Η παγκόσμια μάχη για το φυσικό αέριο της Ευρώπης

Σύγκρουση με διεθνείς προεκτάσεις βρίσκεται προ των πυλών για το ποιος θα τροφοδοτήσει με φυσικό αέριο την Ευρώπη τα επόμενα χρόνια, ειδικά αν λήξει ο πόλεμος στην Ουκρανία, ένα πολιτικό παιχνίδι για γερούς παίκτες που μπορεί να προσλάβει απρόβλεπτες διαστάσεις.

Στη μια πλευρά του γηπέδου βρίσκονται οι ΗΠΑ με τις απειλές Τραμπ προς την ηγεσία της ΕΕ, τη Γερμανία και άλλες χώρες «είτε αγοράζετε κι άλλο αμερικανικό αέριο, είτε βάζω δασμούς», να βρίσκουν όπως φαίνεται ανταπόκριση, καθώς οι ευρωπαικές κυβερνήσεις προσπαθούν να ρίξουν γέφυρες προς τον απρόβλεπτο αμερικανό πρόεδρο και να αποφύγουν ένα καταστροφικό εμπορικό πόλεμο.

Στην άλλη πλευρά βρίσκεται φυσικά η Ρωσία που βλέπει την ευκαιρία ενός restart για μαζικές πωλήσεις ρωσικού αερίου στη Γηραιά Ηπειρο, εφόσον λήξει ο πόλεμος στη Ουκρανία, σενάριο που παρ’ ότι φέρεται να διαψεύδεται από τις Βρυξέλλες (πρακτορείο Argus), εντούτοις φαίνεται ότι συζητείται σε επίπεδο κυβέρνησεων, με πρώτη τη Γερμανία, όπως έγραψαν χθες οι FT , στο πλαίσιο ενός πιθανού διακανονισμού για τον τερματισμό των εχθροπραξιών.

Εκρηξη 50% των αμερικανικών φορτίων στη Ρεβυθούσα

Η φημολογία πάντως τον προηγούμενο μήνα ότι μετά τη διακοπή των transit ρωσικών ροών μέσω Ουκρανίας, θα τερματιστούν και αυτές μέσω του Turkstream, και δεν θα υπάρχει διαθεσιμότητα στις αγορές σε μια περίοδο υψηλής κατανάλωσης λόγω χειμώνα, εκτίναξε το Γενάρη τις αμερικανικές εισαγωγές σε πλειάδα χωρών, όπως και στην Ελλάδα.

Τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ δείχνουν ότι το Γενάρη ξεφορτώθηκαν στη Ρεβυθούσα 5 φορτία LNG, όλα αμερικανικά, που μεταφράζονται σε συνολικά 3,5 TWh από 2,5 TWh τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Είναι μια αύξηση 50% με το σύνολο των φορτίων να προέρχεται από τις ΗΠΑ.

Τάση που φαίνεται ότι θα συνεχιστεί και το Φλεβάρη, καθώς είναι ήδη προγραμματισμένη τέσσερα φορτία, έναντι δύο τον ίδιο μήνα πέρυσι, τα οποία θα φέρουν 3,2 TWh από 2 TWh ένα χρόνο πριν.

Στη πράξη δηλαδή διαφαίνεται μια ανστιστροφή της τάσης της διετίας 2023-2024, τότε που ακυρώνονταν μαζικά κλεισμένα slots στη Ρεβυθουσα και οι εταιρείες επέλεγαν να φέρουν μόνο ρωσικό αέριο, βλέποντας ότι τους συμφέρουν οι βραχυπρόθεσμες συμφωνίες μέσω αγωγού, αντί τα μακροχρόνια συμβόλαια μέσω LNG.

Το μήνυμα των Γερμανών για το ρωσικό αέριο

Την ίδια στιγμή και ενώ η ΕΕ πασχίζει να διαχειριστεί τη πραγματικότητα της νέας τάξης πραγμάτων, αναδεικνύονται ξανά τα διαφορετικά συμφέροντα των χωρών εντός του μπλοκ, προιδεάζοντας για τις συγκρούσεις που έρχονται.

Καθόλου τυχαίο ότι μια μέρα μετά την εξαγγελία Φον Ντερ Λάινεν για οδικό χάρτη που θα απαγορεύσει οριστικά τις ρωσικές ενεργειακές εισαγωγές, η Γερμανία (μαζί με την Ουγγαρία και άλλες χώρες που δεν κατονομάζονται) φέρονται να θέτουν, σύμφωνα με τους FT, το θέμα της επαναλειτουργίας των ρωσικών αγωγών.

Το επιχείρημα που προβάλλεται είναι η μείωση του ευρωπαικού ενεργειακού κόστους, αφού πράγματι το αμερικανικό LNG πωλείται τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη σε τιμές ακόμη και διπλάσιες του κόστους του, (μεταφορικά, «καπέλα» από traders, κλπ), χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι αν επαναλειτουργήσουν οι ρωσικοί αγωγοί, η Gazprom δεν θα ανεβάσει τις τιμές.

Ερωτήματα σαν τα παραπάνω θα απαντηθούν προφανώς μετά τις γερμανικές εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου. Το φαβορί, ο Χριστιανοδημοκράτης Φρ. Μερτς, παρ’ ότι έχει πάρει σαφή θέση υπερ του φυσικού αερίου, δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του απέναντι στο σενάριο επανέναρξης των ρωσικών ροών. Τουτών δοθέντων και παρ’ ότι έχει περιορισμένο βάρος, πρόσφατα ο γερμανός υπ. Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ πήρε σαφή θέση κατά της περαιτέρω εξάρτησης από το αμερικανικό αέριο, στέλνοντας το μήνυμα ότι επανέναρξη των ρωσικών ροών αέριου στην Ευρώπη δεν είναι ταμπού.

Σενάρια, τιμές και αντιδράσεις

Αναμενόμενα, το σενάριο επανάκαμψης του ρωσικού αέριου στις ευρωπαϊκές αγορές πυροδοτεί αντιδράσεις στις χώρες της Αν. Ευρώπης και της Βαλτικής και ανησυχία στους αμερικανούς εξαγωγείς LNG. Καθώς ετοιμάζονται να υπογράψουν μακροχρόνια συμβόλαια με ευρωπαικές εταιρείες, διαβάζουν για τυχόν επαναλειτουργία των ρωσικών αγωγών, κάτι που θα καθιστούσε μη ανταγωνιστικό το δικό τους προιόν.

Αν πάντως ανοίξει ξανά η ρωσική στρόφιγγα είναι προφανές ότι η ευρωπαϊκή αγορά θα «πνιγεί» στο φυσικό αέριο και ο ανταγωνισμός θα ρίξει τις τιμές, καθώς οι αμερικανοί παραγωγοί θα αναγκαστούν να μειώσουν τις ταρίφες τους για να μη χάσουν από πελάτες τις ευρωπαϊκές εταιρείες.

Σε ένα τοπίο όπου οι ισορροπίες της Ευρώπης με τον Αμερικανό Πρόεδρο δεν έχουν ακόμη διαμορφωθεί είναι προφανές ότι μια επαναφορά των ενεργειακών πραγμάτων, εκεί που βρίσκονταν πριν τις 24 Φεβρουαρίου 2022, πριν δηλαδή την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, πρέπει να θεωρείται απίθανη.

Στον αντίποδα ωστόσο, αν η Γερμανία, ο μεγαλύτερος ενεργειακός καταναλωτής του μπλοκ επιλέξει να ακολουθήσει διαφορετική γραμμή από την επίσημη της Κομισιόν, το σχέδιο της τελευταίας θα αποτύχει. Αν η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία, επιστρέψει στη «σιγουριά» του φθηνού ρωσικού αερίου –  προφανώς μέσω μιας άλλου τύπου συμφωνίας καθώς έχει πληρώσει ακριβά την εξάρτηση της από τη Μόσχα – το πλάνο της ΕΕ για τερματισμό των ρωσικών εισαγωγών θα μείνει χαρτί κενού περιεχομένου.

Αυτό που φαντάζει ως το πιο πιθανό σενάριο, εφόσον πάντα τερματιστεί ο πόλεμος και απελευθερωθεί η τιμή του φυσικού αερίου από τον γεωπολιτικό κίνδυνο, είναι να οξυνθεί κάθετα ο ανταγωνισμός μεταξύ των βασικών παραγωγών, δηλαδή Ρωσίας, ΗΠΑ, Κατάρ, Νορβηγίας, Κατάρ, Αζερμπαιτζάν, και να κατρακυλήσουν οι τιμές, που σύμφωνα με πηγές της αγοράς, θα μπορούσαν να πέσουν ακόμη και κάτω από τα 10 ευρώ/μεγαβατώρα.

Στο παιχνίδι και η Αργεντινή

Απόδειξη ότι το παιχνίδι για την τροφοδοσία της Ευρώπης ανοίγει για τα καλά, είναι και η εμφάνιση νέων παικτών, όπως της Αργεντινής που φέρεται να συζητά με ευρωπαικές εταιρείες για εξαγωγές παρτίδων LNG, όπως γράφει η ιστοσελίδα LNGPrime.

Επικαλούμενη ανάρτηση στη πλατφόρμα Χ του Γκιγιέρμο Φράνκος, επικεφαλής του υπουργικού συμβουλίου στην κυβέρνηση του Προέδρου Μιλέι, η κρατική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου YPF πρόκειται σύντομα να ανακοινώσει νέες συμφωνίες με ευρωπαϊκές εταιρείες για εξαγωγές που θα αφορούν ποσότητες μέχρι 4 εκατομμύρια τόνους, χωρίς να δίνονται περαιτέρω λεπτομέρειες.