Οδικός χάρτης για την πυρηνική ενέργεια – Τι θα κέρδιζε η Ελλάδα

Μια επένδυση τέτοιου μεγέθους και τέτοιων τεχνικών προδιαγραφών θα συμπαρασύρει σημαντικό τμήμα της βιομηχανίας προς ραγδαία ανάπτυξη, θα ενδυναμώσει μακροπρόθεσμα την οικονομία και θα αναβαθμίσει το βιοτικό επίπεδο στις περιοχές που θα στεγάσουν τους πυρηνικούς αντιδραστήρες, σημειώνουν ο Διονύσης Χιώνης και ο Στάθης Βλασσόπουλος, co-founders της Athlos Energy μιλώντας στο CNN Greece.

Όπως επισημαίνουν, προς το παρόν η Ελλάδα επιχειρεί να διασφαλίσει την ενεργειακή της επάρκεια επενδύοντας σε νέα συμβόλαια ενέργειας με τις γείτονες χώρες, ωστόσο τονίζουν πως «αυτές οι κινήσεις, αν και με τα τωρινά δεδομένα είναι σαφώς επιβεβλημένες, δεν επιλύουν οριστικά το ζήτημα της ενεργειακής μας αυτονομίας – στόχος που θα μπορούσε μακροπρόθεσμα να επιτευχθεί με την εγχώρια παραγωγή ενέργειας μέσω πυρηνικών αντιδραστήρων».

SMR, μπαταρίες ή ΑΠΕ

Στο «σενάριο» δημιουργίας ενός SMR ή/και εγκαταστάσεων μπαταριών, εντός συνόρων ο Διονύσης Χιώνης και ο Στάθης Βλασσόπουλος, απαντούν πως «και οι δύο τεχνολογίες είναι σε φάση ανάπτυξης σήμερα και προβλέπεται πως μέχρι το 2035 θα είναι σε πλήρη λειτουργία στον δυτικό κόσμο»

«Τα πλεονεκτήματα αυτών των τεχνολογιών θα είναι ο περαιτέρω ασφαλής τρόπος λειτουργίας τους, το μειωμένο κόστος κατασκευής, αλλά και παραγόμενης ενέργειας και ο μικρός χρόνος κατασκευής» σημειώνουν.

Παράλληλα, οι τεχνολογίες αυτές μπορεί να είναι οικονομικά ανταγωνιστικές με τις ΑΠΕ, ενώ θα μπορέσουν να υποστηρίξουν όχι μόνο την ηλεκτροδότηση πόλεων, αλλά και άλλες εφαρμογές όπως η παραγωγή υδρογόνου, η ηλεκτροδότηση data centers, η αφαλάτωση, η θέρμανση δικτύου αλλά και ηλεκτροδότηση των ενεργειακά απαιτητικών βιομηχανιών μας (πχ. αλουμίνιου).

Όπως εξηγούν, «η ανάγκη συμμετοχής των ΑΠΕ στο εθνικό ενεργειακό μείγμα δεν αμφισβητείται από κανέναν», καθώς η χρήση πυρηνικής ενέργειας καλείται να εμπλουτίσει και όχι να μονοπωλήσει την ενεργειακή φαρέτρα της χώρας.

Βήμα – βήμα για το πρώτο πυρηνικό πρόγραμμα

Αν και άγνωστο στην πλειοψηφία, η Ελλάδα έχει κάνει από νωρίς ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.

Πρόκειται για την δημιουργία της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), η οποία έχει συγκροτηθεί ήδη από το 1987, με καίριο ρόλο στον έλεγχο ραδιενέργειας περιβάλλοντος στη χώρα και βεβαίως την ενεργή διεθνή εκπροσώπηση της χώρα μας.

Αν λοιπόν η Ελλάδα αποφάσιζε να δημιουργήσει το πρώτο της πυρηνικό πρόγραμμα, η ΕΕΑΕ θα ήταν αρμόδια για προετοιμάσει το ρυθμιστικό πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να αδειοδοτηθεί, να κατασκευαστεί και να λειτουργήσει ένας πυρηνικός αντιδραστήρας.

Όπως επισημαίνουν οι δύο διδάκτορες πυρηνικής φυσικής και τεχνολογίας με πολυετή εμπειρία στην πυρηνική βιομηχανία της Ελβετίας, «η Ελλάδα δεν χρειάζεται να εφεύρει τον τροχό για να ξεκινήσει ένα πυρηνικό πρόγραμμα, παρά μόνο να χρησιμοποιήσει τον οδικό χάρτη που έχει προταθεί από τον ΔΟΑΕ».

Το επονομαζόμενο Milestones Approach χωρίζεται σε τρεις φάσεις και ξεκινάει με την επίσημη τοποθέτηση της Κυβέρνησης για ενδιαφέρον ένταξης της πυρηνικής ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της χώρας.

Αυτό που αξίζει να σημειωθεί πως είναι πως για να ξεκινήσει στη χώρα μας η προετοιμασία ενός πυρηνικού προγράμματος με την υποστήριξη του ΔΟΑΕ δεν απαιτείται από την Ελληνική Κυβέρνηση να δεσμευτεί στη χρήση της πυρηνικής ενέργειας τονίζει η ομάδα της Athlos Energy και εξηγεί:

«Αρκεί απλά να υπάρξει μία επίσημη αναφορά για ενδιαφέρον στη συγκεκριμένη τεχνολογία.

Έπειτα η χώρα μας θα πρέπει να ιδρύσει μία κρατική ομάδα εργασίας υπό τη διεθνή ονομασία Nuclear Energy Programme Implementing Organization (NΕPIO) έχοντας κύριο ρόλο την επιτυχή ανάπτυξη και υλοποίηση του προγράμματος»

Οι τρεις βασικές φάσεις του προτεινόμενου από τον ΔΟΑΕ οδικού χάρτη περιλαμβάνουν:

• τις προκαταρκτικές δραστηριότητες προτού ληφθεί η απόφαση για την έναρξη προγράμματος,
• την ανάπτυξη του έργου (εργασίες σύμβασης και κατασκευής πυρηνικού αντιδραστήρα μετά την λήψη πολιτικής απόφασης και
• τις τελικές δραστηριότητες υλοποίησης (επενδυτικό σχήμα, σύναψη συμβάσεων και κατασκευή).

Είναι βέβαιο ότι ο πρώτος πυρηνικός αντιδραστήρας στη χώρα μας θα μπορέσει να συνδεθεί στο δίκτυο μετά από 12-18 χρόνια ακόμα και αν ξεκινήσουμε σήμερα με αυτήν την πρωτοβουλία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Athlos Energy.

Απαραίτητη η έναρξη του δημόσιου διαλόγου

«Αναπόσπαστο κομμάτι όμως της αφετηρίας αυτής αποτελεί και η έναρξη δημοσίου διαλόγου» σημειώνει η ομάδα της Athlos Εnergy και σημειώνει, «η πυρηνική βιομηχανία και δη η ένταξη της στο μελλοντικό ενεργειακό μίγμα δεν θα μπορούσε ποτέ να αποτελέσει μια αυτόνομη ήσσονος σημασίας ιδιωτική πρωτοβουλία, στην οποία το κράτος θα έπεται των εξελίξεων.

Αντιθέτως, προηγείται η κοινωνική διαβούλευση και βεβαίως η κρατική βούληση για αναμόχλευση της υφιστάμενης κατάστασης».

«Ο δρόμος που έχουμε να διανύσουμε είναι σαφέστατα μακρύς, όμως εάν και εφόσον σαν χώρα επιλέξουμε να κινηθούμε σε αυτόν, τα βήματα μας δεν θα είναι καθόλου ‘στα τυφλά’» σημειώνουν και προσθέτουν.

«Δεκάδες χώρες ανά τον κόσμο βρίσκονταν στην θέση που είμαστε σήμερα και με την αρωγή αλλά και το κανονιστικό πλαίσιο του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) εκπόνησαν και έφεραν σε πέρας επιτυχώς το πρώτο τους πυρηνικό πρόγραμμα».

Υπάρχουν ήδη οι Έλληνες με τις κατάλληλες γνώσεις

Σύμφωνα με τους δύο co-founders, η χώρα μας διαθέτει ακαδημαϊκό και ερευνητικό προσωπικό με σημαντική συμμετοχή σε διεθνή προγράμματα, απαρτίζοντας μία μικρή αλλά κρίσιμη μάζα ανθρώπινου δυναμικού που θα μπορούσε να στηρίξει τα πρώτα βήματα για τη δημιουργία ενός πυρηνικού προγράμματος στην Ελλάδα.

Επομένως, «υπάρχει το ανθρώπινο δυναμικό που θα μπορούσε να ακολουθήσει τις κατευθυντήριες γραμμές του ΔΟΑΕ ως προς την τεχνογνωσία σχεδιασμού, κατασκευής και λειτουργίας ενός πυρηνικού αντιδραστήρα ισχύος» τονίζουν και προσθέτουν:

«Μην ξεχνάτε ότι σε διεθνές επίπεδο υπάρχουν δεκάδες Έλληνες με αξιοσημείωτη εμπειρία και επιχειρηματική δραστηριότητα που έχουν λάβει σημαντικές θέσεις ευθύνης στην πυρηνική βιομηχανία αλλά και στην έρευνα και ανάπτυξη».

Όπως δήλωσε πρόσφατα ο κ. Mark W. Nelson, εκτελεστικός διευθυντής της αμερικάνικης συμβουλευτικής εταιρείας Radiant Energy Group, στην ημερίδα που διοργάνωσε η Athlos Energy στην Αθήνα, η αρχή ενός πυρηνικού προγράμματος θα ήταν η αφετηρία για αρκετούς ειδικούς στην πυρηνική τεχνολογία (και όχι μόνο) από τη διασπορά να γυρίσουν πίσω στην πατρίδα μας.

«Συνεπώς, ναι υπάρχουν σήμερα Έλληνες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό με κατάλληλες γνώσεις, αλλά ταυτόχρονα είναι σημαντικό να υπάρξει κατάλληλη υποστήριξη από το κράτος και τη βιομηχανία για την εκπαίδευση του μελλοντικού ανθρώπινου δυναμικού που θα εγγυηθεί την μακροπρόθεσμη διατήρηση γνώσης και εξειδίκευσης» καταλήγουν.