Ανοίγει το παιχνίδι για επενδύσεις 1 δισ. ευρώ στις μπαταρίες

Ένας επενδυτικός πυρετός σε μπαταρίες, ικανός να ενεργοποιήσει κεφάλαια κοντά στο 1 δισ. ευρώ πρόκειται να εκδηλωθεί σύντομα στην ελληνική ενεργειακή αγορά, η οποία έχει ήδη πάρει θέσεις μάχης.

Το εναρκτήριο λάκτισμα θα δοθεί ίσως και την επόμενη εβδομάδα, αφορά την πρόσκληση του υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας για μαζική εγκατάσταση μπαταριών, γύρω στα 2 GW, δηλαδή το 50% του εθνικού στόχου, έχει αποδέκτες επενδυτές με αδειοδοτημένα έργα ΑΠΕ και αποτελεί ένα πρώτο crash test για την αγορά, που μέχρι σήμερα έχει εθιστεί στις επιδοτήσεις.

Είναι η πρώτη φορά που μια πρόσκληση για επενδύσεις που συνδέονται με το πράσινο μετασχηματισμό της χώρας δεν θα συνοδεύεται από κανενός είδους στήριξη και ενίσχυση. Το bonus αυτή τη φορά είναι διαφορετικό, αλλά εξίσου σημαντικό και αφορά τη fast-track αδειοδότηση όσων επενδυτών «περάσουν», δηλαδή όσων δεσμευτούν, καταθέτοντας υψηλές εγγυητικές επιστολές, ότι θα καταφέρουν να ηλεκτρίσουν τα έργα τους εντός των επόμενων 18 μηνών.

Είναι μια δέσμευση που μαζί με την υψηλή εγγυητική (περί τα 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα) που θα περιλαμβάνει η πρόσκληση, αποσκοπεί στο να «πετάξει» έκτος, όλους όσους έχουν ως μοναδικό στόχο να μεταπωλήσουν τις άδειες, όπως συνέβαινε στα πρώτα χρόνια ανάπτυξης των ΑΠΕ, αντί να τις μετουσιώσουν σε πραγματικά έργα. Εάν η standalone μπαταρία δεν είναι έτοιμη να ενεργοποιηθεί στον προβλεπόμενο χρόνο, τότε η εγγυητική θα καταπίπτει υπέρ του Δημοσίου.

Εν αναμονή των παραπάνω, όλοι οι μεγάλοι ενεργειακοί παίκτες έχουν λάβει θέσεις. Ειδικά όσοι έχουν μεγάλα πράσινα portfolio και βλέπουν στις μπαταρίες ένα «αντίδοτο» στις αυξενόμενες περικοπές, καθαρότερο ορίζοντα για τη συμμετοχή τους στη χονδρεμπορική αγορά, μεγαλύτερη ευελιξία στη σύναψη πράσινων διμερών συμβολαίων (PPAs) και φυσικά ευκολότερη δανειοδότηση από τις τράπεζες.

Τα σήματα της αγοράς

Κοιτάζοντας τα κόστη των μπαταριών είναι προφανές ότι το παιχνίδι αφορά κατά κύριο λόγο τους μεγάλους παίκτες. Τα κόστη μπορεί να έχουν πέσει κατά 50%- 60% σε ενάμιση χρόνο, ωστόσο υπολογίζονται σε 250.000 ευρώ ανά MWh για ένα σύστημα αποθήκευσης 2ώρης διάρκειας και η συνολική επενδυτική δαπάνη δεν έχει μειωθεί, καθώς έχουν αυξηθεί οι δαπάνες σύνδεσης.

Τα σήματα ωστόσο της αγοράς δείχνουν ότι οι μεγάλοι όμιλοι βλέπουν επιχειρηματικό νόημα στο εγχείρημα. Με ή χωρίς στήριξη, οι μπαταρίες αποτελούν μονόδρομο για να μειωθεί η επενδυτική αβεβαιότητα και να αντιμετωπιστούν οι αλματώδεις περικοπές από την πράσινη υπερπροσφορά, που άγγιξαν πέρυσι τις 900 GWh. Ένα νούμερο το οποίο «μεταφράζεται» σε αύξηση 294% έναντι του 2023 και φέτος αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω.

Κρίνοντας και από την επιφυλακτικότητα των τραπεζών να χρηματοδοτούν merchant έργα, δηλαδή όσα δεν έχουν «κλειδώσει» ταρίφα, παρά αμείβονται απευθείας από την αγορά, υπάρχουν όμιλοι που θα έβλεπαν την υλοποίηση των μπαταριών ακόμη και αποκλειστικά με ίδιους πόρους, στην περίπτωση που δεν κατάφερναν να εξασφαλίσουν δανειοδότηση.

Πώς «σπάνε» τα 2 GW ανά περιφέρεια

Το εγχείρημα θα συνοδεύεται από χωροταξικά κριτήρια, ώστε να δοθεί προτεραιότητα σε έργα που αφορούν περιοχές με υπερπροσφορά πράσινης παραγωγής και που πραγματικά τα έχει ανάγκη το σύστημα.

Ετσι, τα 1,5 GW από το σύνολο των 2 GW θα συνδεθούν με το δίκτυο του ΑΔΜΗΕ και θα κατανεμηθούν με πλαφόν ανά γεωγραφική περιφέρεια, το οποίο θα συνυπολογίζει την εγκατεστημένη ισχύ φωτοβολταικών σε κάθε περιοχή, προκειμένου να επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή αποθήκευση κατά τα μεσημέρια. Τα υπόλοιπα 500 – 600 MW θα συνδεθούν με το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ με προτεραιότητα τα έργα που βρίσκονται στη πιο κοντινή απόσταση από τα σημεία σύνδεσης με το δίκτυο.

Πλαφόν ισχύος

Επίσης, για να αποφευχθούν φαινόμενα συγκέντρωσης της αγοράς σε λίγους μεγάλους καθετοποιημένους ομίλους, η πρόσκληση θα θέτει ανώτατα όρια ισχύος. Τέτοια, για παράδειγμα, μπορεί να είναι τα 200 MW ανά επενδυτή και τα 500 MW για το σύνολο των εργων που μπορεί να αναπτύξει κάποιος στην 5ετία. Τα ακριβή νούμερα τελούν ακόμη υπό επεξεργασία.

Οι τράπεζες

Ένα ερώτημα είναι πώς θα γίνει δεκτό όλο αυτό το νέο μοντέλο χωρίς επιδοτήσεις από τις τράπεζες. Η επιφυλακτικότητα των τελευταίων να δανειοδοτούν πράσινα έργα αυξάνεται συνεχώς, όπως μπορούν να διαπιστώσουν όλο και συχνότερα οι επενδυτές ΑΠΕ.

Εδώ και καιρό άλλωστε οι τράπεζες επεξεργάζονται ένα νέο μοντέλο δανειοδότησης «πακέτων» έργων, στα οποία συνδυάζονται μονάδες αποθήκευσης που έχουν «περάσει» από τις δημοπρασίες, με έργα τα οποία προορίζονται για λειτουργία με αμιγώς εμπορικούς όρους.

Επομένως οι εταιρείες που έχουν κλειδώσει ταρίφα, δηλαδή έχουν «περάσει» κάποιο έργο από τους διαγωνισμούς για λειτουργική και επενδυτική ενίσχυση standalone μπαταριών, βρίσκονται σε πλεονεκτικότερη θέση όσον αφορά τη τραπεζική δανειοδότηση έναντι των άλλων.