Υπηρεσίες και ενέργεια «αγκάθι» για τον εν Ελλάδι πληθωρισμό – Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για νέες ανατιμήσεις

Η ελληνική οικονομία δεν έχει ξεμπερδέψει με τον πληθωρισμό, όπως δείχνει και η χθεσινή ανακοίνωση στοιχείων της Eurostat, με τις υπηρεσίες και την ανάκαμψη των τιμών στην ενέργεια να παίζουν τον πρώτο ρόλο σε αυτό, ενώ και οι προβλέψεις για το μέλλον δεν είναι καθησυχαστικές.

Ο γενικός πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Ιανουάριο αυξήθηκε σε ρυθμό 3,1%, την στιγμή που η Ευρωζώνη «έτρεξε» με πιο βραδύ ρυθμό, στο 2,5%. Πανευρωπαϊκά, οι υπηρεσίες είναι αυτές που έχουν την μεγαλύτερη συμβολή στην άνοδο των τιμών.

Στην Ελλάδα, ωστόσο, οι υπηρεσίες καταγράφουν μια μεγάλη υπέρβαση του μέσου ρυθμού αύξησης που καταγράφεται στην Ευρώπη, καθώς η Ευρωζώνη σημειώνει ρυθμό αύξησης κατά 3,9% ενώ στην Ελλάδα ακρίβυναν κατά 5,5%, παραμένοντας επί πολύ καιρό σε υψηλό «τέμπο».

Την ίδια στιγμή, οι διεθνείς εξελίξεις οδηγούν σε αναζωπύρωση της ενεργειακής ανασφάλειας και στην χώρα μας, όπου οι τιμές σημείωσαν άλμα από ρυθμό 0,7% σε αύξηση κατά 2,5%.

Τα τρόφιμα, αλκοόλ, καπνός αυξήθηκαν με οριακό ρυθμό 0,1% αντιστρέφοντας την πτωτική κίνηση του Δεκεμβρίου κατά -0,2%.

Τέλος, μικρή αποκλιμάκωση κατέγραψε ο ρυθμός αύξησης στα βιομηχανικά αγαθά, καθώς το ποσοστό του πληθωρισμού ανήλθε σε 1,4% από 1,7%.

Γιατί τα σημάδια είναι δυσοίωνα

Αν και συχνά έχει ειπωθεί πως ο πληθωρισμός στην Ελλάδα είναι εισαγόμενος, οι σταθερά υψηλότεροι ρυθμοί που καταγράφει η χώρα σε σχέση με την Ευρωζώνη, δεν προμηνύει τίποτα καλό, όπως προειδοποιούν και αναλυτές.

Στο Inflation Monitor Δεκεμβρίου της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), καταγράφεται μια σταθερά ανοδική κίνηση του δομικού πληθωρισμού της χώρας (δηλαδή, εξαιρώντας τις τιμές ενέργειας και τροφίμων) ο οποίος μάλιστα, υπερβαίνει κατά 1,7% τον αντίστοιχο της Ευρωζώνης.

Η ΤτΕ, ακόμα, σε πρόσφατη ανάλυση της, επισημαίνει πως τα κέρδη των επιχειρήσεων αποτελούν την κύρια συνιστώσα των πληθωριστικών πιέσεων από το 2021 και έπειτα, τόσο στην ευρωζώνη όσο και στην Ελλάδα. Παρατηρείται αύξηση των περιθωρίων κέρδους, ιδιαίτερα στον τομέα των υπηρεσιών, γεγονός που ενδεχομένως αντικατοπτρίζει αλλαγές που επέφεραν στις τιμολογιακές στρατηγικές τους οι επιχειρήσεις του συγκεκριμένου τομέα προκειμένου να διασφαλίσουν την κερδοφορία τους.

Και αυτές οι επιχειρηματικές «συμπεριφορές» καταγράφονται σε ένα περιβάλλον που είναι ήδη γεμάτο αβεβαιότητα και ανασφάλεια. Όπως προειδοποιεί το ΙΟΒΕ, η κλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή αποτελεί βασικό παράγοντα ανησυχίας ως προς την ενεργειακή ασφάλεια, τις αλυσίδες εφοδιασμού και τις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις ενώ η υλοποίηση ενός σεναρίου μεγάλης αύξησης των διεθνών τιμών ενέργειας, θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο κόστος παραγωγής και την αποκλιμάκωση των επιτοκίων.

Στο ίδιο μήκος κύματος, και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), το οποίο προειδοποιεί για τις «υπέρμετρες» αυξήσεις των μισθών στην Ελλάδα, καθώς αναφέρει πως η ισχυρότερη και πιο επίμονη από το αναμενόμενο αύξησή τους θα μπορούσε να επιδεινώσει τον πληθωρισμό στις υπηρεσίες, επιβαρύνοντας την οικονομία, ιδιαίτερα αν συνοδευτεί από διακυμάνσεις στις παγκόσμιες και περιφερειακές τιμές ενέργειας.

Ο παράγοντας ΕΚΤ

Στα παραπάνω θα πρέπει να συνυπολογιστεί πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει διακόψει την «εκστρατεία» σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής για τον περιορισμό του πληθωρισμού. Την Πέμπτη (30.01.2025) προχώρησε στην 5η διαδοχική μείωση των επιτοκίων, ενισχύοντας έτσι τις τάσεις αναθέρμανσης του πληθωρισμού σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Μάλιστα, η ΕΚΤ δεν θεωρείται πως θα ακολουθήσει κατά πόδας την Fed και στις επόμενες κινήσεις νομισματικής πολιτικής, και στο «φρένο» των μειώσεων επιτοκίων. Σε κάθε περίπτωση, η Κριστίν Λαγκάρντ έχει αφήσει κάθε ενδεχόμενο ανοιχτό, εξαιτίας του απρόβλεπτου χαρακτήρα των επιπτώσεων που θα έχουν οι δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ στην Ευρωζώνη, ενώ άλλα μέλη του ΔΣ της κεντρικής τράπεζας μιλούν ανοιχτά για συνέχεια στις μειώσεις.

Υπενθυμίζεται, πως ακόμα δεν έχουν ανακοινωθεί επίσημα οι δασμοί του Αμερικανού προέδρου στην ΕΕ, αν και οι αξιωματούχοι της ηπείρου προετοιμάζονται. Σε μια τέτοια περίπτωση, αναμένεται πως η επιβολή δασμών θα επιφέρει ώθηση στον πληθωρισμό, θέτοντας ξανά σε ανάγκη επανεξέτασης την επιτοκιακή πολιτική, επηρεάζοντας σαφώς και την ελληνική οικονομία.