Σπάνιες εικόνες: Τα Ιμαλάια πριν από 100 χρόνια

Η δουλειά του πρωτοπόρου ιταλού φωτογράφου Βιτόριο Σέλα στο γύρισμα του 20ού αιώνα διαμόρφωσε τόσο το στιλ των ορεινών φωτογραφιών όσο και την ίδια την ορειβατική ιστορία. Οι σπάνιες εικόνες του από τα Ιμαλάια παραμένουν ανάμεσα στις πιο εμβληματικές που έχουν καταγραφεί ποτέ.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC, μια νέα έκθεση με τίτλο «Βιτόριο Σέλα: Φωτογράφος στα Ιμαλάια», που βρίσκεται σε εξέλιξη στην ινδική πρωτεύουσα, το Νέο Δελχί, ζωντανεύει το εκπληκτικό μεγαλείο των βουνοκορφών μέσα από τον φακό του. Σε επιμέλεια του διάσημου βρετανού εξερευνητή και συγγραφέα Χιου Τόμσον και οργάνωση της Πινακοθήκης Δελχί (DAG), η έκθεση είναι πιθανότατα μια από τις μεγαλύτερες συλλογές με τη ματιά του Σέλα στην Ινδία.

Η έκθεση διαθέτει μερικές από τις πρώτες φωτογραφίες μεγάλου υψομέτρου του Κανγκτσενγιούνγκα, του τρίτου ψηλότερου βουνού στον κόσμο, και του K2, του δεύτερου ψηλότερου όρους στον πλανήτη, τραβηγμένες πριν από περισσότερο από έναν αιώνα.

Γεννημένος το 1859 στη Μπιέλα, πόλη της βόρειας Ιταλίας γνωστή για το εμπόριο μαλλιού, ο Σέλα πραγματοποίησε τις πρώτες του αναβάσεις στις γειτονικές Αλπεις. Σύμφωνα με τον Τόμσον, ο φωτογράφος χρησιμοποιούσε σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του «τις δεξιότητές του στη μηχανική και στη χημεία, που του είχαν διδάξει τα κλωστήρια μαλλιού και ο πατέρας του».

Στα 20 του είχε ήδη τελειοποιήσει πολύπλοκες φωτογραφικές τεχνικές, όπως τη διαδικασία του κολλωδίου, αποκτώντας τη δυνατότητα να αναπτύξει γυάλινες φωτογραφικές πλάκες μεγάλου μεγέθους κάτω από σκληρές συνθήκες. Οι πανοραμικές φωτογραφίες του, φιλοτεχνημένες με τεχνική αρτιότητα, κέρδισαν την παγκόσμια αναγνώριση.

Το ταξίδι του Σέλα στα Ιμαλάια ξεκίνησε το 1899, όταν συμμετείχε με τον βρετανό εξερευνητή Ντάγκλας Φρέσφιλντ σε μια αποστολή εξερεύνησης του Κανγκτσενγιούνγκα. Οποιαδήποτε αντίστοιχη αποστολή στο βουνό απαιτούσε επιδρομή στο Νεπάλ, που ήταν τότε ένα απομονωμένο βασίλειο.

Παρότι τα σχέδια αναρρίχησης της ομάδας ματαιώθηκαν από μια ανελέητη βροχή, ο Σέλα άδραξε την ευκαιρία για να καταγράψει παρθένες κορυφές καλυμμένες από το χιόνι. Μονίμως πειραματιζόμενος με την τεχνολογία, δοκίμασε να τραβήξει τηλεφωτογραφίες του Κανγκτσενγιούνγκα, μεταφέροντας το κοινό σε έναν κόσμο ανέγγιχτο από το πέρασμα του χρόνου.

Δέκα χρόνια αργότερα, ο Σέλα άγγιξε νέα ύψη –τόσο κυριολεκτικά όσο και καλλιτεχνικά– στη διάρκεια μιας αποστολής του 1909 στο όρος K2, συνοδεία του πρίγκιπα Λουίτζι Αμεντέο, δούκα των Αμπρούτζι. Οι φωτογραφίες του από το πιο απαιτητικό βουνό του κόσμου ήταν απόδειξη των ικανοτήτων και της ανθεκτικότητάς του. Με ένα σύστημα κάμερας βάρους σχεδόν 30 κιλών, ο Σέλα διέσχισε απρόσιτα τοπία, τραβώντας εικόνες που καθόρισαν την ορεινή φωτογραφία.

Ο φωτογράφος ήταν γνωστός για την εξαιρετική του φυσική κατάσταση και αντοχή, καθώς διάσχιζε τις Αλπεις με αξιοσημείωτη ταχύτητα, παρά το γεγονός ότι έφερε βαρύ φωτογραφικό εξοπλισμό. Το αυτοσχέδιο λουρί στήριξης της μηχανής του και οι μπότες του –τρεις φορές πιο βαριές από τις σύγχρονες– σώζονται στο Φωτογραφικό Ινστιτούτο της γενέτειράς του, Μπιέλα.

Μόνο τα ρούχα του ζύγιζαν πάνω από 10 κιλά, ενώ ο φωτογραφικός εξοπλισμός, συμπεριλαμβανομένης της κάμερας Dallmeyer, των πλακών της και του τρίποδου, του πρόσθετε άλλα 30 κιλά. Το συνολικό βάρος που κουβαλούσε ξεπερνά τα σημερινά όρια των αποσκευών που δέχονται οι αεροπορικές εταιρείες ανά επιβάτη.

Στην αποστολή του στο βουνό Κ2 ο Σέλα τράβηξε περίπου 250 επίσημες φωτογραφίες με τη φωτογραφική μηχανή του μάρκας Ross & Co, σε διάστημα τεσσάρων έως πέντε μηνών, ενώ κατά την αποστολή του στο όρος Κανγκτσενγιούνγκα τράβηξε περίπου 50.

Χρόνια αργότερα, ο διάσημος ορειβάτης-φωτογράφος Ανσελ Ανταμς έγραψε ότι «η καθαρότητα των φωτογραφιών του Σέλα προκαλεί στον θεατή τους ένα θρησκευτικό δέος». Οι φωτογραφίες σε μεγάλα υψόμετρα ενείχαν κινδύνους. Πολλές από τις πιο φιλόδοξες λήψεις του Σέλα καταστράφηκαν όταν οι συνθήκες υγρασίας έκαναν τα διαχωριστικά των θηκών των αρνητικών να κολλήσουν με αυτά – αλλά όσα επέζησαν αποκαλύπτουν την αριστοτεχνική ματιά του ιταλού φωτογράφου.

. . .