Πνευματικός ηγέτης των Ισμαηλιτών, δισεκατομμυριούχος και λάτρης των καθαρόαιμων αλόγων

Ένας άνθρωπος θρύλος, ο Αγά Χαν, γνωστός για τους ιπποδρομιακούς θριάμβους του, τον πλούτο του και τα αναπτυξιακά έργα του σε όλο τον κόσμο, πέθανε στη Λισαβόνα σε ηλικία 88 ετών.

Τεσσαρακοστός ένατος κληρονομικός ιμάμης ή πνευματικός ηγέτης των ανά τον κόσμο 15 εκατομμυρίων ισμαηλιτών μουσουλμάνων, το όνομα του Αγά Χαν έγινε επίσης γνωστό για τις επιτυχίες του ως ιδιοκτήτη αλόγων κούρσας, ένα από τα πιο διάσημα από τα οποία ήταν το καθαρόαιμο Shergar.

Δισεκατομμυριούχος, ζούσε μια πολυτελή ζωή, με ιδιωτικά τζετ, ένα σούπερ γιοτ 200 εκατομμυρίων δολαρίων και ένα ιδιωτικό νησί στις Μπαχάμες.

Οι εκτιμήσεις για τον πλούτο του κυμαίνονται από 800 εκατομμύρια έως 13 δισεκατομμύρια δολάρια, χρήματα που προέρχονται από την οικογενειακή κληρονομιά του, την επιχείρησή του εκτροφής αλόγων και τις προσωπικές επενδύσεις του στον τουρισμό και την αγορά ακινήτων.

Μέλος του διεθνούς τζετ σετ -είχε βρετανική, γαλλική, ελβετική και πορτογαλική υπηκοότητα- διέθεσε επίσης εκατομμύρια για να βοηθήσει ανθρώπους στα πιο φτωχά μέρη του κόσμου.

«Αν ταξιδέψεις στον αναπτυσσόμενο κόσμο, βλέπεις ότι η φτώχεια ωθεί σε τραγική απελπισία, και υπάρχει η πιθανότητα οι άνθρωποι να χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο για να βγουν απ’ αυτή», είχε δηλώσει το 2007 σε μια σπάνια συνέντευξή του στους New York Times.

Βοηθώντας τους φτωχούς μέσω των επιχειρήσεων, είπε στην εφημερίδα, «αναπτύσσουμε προστασία έναντι του εξτρεμισμού».

Ο πρίγκιπας Σαχ Καρίμ Αλ Χουσεϊνί γεννήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 1936 στη Γενεύη και πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στο Ναϊρόμπι της Κένυας.

Αργότερα επέστρεψε στην Ελβετία και φοίτησε στο αριστοκρατικό Le Rosey School, πριν μεταβεί στις Ηνωμένες Πολιτείες για να σπουδάσει ισλαμική ιστορία στο Χάρβαρντ.

Γιος του Αλί Χαν και προγονός της Ρίτα Χέιγουόρθ

Όταν ο παππούς του, ο σουλτάνος Μαχομέντ Σαχ Αγά Χαν πέθανε το 1957, έγινε σε ηλικία 20 ετών ο ιμάμης των ισμαηλιτών μουσουλμάνων, ενός κλάδου του σιιτικού ισλάμ.

Ο παππούς του επέλεξε ως διάδοχό του τον Καρίμ, αντί για τον γιο του -τον πατέρα του Καρίμ, τον πρίγκιπα Άλι Χαν-, ο οποίος ήταν κάποτε παντρεμένος με την ηθοποιό του Χόλιγουντ Ρίτα Χέιγουορθ.

Οι ισμαηλίτες πιστεύουν ότι ο Αγά Χαν είναι άμεσος απόγονος του Προφήτη Μωάμεθ μέσω του εξαδέλφου και γαμπρού του Προφήτη, του Άλι, πρώτου ιμάμη, και της συζύγου του, της Φάτιμα, κόρης του Προφήτη.

Ήταν ο τέταρτος κάτοχος του τίτλου, ο οποίος είχε αρχικά δοθεί στα χρόνια του 1830 από τον αυτοκράτορα της Περσίας στον προ-προπάππο του Καρίμ, όταν αυτός ο τελευταίος είχε παντρευτεί την κόρη του αυτοκράτορα.

Ο ρόλος περιλαμβάνει τη θεϊκή καθοδήγηση της κοινότητας των Ισμαηλιτών, τα μέλη της οποίας ζουν στην κεντρική Ασία, τη Μέση Ανατολή, τη νότια Ασία, την υποσαχάρια Αφρική, την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.

Μετά το θάνατο του πατέρα του το Μάιο του 1960, ο Αγά Χαν είχε αρχικά εξετάσει το ενδεχόμενο να μην συνεχίσει τη μακρά παράδοση της οικογένειάς του στην εκτροφή καθαρόαιμων αλόγων κούρσας.

Όμως αφού κέρδισε το γαλλικό πρωτάθλημα ιδιοκτητών τέτοιων αλόγων, άρχισε να ασχολείται εντατικά.

«Έφθασα να το λατρεύω», είχε πει το 2013 σε συνέντευξή του στο Vanity Fair. «Σε ενθουσιάζει, είναι μια διαρκής πρόκληση. Κάθε φορά που ζευγαρώνεις, παίζεις μια παρτίδα σκάκι με τη φύση».

Η απαγωγή του Shergar

Ίσως το πιο διάσημο από τα άλογά του ήταν ο Shergar, που κέρδισε το Epsom Derby, το Irish Derby και το King George, πριν απαχθεί το Φεβρουάριο 1983 από το ιπποφορβείο Ballymany στην Ιρλανδία.

Ζητήθηκαν λύτρα για την επιστροφή του και ύποπτοι θεωρήθηκαν μεταξύ άλλων η μαφία, ο πρώην ηγέτης της Λιβύης Μουάμαρ Καντάφι και ο Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός (IRA). Τα λύτρα δεν καταβλήθηκαν και το άλογο δεν βρέθηκε ποτέ.

Ο Αγά Χαν ίδρυσε το Agha Khan Development Network το 1967. Αυτός ο όμιλος διεθνούς ανάπτυξης απασχολεί 80.000 ανθρώπους και βοηθάει να χτιστούν σχολεία και νοσοκομεία, ενώ παρέχει ηλεκτροδότηση σε εκατομμύρια ανθρώπους στα πιο φτωχά μέρη της Αφρικής και της Ασίας.

Συνδύασε το αναπτυξιακό έργο του με ιδιωτικές επιχειρήσεις, όντας για παράδειγμα ιδιοκτήτης μιας φαρμακευτικής εταιρείας, μιας τράπεζας και ενός εργοστασίου διχτυών αλιείας στην Ουγκάντα.

«Λίγοι άνθρωποι γεφυρώνουν τόσα χάσματα -ανάμεσα στο πνευματικό και το υλικό, την Ανατολή και τη Δύση, το μουσουλμανισμό και το χριστιανισμό- με τόση χάρη όσο αυτός», έγραφε το Vanity Fair στο άρθρο του το 2013.

Παντρεύτηκε δύο φορές, πρώτα το 1969 με τη Βρετανή πρώην μοντέλο Σάρα Κρόκερ Πουλ, με την οποία απέκτησε μια κόρη και δύο γιούς. Το ζευγάρι πήρε διαζύγιο το 1995.

Το 1998 παντρεύτηκε τη γεννημένη στη Γερμανία Γκαμπριέλε τσου Λάινινγκεν, με την οποία απέκτησε ένα γιο. Το ζευγάρι πήρε διαζύγιο το 2014.