«Αδύνατη η ζωή στον πλανήτη χωρίς τις μέλισσες» – Αναλύει η καθηγήτρια Θ. Πετανίδου

«Μητέρα των απειλών» αποτελεί η κλιματική κρίση για τις μέλισσες τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο, όσο και στη χώρα μας, όπως προειδοποιεί η καθηγήτρια του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Θεοδώρα Πετανίδου, η οποία μιλώντας στο CNN Greece εξηγεί πόσο σημαντικοί είναι οι επικονιαστές στο οικοσύστημα αλλά και στις ζωές μας.

Ειδικότερα, η κα Πετανίδου σημειώνει πως μέλισσες δεν είναι μόνο η κοινή μελιτοφόρος μέλισσα «που τελεί υπό διαχείριση από τον άνθρωπο» αλλά και οι άγριες μέλισσες που ζουν ανεξάρτητες, με αριθμό ειδών που ανέρχεται στη χώρα μας σε περίπου 1.200 είδη».

Σημαντική η επικονίαση για την τροφή του ίδιου του ανθρώπου

Η επικονίαση, δε, όπως εξηγεί η ίδια συνιστά αποτέλεσμα της σχέσης μελισσών και ανθοφόρων φυτών και «αποτελεί μια οικοσυστημική υπηρεσία που είναι σημαντική για την εξέλιξη στη φύση, για την πρωτογενή παραγωγή στα οικοσυστήματα και τη διατήρηση της ζωής σε αυτά, αλλά και για την παραγωγή της τροφής του ίδιου του ανθρώπου».

«Χωρίς αυτή τη σχέση, οι προοπτικές διατήρησης της ζωής στον πλανήτη θα είναι προβληματικές έως μοιραίες» υπογραμμίζει χαρακτηριστικά.

Ποιες οι απειλές

Αναφερόμενη στις απειλές που ελλοχεύουν για τις μέλισσες και τη διαδικασία της επικονίασης, η καθηγήτρια αναφέρει πως «σε παγκόσμια κλίμακα, οι επικονιαστές, και συνεπώς οι επικονιαστικές υπηρεσίες που προσφέρουν, απειλούνται και μάλιστα από κινδύνους πολυποίκιλους».

Ποιοι είναι αυτοί; Σύμφωνα με την κα Πετανίδου, η καταστροφή ή μεταβολή του ενδιαιτήματός τους, όπως και η απώλεια των φυτών από τα οποία εξαρτώνται:

• τα αγροχημικά, ακόμη και εκείνα που δεν έχουν ως στόχο τις ίδιες τις μέλισσες
• οι βιολογικές εισβολές (φυτών ή εντόμων)
• τα διάφορα παθογόνα, παράσιτα και ιοί
• η Διαταραχή Κατάρρευσης Αποικίας, ένα πολυαιτιακό φαινόμενο που αφορά στην εξαφάνιση των κοινών (μελιτοφόρων) μελισσών από τις κυψέλες τους, κυρίως την Βόρειο Αμερική.

«Στη χώρα μας, σημαντικές απειλές είναι η υπερβόσκηση, οι επαναλαμβανόμενες πυρκαγιές, η υπερβολική μελισσοκομία, και βεβαίως η κλιματική αλλαγή που διαφαίνεται να αποτελεί τη «μητέρα των απειλών» προειδοποιεί.

Ποιες περιοχές στην Ελλάδα είναι περισσότερο ευάλωτες και γιατί;

Η κλιματική κρίση, έχει ως αποτέλεσμα την συρρίκνωση των ανθοφόρων φυτών και άρα λιγότερο νέκταρ, μικρότερη ανθική περίοδος, μετακίνηση της ανθοφορίας προς το χειμώνα και τελικά «διασάλευση της συνύπαρξης ανθοφορίας και δραστηριότητας επικονιαστών».

Στο επίκεντρο της επικινδυνότητας βρίσκονται οι ξηρότερες περιοχές και «κυρίως τα νησιά του Αιγαίου, όπου είναι και η μέγιστη μελισσοποικιλότητα».

Χωρίς τις μέλισσες η ζωή στον πλανήτη θα είναι αδύνατη

Αναφερόμενη στο «τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατεύσουμε την διαδικασία της επικονίασης και των μελισσών» η κα Πετανίδου σημειώνει ότι είναι επιτακτικό να μάθουμε για αυτές και την επικονίαση για να «κατανοήσουμε πόσο τις έχουμε ανάγκη».

Διότι, όπως ξεκαθαρίζει η ίδια, «χωρίς αυτές η ζωή στον πλανήτη θα είναι αδύνατη».

Υπ’ αυτό το πρίσμα, σύμφωνα με την καθηγήτρια είναι σημαντικό «να τις προστατεύσουμε στις αυλές μας, στις γλάστρες μας, στις πόλεις μας, δίνοντάς τους χώρο φωλιάσματος και τροφή».

Αυτό μπορεί να γίνει «μειώνοντας το γκαζόν και φυτεύοντας ανθοφόρα φυτά που παρέχουν νέκταρ και γύρη, και αυτό κυρίως στους δημόσιους αστικούς κήπους, υιοθετώντας ένα βιώσιμο τρόπο διατροφής και διαβίωσης, συμβάλλοντας, με τις επιλογές μας, τελικά στη μείωση της κατανάλωσης αγροχημικών».

Επιστροφή στην παραδοσιακή καλλιέργεια

Παράλληλα, στην κατεύθυνση αυτή, όπως σημειώνει, κρίνεται αναγκαία η εφαρμογή κανόνων ερευνητικά τεκμηριωμένων που αφορούν στη διαχείριση των καμένων περιοχών, των βοσκοτόπων και της μελισσοκομίας» αλλά και η εφαρμογή πρακτικών «διαχείρισης των πόρων που ιστορικά αποδείχθηκαν αποτελεσματικά βιώσιμες, όπως η αναβαθμίδωση, η παραδοσιακή καλλιέργεια, η εφαρμογή πολυπλοκότερων παραγωγικών συστημάτων, όπως τα αγροδασικά».

«Εξοικονομώντας και προσφέροντας χώρο φωλιάσματος και τροφοληψίας για τις μέλισσες και τους άλλους επικονιαστές σε όλες τις περιοχές καλλιέργειας. Πολεμώντας την κλιματική αλλαγή με όλους τους δυνατούς τρόπους» καταλήγει χαρακτηριστικά.