Τι θα σήμαινε για την οικονομία ένα shutdown στο αμερικανικό Δημόσιο

Η διαμάχη για τον προϋπολογισμό απειλεί με shutdown τις ΗΠΑ, δηλαδή ένα πάγωμα των δαπανών σε ομοσπονδιακό επίπεδο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε λουκέτο σε κάθε κυβερνητική υπηρεσία. Την ίδια ώρα, κατά τη διάρκεια της χρονικά πιεστικής συζήτησης στο Κογκρέσο, ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε τώρα την πλήρη κατάργηση του ανώτατου ορίου χρέους.

 Στην πραγματικότητα, το Κογκρέσο, επισημαίνει η Handelsblatt, πρέπει να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση 438 κυβερνητικών θεσμών μέχρι την έναρξη του οικονομικού έτους. Ωστόσο, οι βουλευτές χάνουν τακτικά την προθεσμία. Τότε εισάγονται μεταβατικοί προϋπολογισμοί. Ο πιο πρόσφατος από αυτούς λήγει το Σάββατο (21.12.2024). 

Οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι είχαν συμφωνήσει σε ένα σχέδιο που θα παρέτεινε την προθεσμία μέχρι τις 14 Μαρτίου 2025. Ωστόσο, οι αντιρρήσεις του Τραμπ το ανέτρεψαν ουσιαστικά. Ένα νέο νομοσχέδιο θα πρέπει τώρα να εγκριθεί από τη Γερουσία (πλειοψηφία των Δημοκρατικών) και τη Βουλή των Αντιπροσώπων (πλειοψηφία των Ρεπουμπλικάνων) μέχρι τα μεσάνυχτα της Παρασκευής (τοπική ώρα στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ), προκειμένου να αποφευχθεί το shutdown. H Ηαndelsblatt απαντά σε τρία κρίσιμα ερωτήματα των συνεπειών ενός ενδεχόμενο shutdown:

1. Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια ενός shutdown;

Εκατοντάδες χιλιάδες ομοσπονδιακοί υπάλληλοι θα τεθούν σε αργία χωρίς μισθό. Ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών θα διακοπεί, από την οικονομική εποπτεία έως τη συλλογή απορριμμάτων στα εθνικά πάρκα. Οι υπάλληλοι που έχουν χαρακτηριστεί ως απαραίτητοι θα συνέχιζαν να εργάζονται, αλλά χωρίς αμοιβή. Υπηρεσίες όπως η παράδοση αλληλογραφίας και η είσπραξη φόρων θα συνεχιστούν.

Από το 1981, έχουν υπάρξει 14 κυβερνητικά λουκέτα, πολλά από τα οποία διήρκεσαν μόνο μία ή δύο ημέρες. Το πιο πρόσφατο διήρκεσε 35 ημέρες μεταξύ Δεκεμβρίου 2018 και Ιανουαρίου 2019 κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ. Ήταν επίσης η μεγαλύτερη περίοδος με shutdown μέχρι σήμερα.

2. Ποιες είναι οι οικονομικές συνέπειες ενός shutdown;

Τα shutdowns που διαρκούν μόνο λίγες ημέρες έχουν ελάχιστες πρακτικές επιπτώσεις, ιδίως αν πραγματοποιούνται μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο. Ωστόσο, η συνολική οικονομία θα μπορούσε να υποφέρει εάν οι ομοσπονδιακοί υπάλληλοι αρχίσουν να χάνουν τους μισθούς τους μετά από δύο εβδομάδες. Το shutdown της περιόδου 2018 – 2019 κόστισε στην οικονομία περίπου 3 δισ. δολάρια, ή 0,02% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου. Περίπου 800.000 από τα 2,2 εκατομμύρια ομοσπονδιακούς υπαλλήλους τέθηκαν σε αργία.

3. Ποιος είναι ο πολιτικός ρόλος του ανώτατου ορίου χρέους;

Το Κογκρέσο καθόρισε για πρώτη φορά ανώτατο όριο χρέους το 1939, τότε σε 45 δισεκατομμύρια δολάρια. Έκτοτε, χρειάστηκε να αυξηθεί 103 φορές, καθώς οι δαπάνες υπερέβαιναν τα φορολογικά έσοδα. Αυτό απαιτεί πάντα έναν νέο νόμο. Οι επικριτές ζητούν εδώ και δεκαετίες τη μεταρρύθμιση ή την κατάργηση του ορίου. Οι υπέρμαχοι φοβούνται την πλήρη κατάρρευση της πειθαρχίας στις δαπάνες. Η επίτευξη του ανώτατου ορίου χρέους προσφέρει την ευκαιρία για συζητήσεις σχετικά με την οικονομική πολιτική και την ευκαιρία να επιβάλει κανείς τις δικές του πολιτικές στο άλλο κόμμα.

Οι Ρεπουμπλικανοί προσπάθησαν ανεπιτυχώς το 1995 και το 1996 να συνδυάσουν την αύξηση του ανώτατου ορίου χρέους με περικοπές δαπανών, οδηγώντας σε δύο μερικό κλείσιμο της κυβέρνησης. Σε μια αντιπαράθεση το 2011, πίεσαν στη συνέχεια να περάσουν περιορισμούς στις δαπάνες. Ωστόσο, αυτό έφερε τις ΗΠΑ στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και η πιστοληπτική τους ικανότητα υποβαθμίστηκε για πρώτη φορά.