Ώρες αγωνίας στη Συρία – Αλλάζει ο χάρτης στη Μέση Ανατολή

Με κομμένη την ανάσα όλος ο πλανήτης παρακολουθεί ένα ακόμη παιχνίδι εξουσίας στην Μέση Ανατολή και δη στη Συρία η εξέλιξη του οποίου θα έχει έχει επιπτώσεις όχι μόνο για την ίδια τη χώρα, που βιώνει έναν αιματηρό εμφύλιο από το 2011, αλλά και τις χώρες που βρίσκονται στα σύνορά της και ακόμη πιο πέρα. 

Αν και θα είναι λίγοι εκείνοι που θα κλάψουν για το τέλος του Μπασάρ Αλ Άσαντ, δεδομένου ότι η πτώση του καθεστώτος του και του ίδιου είναι ο πρωταρχικός στόχος των τζιχαντιστών που προελαύνουν τις τελευταίες μέρες με ταχύτατους ρυθμούς, ωστόσο το άγνωστο προκαλεί μεγαλύτερη ανησυχία και τρόμο.

Η πτώση του Άσαντ, αν και όταν έρθει, θα είναι το πιο σημαντικό γεγονός για την περιοχή μετά την αναταραχή που ξέσπασε μετά από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2024.

Πρόκειται για μία οικογένεια στην εξουσία για πάνω από 50 χρόνια, με τον πατέρα Άσαντ, Χαφέζ στην αρχή και στην συνέχεια με τον γιο του, Μπασάρ με κάθε μέσο, σφαγές, βασανιστήρια, χημικά όπλα και βόμβες.

Ο μεγαλύτερος φόβος φυσικά είναι ότι μια αλλαγή εξουσίας είτε διά της βίας, είτε με οργανωμένο τρόπο μπορεί να έχει πολύ αιματηρή κατάληξη, ανοίγοντας ένα νέο κύκλο βίας. Και φυσικά κανείς δεν μπορεί να ξέρει τις πραγματικές σκοπιμότητες αυτών που πιέζουν για αλλαγή σελίδας.

Αυτό γιατί οι τζιχαντιστικές ομάδες που πρωτοστατούν στις εξελίξεις των τελευταίων ημερών, όπως η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), η οποία θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ, τα Ηνωμένα Έθνη και άλλες χώρες. Ακόμη και αν ο ηγέτης της, Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζολάνι έχει προσπαθήσει το τελευταίο διάστημα να ξαναγεννηθεί, όχι ως τζιχαντιστής με δεσμούς με την Αλ Κάιντα, έστω και αν αποκόπηκε από αυτή, αλλά ως αξιόπιστος εταίρος.

Η ιστορία έχει δείξει ότι κάθε επανάσταση μετά από την Αραβική Άνοιξη έχει οδηγήσει στο χάος και στην αιματηρή αναταραχή, οπότε οι πιθανότητες είναι μεγάλες κάτι τέτοιο να συμβεί και στη Συρία με τις όποιες συνέπειες για τη χώρα και την ευρύτερη περιοχή.

Αποκαλυπτική είναι η δήλωση της Ζαίνα Σάχλα κατοίκου της Δαμασκού: «Φοβόμαστε, επειδή πραγματικά δεν ξέρουμε τι θα γίνει. Δεν θέλουμε να γίνει η Δαμασκός πεδίο μάχης. Όλη η κατάσταση είναι αμφίρροπη».

Η κρίση στη Συρία δεν θα μπορούσε να έρθει σε χειρότερη στιγμή για την διεθνή κοινότητα. Οι ΗΠΑ βρίσκονται σε μία μεταβατική περίοδο με πρόεδρο τον Τζο Μπάιντεν και επόμενο ένοικο του Λευκού Οίκου τον Ντόναλντ Τραμπ, το οποίο σημαίνει ότι το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να παρακολουθεί τις εξελίξεις χωρίς να μπορεί να τις επηρεάσει.

Διαβάστε επίσης Liveblog: Στα προάστια της Δαμασκού οι τζιχαντιστές – Συνεχίζεται η ραγδαία προέλασή τους

Το περιβάλλον του Μπάιντεν δηλώνει ότι δεν είναι απίθανη μία πτώση του καθεστώτος Άσαντ, την ώρα που ο Τραμπ δεν διστάζει να πάρει ανοικτά θέση λέγοντας ότι η Αμερική πρέπει να μείνει εκτός από αυτή τη σύγκρουση. Όπως είπε η Συρία δεν είναι σύμμαχός μας και ίσως η πτώση του Άσαντ να είναι το καλύτερο.

Αυτή δεν είναι η μόνη διαφορά. Η Ευρώπη είναι επίσης σε περίοδο αναταράξεων με τη Γαλλία και τη Γερμανία να βιώνουν σοβαρές κυβερνητικές κρίσεις παρά την επιτυχία του Εμανουέλ Μακρόν να εξασφαλίσει την παρουσία του Ντόναλντ Τραμπ στα θυρανοίξια της Παναγίας των Παρισίων, αλλά και να τον βάλει να συναντήσει τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Από την άλλη δυτικές και αραβικές δυνάμεις, όπως το Ισραήλ που θα ήθελε να δει την επιρροή του Ιράν να φθίνει αλλά καμία δεν θέλει ένα ριζοσπαστικό ισλαμικό καθεστώς στη θέση του Άσαντ.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση της Τουρκίας με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να στηρίζει την αλλαγή αν και υπάρχει ο κίνδυνος η ένταση να μεταφερθεί και στο δικό του έδαφος. Ωστόσο θεωρεί ότι αν οι εξελίξεις τον ευνοήσουν θα μπορέσει να φανεί ως μεσολαβητής και ειρηνοποιός ελπίζοντας πως έτσι θα τραβήξει και την προσοχή του Ντόναλντ Τραμπ.

Οι μεγάλοι χαμένοι

Μία από τις χώρες που παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις είναι η Ρωσία, καθώς όχι μόνο βοήθησε τον Άσαντ να παραμείνει στην εξουσία όλα αυτά τα χρόνια, αλλά πρωτοστάτησε στην προσπάθεια να ανακόψει την πορεία των αντικαθεστωτικών μέσα από σφοδρούς βομβαρδισμούς με μικρή επιτυχία. Πληροφορίες θέλουν τη Μόσχα ήδη να ετοιμάζει έξοδο από τη χώρα.

Αν οι αντάρτες τελικά καταφέρουν να ανατρέψουν το καθεστώς Άσαντ, τότε τα κέρδη της Ρωσίας από τη στήριξη του καθεστώτος αυτού, που ήταν ο σημαντικότερος σύμμαχός της στη Μέση Ανατολή θα ακυρωθούν με μιας.

Διαβάστε επίσης Πώς ο ηγέτης των ανταρτών της Συρίας από τζιχαντιστής έγινε… «επαναστάτης» με σακάκι

Η Ρωσία έχει ένα εφεδρικό σχέδιο αν αναγκαστεί να εγκαταλείψει τη μεσογειακή ναυτική της εγκατάσταση στην Ταρτούς. Πιθανότατα θα μεταφέρει τις δυνάμεις της στη Λιβύη, αλλά και πάλι θα ήταν ένα σημαντικό στρατηγικό πλήγμα για τη Μόσχα.

Και το Ιράν φαίνεται ότι θα είναι ο χαμένος σε αυτή την κατάσταση. Εκτός από τον σύμμαχό του, τη λιβανέζικη Χεζμπολάχ, ο κύριος εταίρος του Ιράν στη Μέση Ανατολή ήταν το καθεστώς Άσαντ της Συρίας. Εάν αυτό πέσει, τότε η ισχύς του Ιράν, που ήδη φθίνει, θα περιοριστεί σοβαρά.