Οι ρωγμές στο ισραηλινό πολιτικό σύστημα θέτουν ανά πάσα στιγμή σε κίνδυνο την εκεχειρία στη Γάζα

Η έγκριση από την κυβέρνηση Νετανιάχου ανέδειξε τα βαθιά σχίσματα που υπάρχουν στην ισραηλινή πολιτική που θα μπορούσαν να απειλήσουν τη μακροβιότητα της συμφωνίας, όπως αναφέρει το CNNi.

Η κατάπαυση του πυρός, όπως συμφωνήθηκε στο Κατάρ, θα διαρκέσει 42 ημέρες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αναμένεται να απελευθερωθούν 33 όμηροι σε αντάλλαγμα με εκατοντάδες Παλαιστίνιους κρατούμενους, θα υπάρξει αργή απόσυρση του ισραηλινού στρατού από τα αστικά κέντρα της Γάζας και ένα κύμα ανθρωπιστικής βοήθειας.

Όμως δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση για τρερματισμό του πολέμου, ούτε εγγυάται την ελευθερία των 65 ομήρων που θα παραμείνουν στη Γάζα στο τέλος αυτής της πρώτης φάσης, πολλοί από τους οποίους είναι πιθανότατα νεκροί. Αυτό θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης, ξεκινώντας από την 16η ημέρα της εκεχειρίας.

Το αν όλα αυτά θα πραγματοποιηθούν θα φανεί από τις ισορροπίες στην ισραηλινή πολιτική σκηνή. Η συμφωνία που αποφάισε να στηρίξει ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι εντυπωσιακά παρόμοια με μια πρόταση κατά της οποίας καταφερόταν επί σχεδόν ένα χρόνο.

«Δεν έχουμε δεσμευτεί σε καμία από τις παραληρηματικές απαιτήσεις της Χαμάς», δήλωνε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός τον περασμένο Φεβρουάριο. «Είπα στον Άντονι Μπλίνκεν ότι είμαστε σχεδόν εκεί με πλήρη νίκη», πρόσθεσε.

Τι προέβλεπε η πρόταση που δεν έγινε δεκτή

Η πρόταση που επέκρινε θα προέβλεπε μια κατάπαυση του πυρός σε πολλά στάδια, τη σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων και την απελευθέρωση εκατοντάδων Παλαιστίνιων κρατουμένων. Αυτό ακριβώς τυχαίνει να είναι αυτό στο οποίο συμφώνησε τώρα ο Νετανιάχου.

Αν και η Χαμάς έχει αναμφισβήτητα αποδυναμωθεί, το Ισραήλ δεν έχει επιτύχει την «πλήρη νίκη» που υποσχέθηκε πολλές φορές ο Νετανιάχου. «Εκτιμούμε ότι η Χαμάς έχει στρατολογήσει σχεδόν τόσους νέους μαχητές όσοι είναι και οι απώλειες», δήλωσε ο Μπλίνκεν αυτή την εβδομάδα.

Οι εξτρεμιστές σύμμαχοι του Νετανιάχου στην κυβέρνηση είναι μπερδεμένοι από την ξαφνική στροφή του.

«Αγαπώ τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και θα φροντίσω να συνεχίσει να είναι πρωθυπουργός», δήλωσε το πρωί της Παρασκευής (17/1) ο Ιταμάρ Μπεν Γκβίρ, ο υπουργός εθνικής ασφάλειας.

«Αλλά θα αποχωρήσω (από την κυβέρνηση) επειδή η συμφωνία που υπογράφηκε είναι καταστροφική», πρόσθεσε.

Ο Μπεν Γκβίρ έχει δηλώσει ότι το κόμμα του, η Εβραϊκή Δύναμη, θα αποχωρήσει από τον κυβερνητικό συνασπισμό, εάν η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και ομηρίας περάσει. Η αποχώρησή του δεν θα ήταν από μόνη της αρκετή για να ανατρέψει την κυβέρνηση. Και θα μπορούσε κάλλιστα να επιστρέψει. Αυτό γιατί είναι δύσκολο να απομακρυνθεί από την εξουσία ένας άνθρωπος που πριν από λίγο καιρό βρισκόταν στο περιθώριο της πολιτικής, αφού είχε καταδικαστεί για υποκίνηση τρομοκρατίας και θεωρήθηκε τόσο ακραίος που ο ισραηλινός στρατός δεν τον άφησε να υπηρετήσει τη θητεία του.

Αυτό όμως που θα μπορούσε να ανατρέψει την κυβέρνηση είναι αν ο Μπεν Γκβίρ ενωθεί με τον υπουργό Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριχ και αποχωρήσει από τον συνασπισμό του Νετανιάχου. Ο Σμότριχ, επίσης ακροδεξιός εθνικιστής, θέλει να διασφαλίσει ότι η ειρήνη στη Γάζα δεν θα είναι μόνιμη και ότι το Ισραήλ θα επιστρέψει στον πόλεμο μετά την 42ήμερη εκεχειρία που αναμένεται να οδηγήσει στην απελευθέρωση 33 ομήρων.

Ενώ η αποχώρηση του Σμότριχ θα διέλυε τον συνασπισμό του Νετανιάχου, η κυβέρνησή του θα μπορούσε να σωθεί από τον αντίπαλό του, τον Γιαΐρ Λαπίντ του αντιπολιτευόμενου κόμματος Γες Ατίντ, ο οποίος έχει προσφέρει πολιτική σανίδα σωτηρίας στον πρωθυπουργό.

Αυτό σημαίνει ότι ο Λαπίντ θα κρατούσε δαμόκλειο σπάθη πάνω από το κεφάλι του Νετανιάχου, θα μπορούσε οδηγήσει σε κατάρρευση την κυβέρνηση και να προκαλέσει εκλογές όποτε το επιλέξει κάτι που ο πρωθυπουργός θέλει να αποτρέψει με οποιοδήποτε κόστος.

Δεν είναι σαφές αν ο Νετανιάχου έχει δώσει στον Σμότριχ υποσχέσεις για να εξασφαλίσει τη στήριξή του καθώς η επίλυση της σημερινής κρίσης είναι πιο σημαντική από την επίλυση της αυριανής. Είναι σαφές ότι επιθυμεί διακαώς να το κάνει, αφού συναντήθηκε μαζί του δύο φορές τις ώρες που προηγήθηκαν της ανακοίνωσης της κατάπαυσης του πυρός στο Κατάρ.

Ο πρόεδρος Μπάιντεν δήλωσε την Τετάρτη (15/1) ότι «το σχέδιο λέει ότι αν οι διαπραγματεύσεις διαρκέσουν περισσότερο από έξι εβδομάδες, η κατάπαυση του πυρός θα συνεχιστεί, όσο συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις». Αλλά αν το Ισραήλ άρχιζε να βομβαρδίζει την 43η ημέρα, η συμφωνία θα κατέρρεε.

Τις ώρες μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας από τον πρωθυπουργό του Κατάρ το γραφείο του Νετανιάχου έστειλε έναν καταιγισμό δελτίων Τύπου κατηγορώντας τη Χαμάς ότι αθέτησε τις υποσχέσεις της να δώσει στο Ισραήλ δικαίωμα βέτο σε ορισμένους Παλαιστίνιους κρατούμενους που επρόκειτο να απελευθερωθούν.

Με τις δηλώσεις του αυτές εμφανίστηκε σκληρός και σταθερός. Κανείς δεν ξέρει αν αυτά τα εμπόδια της τελευταίας ώρας ήταν πραγματικά δεδομένου ότι η Χαμάς αρνείται την αλλαγή στάσης. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο ο Νετανιάχου χτυπούσε το στήθος του είχε σίγουρα ως στόχο να κατευνάσει το εγχώριο, ακροδεξιό ακροατήριο. Μόλις γεφυρώθηκαν οι διαφορές, το υπουργικό συμβούλιο φάνηκε να επισπεύδει την έγκρισή του μεταφέροντας χρονικά την προγραμματισμένη συνεδρίαση.

Ένας άλλος παράγοντας μπορεί επίσης να οδήγησε στην στροφή του Νετανιάχου είναι ο επερχόμενος Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.

Η αυτοαποκαλούμενη εικόνα του ως ο Αμερικανός πρόεδρος που τερματίζει τους ξένους πολέμους θα ασκήσει σίγουρα τεράστια πίεση στον Νετανιάχου να παραμείνει στη συμφωνία, για την οποία ο Τραμπ έχει λάβει τα εύσημα και την έχει ονομάσει «επική».

Ο Νετανιάχου μπόρεσε να αγνοήσει τα ανοίγματα του προέδρου Τζο Μπάιντεν, έχοντας την πεποίθηση ότι είχε έναν ακόμη πιο σταθερό σύμμαχο, τον Τραμπ, που τον περίμενε στα παρασκήνια.

Τώρα δεν έχει αυτή την πολυτέλεια.