Κλιματική αλλαγή: Ιστορικό χαμηλό για τους πάγους

Οι παγωμένοι ωκεανοί της Γης, οι οποίοι βοηθούν τον πλανήτη να παραμένει δροσερός, έχουν πλέον λιγότερο πάγο από ποτέ άλλοτε στο παρελθόν. Αυτό δείχνουν δορυφορικά δεδομένα, με τους επιστήμονες να κρούουν ακόμα ένα καμπανάκι για την υπερθέρμανση.

Οπως αναφέρει το BBC, o θαλάσσιος πάγος γύρω από τον Βόρειο και τον Νότιο Πόλο λειτουργεί ως γιγάντιος καθρέφτης, αντανακλώντας μεγάλο μέρος της ενέργειας του Hλιου πίσω στο Διάστημα. Αλλά καθώς οι αυξανόμενες θερμοκρασίες συρρικνώνουν το στρώμα πάγου, ο σκοτεινός ωκεανός από κάτω απορροφά περισσότερη θερμότητα, θερμαίνοντας έτσι περαιτέρω τον πλανήτη.

Η πρωτοφανής συρρίκνωση των θαλάσσιων πάγων φαίνεται στη δεδομένη στιγμή να οφείλεται σε έναν συνδυασμό ζεστού αέρα, ζεστών θαλασσών και ανέμων που διαλύουν τον πάγο, σύμφωνα με το βρετανικό δίκτυο, το οποίο ανέλυσε δεδομένα από το Εθνικό Κέντρο Δεδομένων Χιονιού και Πάγου των ΗΠΑ (NSIDC).

Οπως διαπιστώνει η ανάλυση, στις 13 Φεβρουαρίου η έκταση του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής και της Ανταρκτικής ήταν συνολικά 15,76 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα. Αυτό καταρρίπτει το προηγούμενο ιστορικό χαμηλό πέντε ημερών των 15,93 εκατ. τετραγωνικών χιλιομέτρων της περιόδου Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2023.

Ο αρκτικός θαλάσσιος πάγος έχει επί του παρόντος τη μικρότερη καταγεγραμμένη έκτασή του για αυτή την εποχή του χρόνου, ενώ ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής πλησιάζει το αρνητικό ρεκόρ που έχει καταγραφεί σε δορυφορικά αρχεία από τα τέλη της δεκαετίας του 1970.

Τα στοιχεία

Η μείωση του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής θεωρείται πλέον εδραιωμένη. Στο τέλος του καλοκαιριού, η μέση έκτασή του μειώθηκε στα 4,5 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα, από 7 εκατ. τη δεκαετία του 1980. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2010 ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής ήταν εξαιρετικά ανθεκτικός, κόντρα τις προβλέψεις ότι θα συρρικνωθεί. Από τότε όμως η περιοχή έχει παρουσιάσει μια σειρά μειώσεις του στρώματος του πάγου, αν και εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη φυσική μεταβλητότητα.

«Κάθε χρόνο, κάθε σημείο δεδομένων που λαμβάνουμε υποδηλώνει ότι αυτή δεν είναι μια προσωρινή μετατόπιση αλλά κάτι πιο μόνιμο, όπως αυτό που έχουμε δει στην Αρκτική. Είναι ένδειξη ότι η Ανταρκτική έχει περάσει σε ένα νέο καθεστώς μικρότερων εκτάσεων πάγου» δήλωσε στο BBC News ο Γούλτερ Μέιερ, ανώτερος ερευνητής στο NSIDC.

Ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής είναι σχετικά λεπτός και ευκίνητος, καθώς περιβάλλεται από ωκεανό και όχι από ηπείρους, όπως η Αρκτική, επομένως είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στους ανέμους, που τον διαλύουν. Αλλά ο θερμότερος αέρας και τα θερμότερα νερά φαίνεται ότι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο σε αυτό το τελευταίο χαμηλό του 2025, προς το τέλος του καλοκαιριού του νότιου ημισφαιρίου.

Οι παγοκαλύψεις της Ανταρκτικής (πάγοι που ρέουν από την ανταρκτική ήπειρο και όχι ανεξάρτητοι θαλάσσιοι πάγοι) φαίνεται να είχαν μια ιδιαίτερα ακραία εποχή τήξης της επιφάνειας λόγω των υψηλών θερμοκρασιών του αέρα.

«Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο έμοιαζαν να προωθούν έντονα το λιώσιμο της επιφάνειας στις παγοκαλύψεις της Ανταρκτικής. Αυτό θα μπορούσε επίσης να έχει συμβάλει σε αυτό που έχουμε δει στον θαλάσσιο πάγο της Ανταρκτικής, και η συνεχιζόμενη υπερθέρμανση των ωκεανών θέτει το φόντο σε όλα αυτά» αναφέρει ο Δρ Τομ Μπρέισγκιρντλ, ερευνητής, μέλος της Βρετανικής Αποστολής της Ανταρκτικής, της παλαιότερης και πιο οργανωμένης ερευνητικής αποστολής στην παγωμένη ήπειρο.

Το χαμηλό ρεκόρ θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής το 2023 θα ήταν ένα γεγονός που θα συνέβαινε μία φορά στα 2.000 χρόνια χωρίς την κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη, Αλλά μόλις 24 μήνες μετά, το ρεκόρ αυτό σπάει ξανά.

Μη αναστρέψιμο;

Στην άλλη άκρη του πλανήτη, κανονικά η Αρκτική θα έπρεπε να αγγίζει το ετήσιο μέγιστο, με τις κρύες θερμοκρασίες του χειμώνα να βοηθούν τους ωκεανούς να παγώσουν. Αλλά η τρέχουσα έκταση του θαλάσσιου πάγου στην Αρκτική είναι σχεδόν 0,2 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα κάτω από οτιδήποτε είχε καταγραφεί προηγουμένως για τη συγκεκριμένη εποχή του χρόνου.

Αυτό οφείλεται εν μέρει στο καθυστερημένο πάγωμα του πάγου γύρω από τον κόλπο Hudson, με τα ασυνήθιστα ζεστά νερά των ωκεανών να χρειάζονται πολύ χρόνο για να κρυώσουν. Τις τελευταίες εβδομάδες ο θαλάσσιος πάγος της Αρκτικής έχει μετακινηθεί ακόμη πιο κάτω από τον μέσο όρο. Οι θερμοκρασίες γύρω από τον Βόρειο Πόλο ήταν κατά περίπου 20 βαθμούς Κελσίου πάνω από τις κανονικές στις αρχές Φεβρουαρίου, οδηγώντας σε συνθήκες τήξης σε περιοχές όπως το Σβάλμπαρντ.

Αυτό «είναι αρκετά εκπληκτικό» σύμφωνα με τον δρ Μπρέισγκιρντλ, αλλά δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι η Αρκτική θα καταλήξει με συνθήκες ρεκόρ καθ’ όλη τη διάρκεια του 2025, καθώς οι επικρατούσες συνθήκες στους πόλους ενδέχεται να αλλάξουν γρήγορα. Ωστόσο, με την αύξηση της θερμοκρασίας της Αρκτικής σχεδόν τέσσερις φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, οι μειώσεις τις επόμενες δεκαετίες είναι σχεδόν αναπόφευκτες.

Η Αρκτική αναμένεται να είναι ουσιαστικά απαλλαγμένη από θαλάσσιο πάγο στο τέλος του καλοκαιριού της, τουλάχιστον μία φορά πριν το 2050, σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι θα μπορούσε να συμβεί και νωρίτερα.

Η μείωση του θαλάσσιου πάγου και στους δύο πόλους δεν έχει επιπτώσεις μόνο στην τοπική άγρια ​​ζωή, όπως στις πολικές αρκούδες και στους πιγκουίνους, αλλά και στο κλίμα της Γης. Ο πολικός θαλάσσιος πάγος έχει ήδη χάσει περίπου το 14% της φυσικής ψύξης του από τις αρχές έως τα μέσα της δεκαετίας του 1980, καθώς η περιοχή του φωτεινού, ανακλαστικού πάγου έχει μειωθεί, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε πέρυσι.

Ο θαλάσσιος πάγος παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στον μεγάλο ωκεάνιο μεταφορέα, τη μαζική κίνηση του νερού που βοηθά στη διανομή θερμότητας σε ολόκληρο τον πλανήτη και διατηρεί το κλίμα σε περιοχές όπως η βορειοδυτική Ευρώπη σχετικά ήπιο.

. . .