικού επανεξοπλισμού και συνέβαλαν ελάχιστα, αν όχι καθόλου, στη χρηματοδότηση.

Αυτό δείχνει μια ανάλυση του Ινστιτούτου του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία σχετικά με τη χρηματοδότηση στρατιωτικών εξοπλισμών και πολέμων από το 1870 έως το 2020. Βασίζεται σε πρόσφατα συγκεντρωμένες στατιστικές κρατικών δαπανών για 22 χώρες και αξιολογήθηκαν πρόσθετα στοιχεία για φόρους και χρέη.

«Μην επαναλάβετε τα λάθη της Βρετανίας της δεκαετίας του 1930»

Ένα παράδειγμα του κινδύνου που εγκυμονεί μια ισορροπημένη δημοσιονομική πολιτική απέναντι σε μια στρατιωτική απειλή είναι η Βρετανία τη δεκαετία του 1930. Το Υπουργείο Οικονομικών επέμεινε σε ένα «μαύρο μηδέν» και ως εκ τούτου απέτρεψε τις εκτεταμένες επενδύσεις στην άμυνα μέχρι το 1937 περίπου, ενώ ταυτόχρονα η ναζιστική Γερμανία αύξησε δραστικά τις στρατιωτικές της δαπάνες. Το αποτέλεσμα: Η Μεγάλη Βρετανία είχε πολύ λίγα για να αντιμετωπίσει την επίθεση της ναζιστικής Γερμανίας και ήταν ανεπαρκώς προετοιμασμένη.

«Η Γερμανία και η Ευρώπη θα πρέπει να αποφύγουν το σοβαρό λάθος αυτής της πολιτικής «πρώτων δημοσιονομικών» και να δράσουν γρήγορα και αποφασιστικά. Ένας μεγάλος πόλεμος στην Ευρώπη θα ήταν πολλές φορές πιο ακριβός από την επένδυση στην αποτελεσματική αποτροπή», είπε ο Trebesch.

«Οι δημοσιονομικοί κανόνες δεν πρέπει να εμποδίζουν την αποτελεσματική άμυνα»

Ως εκ τούτου, οι συγγραφείς συνιστούν την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών στη Γερμανία και την Ευρώπη από δημοσιονομικούς κανόνες όπως το φρένο χρέους. Ένας ευρωπαϊκός χρηματοδοτικός μηχανισμός ή ένα άλλο γερμανικό ειδικό ταμείο θα ήταν εναλλακτικές αλλά λιγότερο αποφασιστικές λύσεις.

Η μεγαλύτερη επιβάρυνση του χρέους θα μπορούσε στη συνέχεια να χρηματοδοτηθεί μέσω υψηλότερων φορολογικών εσόδων και μεταρρυθμίσεων στις κοινωνικές μεταβιβάσεις και τις επιδοτήσεις. Επιπλέον, μια πρόσφατα δημοσιευμένη έκθεση του Ινστιτούτου του Κιέλου δείχνει ότι οι αμυντικές δαπάνες προάγουν την καινοτομία και την ανάπτυξη, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τα φορολογικά έσοδα και μειώνει τον δείκτη χρέους.

«Η χρηματοδότηση του επανεξοπλισμού κυρίως μέσω περικοπών στον προϋπολογισμό δεν θα είναι αρκετή και έρχεται σε αντίθεση με τα στοιχεία των τελευταίων 150 ετών. Τελικά, ωστόσο, πολλά θα εξαρτηθούν από το πόσο αποτελεσματικά δαπανώνται τα πρόσφατα δανεισμένα χρήματα», είπε ο Trebesch.