Μύθοι και αλήθειες για τη νόσο που υπάρχει σε 120 χώρες

Η λέπρα (ή νόσος του Χάνσεν) είναι μία παραμελημένη ασθένεια, η οποία προσβάλλει ανθρώπους σε 120 χώρες του κόσμου, αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) με αφορμή την σημερινή Παγκόσμια Ημέρα ενημέρωσης για τη νόσο.

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Λέπρας εορτάζεται κάθε χρόνο την τελευταία Κυριακή του Ιανουαρίου. Η νόσος είναι μία από τις αρχαιότερες του κόσμου. Οι πρώτες ενδείξεις γι’ αυτήν χρονολογούνται πριν από 4.000 χρόνια.

Στη σύγχρονη εποχή προσβάλλει ετησίως περισσότερους από 200.000 ανθρώπους, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Παρά την πρόοδο της Ιατρικής και των θεραπειών γι’ αυτήν, όμως, εξακολουθεί να περιβάλλεται από σημαντικό στίγμα, αφού ο κόσμος δεν γνωρίζει ότι προκαλείται από ένα βακτήριο και αντιμετωπίζεται εύκολα.

Να λοιπόν μερικοί από τους πιο συνηθισμένους μύθους γι’ αυτήν και τι ισχύει στην πραγματικότητα.

Μύθος: Η λέπρα δεν υπάρχει πια

Η αλήθεια: Όπως προαναφέρθηκε, υπάρχει σε 120 χώρες του κόσμου. Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, είναι σχεδόν πλήρως απαλλαγμένες από τη νόσο του Χάνσεν. Εν τούτοις εξακολουθεί να ενδημεί σε πολλές άλλες, ιδίως στην Ασία, την Αφρική και τη Νότια Αμερική.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΟΥ, το 2023 τρεις χώρες ανέφεραν πάνω από 10.000 κρούσματα η κάθε μία. Πρόκειται για:

• Τη Βραζιλία
• Την Ινδία
• Την Ινδονησία

Άλλες 12 χώρες ανέφεραν από 1.000 έως 10.000 κρούσματα η κάθε μία. Πρόκειται για τις:

• Μπανγκλαντές
• Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό
• Αιθιοπία
• Μαδαγασκάρη
• Μοζαμβίκη
• Μυανμάρ
• Νεπάλ
• Νιγηρία
• Φιλιππίνες
• Σομαλία
• Σρι Λάνκα
• Τανζανία

Επιπλέον, άλλες 112 χώρες ανέφεραν λιγότερα από 1.000 κρούσματα η κάθε μία.

Μύθος: Η λέπρα είναι «κατάρα» ή «τιμωρία από τον Θεό»

Η αλήθεια: Η λέπρα είναι μία χρόνια βακτηριακή λοίμωξη, που προκαλείται κυρίως από το ομώνυμο μυκοβακτηρίδιο. Προσβάλλει το δέρμα, τα περιφερειακά νεύρα, τους βλεννογόνους του ανώτερου αναπνευστικού και τα μάτια.

Εάν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί εγκαίρως μπορεί να προκαλέσει παραμορφώσεις. Είναι όμως ιάσιμη και η θεραπεία στα αρχικά στάδια μπορεί να αποτρέψει τις αναπηρίες.

Το βακτήριο που την προκαλεί μεταδίδεται κυρίως με την εισπνοή σταγονιδίων από τη μύτη και το στόμα ασθενών που δεν έχουν υποβληθεί σε θεραπεία. Για να συμβεί αυτό απαιτείται παρατεταμένη, στενή επαφή με τον πάσχοντα, τονίζει ο ΠΟΥ. Η νόσος δεν μεταδίδεται με την καθημερινή επαφή (π.χ. μια χειραψία ή μία αγκαλιά), ούτε με κοινή χρήση αντικειμένων (π.χ. το ίδιο πιάτο).

Το βακτήριο μπορεί επίσης να μεταδοθεί από το περιβάλλον. Τα συμπτώματα της λοίμωξης μπορεί να αναπτυχθούν μέσα σε έναν χρόνο από τη λοίμωξη. Υπάρχει όμως περίπτωση να περάσουν και 20 χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, η νόσος δεν έχει καμία σχέση με κατάρες και αμαρτίες.

Μύθος: Η λέπρα προκαλεί πτώση διαφόρων τμημάτων του σώματος

Η αλήθεια: Η νόσος του Χάνσεν καθαυτή δεν προκαλεί καμία πτώση. Επειδή όμως προσβάλλει τα νεύρα, μπορεί να προκαλέσει μούδιασμα (π.χ. στα δάκτυλα). Το μούδιασμα εμποδίζει τον πάσχοντα να αντιληφθεί καταστάσεις, όπως μία πληγή ή ένα έγκαυμα, με συνέπεια μόνιμη βλάβη ή μόλυνση που μπορεί να οδηγήσει σε ακρωτηριασμό.

Μύθος: Μόνον οι φτωχοί παθαίνουν λέπρα

Η αλήθεια: Η νόσος του Χάνσεν προσβάλλει κυρίως ανθρώπους με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Είναι όμως πιο συχνή στις φτωχότερες περιοχές του πλανήτη, εξαιτίας της φτωχής υγιεινής και της ελλιπούς διατροφής. Μπορεί όμως να προσβάλλει άτομα ανεξαρτήτως συνθηκών διαβίωσης.

Μύθος: Η λέπρα είναι ανίατη ασθένεια

Η αλήθεια: Είναι ιάσιμη με την κατάλληλη αγωγή, που συνίσταται στη λήψη τριών φαρμάκων. Μετά την λήψη τους επί 72 ώρες, ο ασθενής δεν είναι πια μεταδοτικός. Ωστόσο η λήψη των φαρμάκων πρέπει να συνεχιστεί επί 6 ή 12 μήνες, αναλόγως με τον τύπο της νόσου που έχει κάθε ασθενής. Είναι σημαντικό όμως να αρχίσει νωρίς η θεραπεία, για να αποφευχθούν οι αναπηρίες.

Μύθος: Οι ασθενείς με λέπρα πρέπει να απομονώνονται διότι είναι πολύ μεταδοτική

Η αλήθεια: Η νόσος του Χάνσεν δεν μεταδίδεται εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο. Όπως προαναφέρθηκε χρειάζεται παρατεταμένη, στενή επαφή με έναν ασθενή για να μεταδοθεί. Επιπλέον, δεν μεταδίδεται με τη χειραψία, το να καθίσει κάποιος δίπλα σε έναν ασθενή ή με τη συζήτηση μαζί του.

Φωτογραφία: iStock