Γιατί οι αστροναύτες εκπαιδεύονται στα… υποβρύχια;

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), σε συνεργασία με τον Πορτογαλικό Οργανισμό Διαστήματος και το Πολεμικό Ναυτικό, ξεκίνησε το πρόγραμμα SubSea, το οποίο χρησιμοποιεί υποβρύχια για την προσομοίωση του περιβάλλοντος διαστημικών σκαφών.

Αντλώντας παραλληλισμούς μεταξύ υποβρυχίων και διαστημικών οχημάτων, η πρωτοβουλία διερευνά τις ψυχολογικές και φυσιολογικές επιπτώσεις της απομόνωσης, του περιορισμού και της ομαδικής εργασίας στα πληρώματα, παρέχοντας πληροφορίες για μελλοντικές διαστημικές αποστολές.

Στην πρώτη φάση του προγράμματος συμμετείχαν 25 εθελοντές που πέρασαν 60 ημέρες σε ένα υποβρύχιο κλάσης Tridente του πορτογαλικού Πολεμικού Ναυτικού.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι συμμετέχοντες μελετήθηκαν για να κατανοήσουν πώς η μακροχρόνια απομόνωση επηρεάζει το άγχος, τη διάθεση και τη δυναμική της ομάδας.

Επιστήμονες από τη Γερμανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία αναλύουν τα δεδομένα χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγια και βιολογικά δείγματα, όπως μαλλιά και σάλιο, για να μετρήσουν τα επίπεδα κορτιζόλης (μια βασική ορμόνη του στρες) και να αξιολογήσουν τις αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος.

Εμπνευσμένη από τις ομοιότητες μεταξύ υποβρυχίων και διαστημοπλοίων – και τα δύο είναι απομονωμένα, αυτοσυντηρούμενα και πολυπληθή περιβάλλοντα – η έρευνα στοχεύει στην ενημέρωση στρατηγικών για τη διαχείριση της ανθρώπινης συμπεριφοράς κατά τη διάρκεια παρατεταμένων διαστημικών αποστολών.

Επιπλέον, τα ευρήματα μπορούν να ωφελήσουν απομακρυσμένες επιχειρήσεις στη Γη, όπως στρατιωτικές αποστολές, εξορύξεις και ερευνητικούς σταθμούς.

Οι πιθανές εφαρμογές περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση θεμάτων όπως η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή, η κατάθλιψη και οι διαταραχές του ύπνου.

Ενώ το Εργαστήριο Ουδέτερης Πλεύσης της NASA χρησιμοποιεί εδώ και καιρό το νερό για να μιμηθεί την έλλειψη βαρύτητας για την εκπαίδευση αστροναυτών, το SubSea προχωράει την ιδέα αυτή παραπέρα, αντιμετωπίζοντας το σκοτάδι και την απομόνωση του ωκεανού ως ανάλογο του διαστήματος.

Η ESA δεν έχει ακόμη ανακοινώσει χρονοδιάγραμμα για τη δημοσίευση των ευρημάτων, αλλά τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά τα διαστημικά ταξίδια και άλλα απομονωμένα περιβάλλοντα.