Τι αλλάζει στις προσφορές των σούπερ μάρκετ από 1η Μαρτίου

Ξεχάστε τον ορυμαγδό προωθητικών ενεργειών, προσφορών και εκπτώσεων. Από την 1η Μαρτίου, οπότε και τίθεται σε εφαρμογή και στα σούπερ μάρκετ ο Κώδικας Δεοντολογίας για ανακοινώσεις μείωσης της τιμής, όσοι κάνουν προσφορές – προωθητικές ενέργειες θα πρέπει να αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.

Με τον νέο Κώδικα, ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος υπόσχεται «γκλάσνοστ» –διαφάνεια, ελληνιστί. Το πώς ακριβώς θα εφαρμοστεί, θα καθοριστεί με Υπουργική Απόφαση, στην οποία θα περιλαμβάνονται και ερωτήσεις – απαντήσεις για την καλύτερη κατανόηση του νέου μέτρου και μεταβατική περίοδο έως τις 31 Μαΐου για να εξαντληθούν τα αποθέματα προϊόντων που ήδη βρίσκονται υπό προώθηση, αναφέρουν κυβερνητικοί αξιωματούχοι στο Euro2day.gr.

Σύμφωνα με τους ίδιους, το νέο μοντέλο θα αποβεί προς όφελος του καταναλωτή, γιατί όπως αναφέρουν: «Το μεγαλύτερο ποσοστό των προσφορών που βλέπετε στην αγορά δεν είναι ειλικρινές». Ωστόσο, παρά τις επανειλημμένες ερωτήσεις του Euro2day.gr για το τι ποσοστό των προσφορών και των προωθητικών ενεργειών είναι πλασματικές αλλά και ποιο θα είναι το οικονομικό όφελος για τον καταναλωτή με το νέο μοντέλο, σαφής απάντηση δεν δόθηκε.

Πάντως στελέχη της αγοράς με τα οποία μίλησε το Euro2day.gr εκτιμούν ότι από την 1η Μαρτίου θα υπάρξει περιορισμός των προσφορών και των προωθητικών ενεργειών, ενώ τόνισαν πως ο Κώδικας Δεοντολογίας δεν είναι κώδικας μείωσης τιμής, είναι κώδικας επικοινωνίας της τιμής.

9+1 ερωτήσεις και απαντήσεις για το νέο καθεστώς

Ας προσπαθήσουμε όμως να δούμε τι λέει ο κώδικας και πώς αυτό θα μεταφραστεί στον τρόπο που θα κάνουμε τις αγορές μας από την 1η Μαρτίου. Ο νέος κανονισμός απαιτεί, μεταξύ άλλων, οι προσφορές να παρουσιάζουν τη χαμηλότερη τιμή των τελευταίων 30 ημερών, ενώ κάθε προσφορά, για παράδειγμα, με σήμανση «-30%», πρέπει να τεκμηριώνεται ως πραγματική έκπτωση σε σχέση με την τιμή που ίσχυε τις προηγούμενες 30 ημέρες.

Τι είναι όμως η τιμή αναφοράς; Πώς ορίζεται η ανακοίνωση μείωσης της τιμής; Μπορεί το προϊόν να βρίσκεται στο ράφι με μόνιμη έκπτωση; Υπάρχουν προϊόντα που εξαιρούνται από το μέτρο και τι θα συμβεί με τις κάρτες πιστότητας;

1. Τι είναι η τιμή αναφοράς; Πρόκειται για τη χαμηλότερη τιμή πώλησης του προϊόντος στο κατάστημα για το χρονικό διάστημα των τελευταίων 30 ημερών πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής.  

2. Ποια είναι η τιμή αναφοράς όταν σταματήσει η έκπτωση για μία μέρα και την ξαναρχίσουν μετά; Τι γίνεται στις αυξομειώσεις τιμών προϊόντων; Η τιμή αναφοράς θα πρέπει να είναι η χαμηλότερη των τελευταίων 30 ημερών. Για παράδειγμα, το προϊόν διατίθεται: Για το χρονικό διάστημα 1-31/8, στην τιμή των 10 ευρώ. Για το χρονικό διάστημα 1-25/9 με έκπτωση, στην τιμή των 8 ευρώ από 10 ευρώ. Στις 26/9 χωρίς έκπτωση, στην τιμή των 10 ευρώ. Για το χρονικό διάστημα 27/9-20/10, στην τιμή των 8 ευρώ.

Η τιμή αναφοράς κατά το χρονικό διάστημα 27/9-20/10 θα είναι η χαμηλότερη των τελευταίων 30 ημερών, δηλαδή 8 ευρώ, τιμή που ίσχυε για το χρονικό διάστημα 1-25/9. Συνεπώς, κατά το χρονικό διάστημα 27/9-20/10 θα αναφέρεται ότι η τιμή του προϊόντος είναι 8 ευρώ, αλλά δεν θα υπάρχει ανακοίνωση μείωσης της τιμής για το προϊόν, ούτε θα δίνεται  στον καταναλωτή, με οποιονδήποτε τρόπο, η εντύπωση μειωμένης τιμής.  

Συνεπώς, όταν γίνονται αυξομειώσεις στην τιμή των προϊόντων, η τιμή αναφοράς για κάθε ημέρα, βάσει της οποίας θα υπολογίζεται η έκπτωση, είναι η χαμηλότερη των τελευταίων 30 ημερών πριν την εφαρμογή της μείωσης της τιμής.

3. Προσφορές όπως: 2+1 δώρο, 2 τεμάχια στην τιμή του ενός, συσκευασία με 30% αυξημένη ποσότητα προϊόντος, εμπίπτουν στις διατάξεις για την ανακοίνωση μείωσης της τιμής; Ανακοίνωση μείωσης της τιμής είναι κάθε ανακοίνωση του εμπόρου ότι έχει μειώσει την τιμή που χρεώνει για ένα προϊόν ή μία υπηρεσία.  

Η μείωση της τιμής μπορεί να εκφραστεί σε ποσό ή ποσοστό π.χ. «10% έκπτωση», «10 ευρώ έκπτωση», «Από 50 ευρώ τώρα μόνο 35» κ.λπ. και να αφορά συγκεκριμένο προϊόν ή κατηγορία προϊόντος ή και όλα τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες, αντίστοιχα, της επιχείρησης.

Ανακοίνωση μείωσης της τιμής αποτελούν και τα εκπτωτικά stickers επί της συσκευασίας προϊόντων (π.χ. -1€). Εφόσον υπάρχει ανακοίνωση μείωσης της τιμής, ο έμπορος θα πρέπει να συμμορφώνεται με τον κανόνα των 30 ημερών του άρθρου 9ι του ν.2251/1994, όπως αυτός τροποποιήθηκε ενσωματώνοντας την κοινοτική νομοθεσία για το πώς ανακοινώνεται η μείωση τιμής.

Στις ανακοινώσεις μείωσης της τιμής δεν εμπίπτουν προσφορές βάσει των οποίων ο καταναλωτής με την αγορά του αποκτά και δωρεάν αγαθά, (2+1 δώρο, 2 τεμάχια στην τιμή του ενός, συσκευασία με 30% αυξημένη ποσότητα προϊόντος). Ωστόσο, οι προσφορές αυτές ελέγχονται βάσει του νόμου περί αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.

4. Ποια προϊόντα εξαιρούνται από τις διατάξεις για την ανακοίνωση μείωσης της τιμής; Ο κανόνας των 30 ημερών δεν εφαρμόζεται για νωπά και ευαλλοίωτα γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα τα οποία, από τη φύση τους ή στο στάδιο της μεταποίησης, ενδέχεται να καταστούν ακατάλληλα προς πώληση εντός 30 ημερών από τη συγκομιδή, την παραγωγή ή τη μεταποίηση.

Στα ανωτέρω περιλαμβάνονται φρούτα, λαχανικά, καρποί με κέλυφος, κρέατα, γάλα νωπό ή παστεριωμένο, βασιλικός πολτός, αλιεύματα, αυγά, σαλιγκάρια, τυριά, γιαούρτι και αλλαντικά. Σε προϊόντα που μπορούν να καταναλωθούν και μετά τις 30 ημέρες από την παραγωγή τους, π.χ. συσκευασμένοι χυμοί ή γάλατα μακράς διαρκείας,  εφαρμόζονται κανονικά οι διατάξεις για την ανακοίνωση μείωσης της τιμής.

5. Τι προβλέπεται για τα stickers π.χ. «-2€», «-50% έκπτωση» κ.ο.κ.; Το προϊόν που φέρει ένα sticker περιέχει μια ανακοίνωση μείωσης της τιμής την οποία εμφανίζει ο λιανοπωλητής προς τον καταναλωτή. Συνεπώς ο λιανοπωλητής θα πρέπει να διασφαλίζει ότι η ανακοίνωση μείωσης τιμής συμμορφώνεται με τον κανόνα των 30 ημερών του άρθρου 9ι του ν.2251/1994.

6. Μπορεί το προϊόν να βρίσκεται στο ράφι με μόνιμη έκπτωση (π.χ. sticker -1€); Όχι. O λιανέμπορος θα πρέπει να φροντίσει ώστε να επικοινωνείται ως τιμή αναφοράς η χαμηλότερη τιμή των τελευταίων 30 ημερών (ή η αρχική τιμή σε περίπτωση διαδοχικών μειώσεων σε διάστημα μέχρι 60 ημέρες) που ίσχυε για το προϊόν στο συγκεκριμένο κατάστημα και η τελική τιμή να διαμορφώνεται σύμφωνα με τη δηλούμενη μείωση επί της εν λόγω τιμής. Μία μόνιμη έκπτωση συνιστά επιπρόσθετα και αθέμιτη εμπορική πρακτική, καθώς η τιμή από την οποία γίνεται επίκληση μείωσης της τιμής δεν συνιστά στην πραγματικότητα τη συνήθη τιμή πώλησης του προϊόντος.

7. Τι ισχύει για τις πολυσυσκευασίες προσφορών (π.χ. 2+1 δώρο, 5+1 δώρο κλπ.); Επιτρέπονται χωρίς χρονικό περιορισμό; Ναι, εφόσον υπάρχει στο ράφι του συγκεκριμένου καταστήματος ο κωδικός αναφοράς (mother code), δηλαδή το μεμονωμένο τεμάχιο του εκάστοτε προϊόντος, που πωλείται από το super market χωρίς προώθηση, σε επαρκή αποθέματα, ώστε να είναι δυνατόν να αγοράσει το μεμονωμένο προϊόν ο καταναλωτής. Με την ταυτόχρονη παρουσία των δύο προϊόντων στο ράφι εξασφαλίζεται ότι δεν παραπλανάται ο καταναλωτής ως προς την τιμή πώλησης του προϊόντος.

8. Τι ισχύει για τις πολυσυσκευασίες προσφορών (π.χ. 2+1, 5+1 κλπ.) όταν η προσφορά είναι για χρονικό διάστημα (έως 60 ημέρες); Για πολυσυσκευασίες με προσφορές που ισχύουν έως 60 ημέρες, δεν χρειάζεται να υπάρχει ο κωδικός αναφοράς (mother code) του προϊόντος στο ράφι, αρκεί η συνηθισμένη τιμή πώλησης του προϊόντος, εκτός της περιόδου προσφοράς, να είναι αυτή την οποία επικαλείται ο έμπορος  στην προσφορά. Αν η συνήθης τιμή ενός προϊόντος (για τουλάχιστον 50% του έτους) δεν είναι αυτή από την οποία επικαλείται προσφορά, ενδέχεται να υφίσταται παραπλανητική εμπορική πρακτική.

9. Επιτρέπεται η χρήση του όρου «οικονομική» πολυσυσκευασία; Επιτρέπεται, εφόσον προκύπτει πράγματι οικονομικό όφελος για τον καταναλωτή και υπάρχει στο ράφι του καταστήματος προς πώληση ο κωδικός αναφοράς (mother code) του προϊόντος.

10. Τι θα ισχύσει για τα προγράμματα επιβράβευσης πελατών; Οι διατάξεις  για την ανακοίνωση μείωσης της τιμής δεν εφαρμόζονται στα προγράμματα επιβράβευσης πελατών του πωλητή, όπως οι εκπτωτικές κάρτες ή τα κουπόνια, τα οποία παρέχουν στον καταναλωτή το δικαίωμα έκπτωσης τιμής για όλα τα προϊόντα του πωλητή ή για συγκεκριμένες σειρές προϊόντων κατά τη διάρκεια παρατεταμένων συνεχών περιόδων (π.χ. 6 μήνες, 1 έτος) ή που επιτρέπουν τη συσσώρευση πιστώσεων (πόντων) για μελλοντικές αγορές.

Ομοίως, δεν εφαρμόζονται ούτε σε πραγματικές εξατομικευμένες μειώσεις τιμών που δεν έχουν τον χαρακτήρα «ανακοίνωσης» μείωσης των τιμών, π.χ. όταν ο καταναλωτής λαμβάνει κουπόνι «20% έκπτωση» με την αγορά που πραγματοποίησε, το οποίο θα ισχύσει για την επόμενη αγορά μέχρι το τέλος του μήνα. Σε κάθε περίπτωση, τέτοια προγράμματα επιβράβευσης ή οι εξατομικευμένες μειώσεις εξακολουθούν να ελέγχονται για τη συμμόρφωσή τους με τα άρθρα 9α-9θ του ν.2251/1994 για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.