«Γενιά Βήτα» ή «AI γενιά»: Το αχαρτογράφητο μέλλον των παιδιών που θα δουν τον επόμενο αιώνα

Οι αναλύσεις δεδομένων και τάσεων δείχνουν ότι η Γενιά Βήτα θα βιώσει μία εντελώς διαφορετική πραγματικότητα από αυτήν που γνωρίζουμε σήμερα. Τα παιδιά αυτής της γενιάς θα μεγαλώσουν σε έναν κόσμο με αναρίθμητες τεχνολογικές δυνατότητες και θα έχουν πολλές ευκαιρίες καινοτομίας και προσωπικής ανάπτυξης.

Ωστόσο, η νέα αυτή γενιά ανθρώπων θα έρθει αντιμέτωπη και με μια σειρά πολύ σοβαρών προκλήσεων. Από τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες και την ακραία αστικοποίηση μέχρι τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και τις διεθνείς πολιτικές ανακατατάξεις η Γενιά Βήτα θα βιώσει πρωτοφανείς καταστάσεις.

Οι γενιές

Τα όρια μεταξύ των γενεών είναι βολικές ομαδοποιήσεις και παρά τις – έντονες κατά περιπτώσεις – διαφορές που παρατηρούνται από γενιά σε γενιά, το σύνηθες είναι η μία γενιά να «αιμορραγεί» στην άλλη, όπως εξηγεί το Pew.

Έτσι, οι γενιές ορίζονται ως εξής:

• Σιωπηλή γενιά: Γεννημένοι από το 1928 έως το 1945, γνωστοί ως ρεαλιστές και προσεκτικοί.
• Baby Boomers: Γεννημένοι από το 1946 έως το 1964. Πήραν το όνομά τους από την έξαρση των γεννήσεων μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
• Γενιά Χ (Gen X): Γεννήθηκαν από το 1965 έως το 1979 και είναι μία από τις μικρότερες γενιές. Ονομάζεται επίσης γενιά Baby Bust ή γενιά των μεσαίων παιδιών.
• Millennials (Gen Υ): Γεννήθηκαν από το 1980 έως το 1994 και είναι η πρώτη γενιά που ενηλικιώθηκε στη νέα χιλιετία.
• Γενιά Ζ (Gen Z): Γεννήθηκαν από το 1995 έως το 2009. Ονομάζεται επίσης γενιά iGeneration επειδή μεγάλωσε στην εποχή του iPhone.
• Γενιά Άλφα (Gen Alpha): Γεννήθηκαν από το 2010 έως το 2024 και είναι η πρώτη γενιά, στην οποία αποδόθηκε ελληνικό γράμμα, και μερικές φορές αποκαλείται «mini millenials» από τους Millenials γονείς τους.
• Γενιά Βήτα (Gen Beta): Γεννημένοι από το 2025 έως το 2039, θα μεγαλώσει σε έναν κόσμο κορεσμένο από τεχνητή νοημοσύνη. Σήμερα είναι… 18 ημερών.

Ποιο θα είναι, όμως, το μέλλον της Γενιάς Βήτα; Με τη βοήθεια ειδικών, το CNN Greece επιχειρεί να «φωτίσει» τις πτυχές του κόσμου, στον οποίο θα ζήσει η νέα αυτή γενιά.

Άρρηκτα συνδεδεμένη με την τεχνολογία

«Για τη Γενιά Βήτα, ο ψηφιακός και ο φυσικός κόσμος θα είναι αδιάσπαστοι», αναφέρει η εταιρεία τάσεων και δημογραφικών αναλύσεων McCrindle.

Ενώ η Γενιά Άλφα έχει βιώσει την άνοδο της έξυπνης τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης, η Γενιά Βήτα θα ζήσει σε μια εποχή όπου η τεχνητή νοημοσύνη και η αυτοματοποίηση θα έχουν ενσωματωθεί πλήρως στην καθημερινή ζωή: από την εκπαίδευση και τους χώρους εργασίας μέχρι την υγειονομική περίθαλψη και την ψυχαγωγία.

«Η Gen Beta θα είναι πιθανότατα η πρώτη γενιά που θα βιώσει τις αυτόνομες μεταφορές σε μεγάλη κλίμακα, τις φορητές τεχνολογίες υγείας και τα καθηλωτικά εικονικά περιβάλλοντα ως τυπικές πτυχές της καθημερινής ζωής. Τα χρόνια της διαμόρφωσής τους θα σημαδευτούν από μια μεγαλύτερη έμφαση στην εξατομίκευση καθώς οι αλγόριθμοι της τεχνητής νοημοσύνης θα προσαρμόζουν τη μάθηση, τις αγορές και τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις τους με τρόπους που μπορούμε μόνο να φανταστούμε σήμερα», προσθέτει η McCrindle.

Μία πρόσφατη έρευνα της Prudential, θυγατρικές της οποίας παρέχουν μεταξύ άλλων ιδιωτική ασφάλιση και συνταξιοδοτικά προγράμματα στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες, συνέλεξε τις απόψεις 2.000 Αμερικανών σε μια προσπάθεια να φωτίσει πτυχές του μέλλοντος που θα βιώσει η Γενιά Βήτα.

Το 86% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η Γενιά Βήτα θα απασχολείται σε θέσεις εργασίας που δεν έχουν καν διαμορφωθεί ακόμα, δείχνοντας πως η τεχνολογική πρόοδος σε συνδυασμό με την αλματώδη εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης θα δώσει πολλές ευκαιρίες απασχόλησης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ PRUDENTIAL

Βέβαια, η ευρεία χρήση του AI (Artificial Intelligence – Τεχνητή Νοημοσύνη) θα δημιουργήσει προκλήσεις γύρω από την προστασία των προσωπικών δεδομένων αλλά και της διατήρησης διαπροσωπικών σχέσεων, με τους πιο αισιόδοξους να υποστηρίζουν ότι η Γενιά Βήτα θα καταφέρει να εξισορροπήσει την υπερ-συνδεσιμότητα στο διαδίκτυο και την προσωπική έκφραση καθώς και να συνδυάσει τις διαπροσωπικές σχέσεις με τη συμμετοχή σε παγκόσμιες ψηφιακές κοινότητες.

Νέο εργασιακό τοπίο

Η αυτοματοποίηση και η τεχνητή νοημοσύνη θα καθορίζουν κατά κόρον την εργασιακή πραγματικότητα, στην οποία θα κληθούν να εργασθούν οι εκπρόσωποι της Gen Beta, με νέες θέσεις εργασίας γύρω με άξονα τη ρομποτική, το machine learning (μηχανική μάθηση) αλλά τις πράσινες τεχνολογίες. Οι νέοι αυτής της γενιάς θα εργάζονται κατά βάση εξ αποστάσεως, με ευέλικτες μορφές εργασίας, ενώ θα απαιτείται η συνεχής απόκτηση νέων δεξιοτήτων προκειμένου να αντεπεξέλθουν σε μία άκρως ανταγωνιστική, παγκόσμια αγορά εργασίας.

Εξατομικευμένη εκπαίδευση

Η τηλεκπαίδευση και η χρήση προηγμένων τεχνολογιών όπως η εικονική και η επαυξημένη πραγματικότητα (VR – Virtual Reality και AR – Augmented reality) θα είναι ευρέως διαδεδομένες στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Ειδικοί υποστηρίζουν ότι η εκμάθηση θα είναι διαδραστική, επιτρέποντας στους μαθητές να εξασκήσουν νέες δεξιότητες και να αναπτύξουν τη δημιουργική και κριτική τους σκέψη, ενώ τα εκπαιδευτικά προγράμματα αναμένεται να προσαρμοστούν στις ατομικές εκπαιδευτικές ανάγκες του εκάστοτε μαθητή και μαθήτριας ούτως ώστε να είναι πιο αποδοτικά.

Υπερσυνδεσιμότητα και πολυπολιτισμικές κοινωνίες

Η Γενιά Βήτα θα ζήσει σε έναν κόσμο, όπου θα υπάρχει έντονη αλληλεπίδραση διαφορετικών πολιτισμών και παραδόσεων καθώς η τεχνολογία και η περαιτέρω ψηφιακή ανάπτυξη θα επιτρέψει τη δημιουργία υβριδικών κοινωνιών και ενός πολυδιάστατου κόσμου, όπου οι πολιτισμικές ιδιαιτερότητες θα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας.

Η κυριαρχία των νέων τεχνολογιών και της τεχνητής νοημοσύνης σχεδόν σε κάθε πτυχή της καθημερινής ζωής, που ήδη έχει αρχίσει να διαφαίνεται, αλλά και η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί διεθνώς λόγω κλιματικής αλλαγής και των συνεχών γεωπολιτικών εντάσεων, αναμένεται να δημιουργήσουν πολλά προβλήματα για τη νέα αυτή γενιά.

Κων. Ζαφείρης: «Θα βιώσουν τη δημογραφική πίεση»

Καθώς η ιστορία του ανθρώπινου γένους δεν είναι μονογραμμική, δηλαδή δεν πάει από το καλό στο καλύτερο, όπως εξηγεί στο CNN Greece ο Καθηγητής Δημογραφίας του τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ) Κωνσταντίνος Ν. Ζαφείρης, τα παιδιά της Γενιάς Βήτα είναι σίγουρο ότι θα αντιμετωπίσουν πολύ σημαντικές προκλήσεις.

«Ειδικά στην Ελλάδα, τα παιδιά της Γενιάς Βήτα θα βιώσουν ιδιαίτερη πίεση όσον αφορά το δημογραφικό. Καθώς θα μεγαλώσουν σε ένα περιβάλλον που γερνά, θα κληθούν να εργασθούν και σε ένα “γερασμένο” τοπίο. Kαι με την εργασία τους θα πρέπει να στηρίξουν τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης αλλά και τους συνταξιούχους της χώρας. Αυτό, βέβαια αφορά όλα τα νέα παιδιά και όχι αποκλειστικά και μόνο τους εκπροσώπους της Γενιάς Βήτα», λέει ο καθηγητής κ. Ζαφείρης.

«Παράλληλα θα ζήσουν πολύ σκληρές στιγμές λόγω της κλιματικής αλλαγής, αλλά και των όλο και αυξανόμενων εντάσεων που συχνά καταλήγουν σε ένοπλες συγκρούσεις κάτι που θέτει, ενδεχομένως, και ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια των παιδιών αυτών. Βεβαίως, θα υπάρξουν προβλήματα και όσον αφορά στην οικονομική ανάπτυξη, με τη Γενιά Βήτα να καλείται να βρει την ταυτότητά της σε έναν συνεχώς αναπτυσσόμενο κόσμο. Έτσι θα πρέπει να γίνουν “πολίτες του κόσμου” και να μην περιχαρακωθούν στα σύνορα της Ελλάδας. Σε αυτό, θα βοηθήσει πολύ η τεχνολογική και επιστημονική πρόοδος και αυτό είναι πολύ θετικό» υποστηρίζει ο κ. Ζαφείρης, τονίζοντας ότι θα πρέπει να σχηματισθούν πολιτικές που θα έχουν στο επίκεντρο τον πολίτη και όχι στόχο μια στείρα οικονομική ανάπτυξη.

Δημ. Δασκαλάκης: «Ζητήματα ως προς τον τρόπο λειτουργίας της Τεχνητής Νοημοσύνης»

Με τη σειρά του ο Καθηγητής Κοινωνιολογίας του Τμήματος Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ Δημοσθένης Δασκαλάκης δηλώνει στο CNN Greece ότι η νέα αυτή γενιά θα ζήσει σε ένα περιβάλλον όπου το φυσικό, το κοινωνικό και το ψηφιακό περιβάλλον θα είναι απολύτως διασυνδεδεμένα.

«Κατ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται νέες συνθήκες για την ανάπτυξη των ανθρώπων. Όσο μπορεί κανείς να κάνει ασφαλή πρόβλεψη, θα παρατηρηθούν διαφοροποιήσεις στον τρόπο κοινωνικοποίησης των ανθρώπων, η οποία θα είναι κυρίως διαμεσολαβημένη με τη χρήση νέων τεχνολογιών, κάτι που συνδέεται και με μεταβολές στην κουλτούρα», λέει ο κ. Δασκαλάκης.

«Αυτοί οι άνθρωποι θα διαμορφώνουν την κοινωνική τους ταυτότητα με τρόπους διαφορετικούς. Θα ταυτοποιούνται όχι τόσο εθνοπολιτισμικά και κοινωνικά βάσει επαγγέλματος, όπως σήμερα, αλλά κυρίως μέσω διαδικτύου, όπου θα προβάλουν ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο “body project” του εαυτού τους με τη χρήση των νέων τεχνολογιών και της τεχνητής νοημοσύνης. Οι εκπρόσωποι της Γενιάς Βήτα θα έχουν ευρύτατες προσλαμβάνουσες που θα ενδυναμώσουν την ενσυναίσθησή τους αλλά και την ιδιωτικότητα και την ατομικότητά τους», δηλώνει στο CNN Greece ο κ. Δασκαλάκης.

«Βεβαίως, εγείρονται σοβαρότατα ζητήματα που άπτονται της Τεχνητής Νοημοσύνης. Θα είναι ανοιχτή ώστε να την αξιοποιεί ελεύθερα ο καθένας, θα υπάρχει δημοκρατικός και κοινωνικός έλεγχος στη λειτουργία και τη χρήση της ή θα είναι ελεγχόμενη από μία ολιγαρχία τεχνοκρατών; Είναι πολύ νωρίς ακόμη για να δώσει κανείς απαντήσεις σε αυτά τα ζητήματα που τώρα ξεκινούμε να ιχνηλατούμε», προσθέτει ο καθηγητής Δασκαλάκης.

Π. Πετρίδης: «Θα ζήσουν σε μια εποχή μεγάλης αβεβαιότητας»

Από την πλευρά του ο επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Πέτρος Πετρίδης υποστηρίζει ότι η Γενιά Βήτα θα ζήσει σε μια εποχή μεγάλης αβεβαιότητας, ανασφάλειας, επισφάλειας αλλά και απογοήτευσης.

«Οι νέοι αυτοί θα πρέπει να αναμετρηθούν με τη γεωπολιτική, εργασιακή και τεχνολογική αβεβαιότητα. Θα έρθουν αντιμέτωποι με την ίδια την έννοια του πραγματικού και θα πρέπει να αναπτύξουν κριτική σκέψη. Όχι τεχνοφοβική και σίγουρα όχι τεχνο-ουτοπική. Θα πρέπει να αναπτύξουν την ικανότητα να αποστασιοποιούνται από τα ψηφιακά μέσα και να τα αποφυσικοποιήσουν», τονίζει στο CNN Greece ο κ. Πετρίδης.

Σε αυτό θα παίξει καταλυτικό ρόλο η εκπαίδευση. «Ήδη εντάσσονται στην εκπαιδευτική διαδικασία ψηφιακά μέσα και εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης δίνοντας τη δυνατότητα στους μαθητές όχι μόνο να αναπτύξουν soft skills αλλά να κατανοήσουν σε βάθος πώς λειτουργούν αυτά τα μέσα», λέει ο κ. Πετρίδης και προσθέτει ότι ένα ακόμη ζήτημα που θα αντιμετωπίσουν οι εκπρόσωποι της Γενιάς Βήτα είναι οι ακραίες ταχύτητες της ζωής που οδηγούν στο λεγόμενο burning out, υποστηρίζοντας ότι θα πρέπει να επιδιώξουν μια πιο αργή ροή χρόνου.

Είναι στο χέρι τους

Όλα συντείνουν στο ότι το μέλλον της Γενιάς Βήτα θα διαμορφωθεί από την τεχνολογική πρόοδο και τις κοινωνικές αλλαγές που θα μετασχηματίσουν την εκπαίδευση, την εργασία, την υγειονομική περίθαλψη αλλά και την οικογενειακή ζωή των ανθρώπων αυτών.

Η οικοδόμηση ενός ασφαλούς κοινωνικοοικονομικού μέλλοντος θα εξαρτηθεί από το πώς αυτή η γενιά θα αξιοποιήσει τις παραπάνω δυνατότητες και θα κριθεί από το αν θα μπορέσει να ρυθμίσει την ασφαλή και δημοκρατική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.