Υπηρεσία Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας: Η νέα αποστολή του Μασκ και τα αναπάντητα ερωτήματα

Εξορθολογισμός δαπανών, αναδιοργάνωση, περικοπή κρατικών θέσεων εργασίας και κατάργηση υπηρεσιών; Αυτός είναι, όπως φαίνεται, ο στόχος της νέας υπηρεσίας Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας των ΗΠΑ, του οποίου θα ηγηθεί ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου Ίλον Μασκ με τη βοήθεια του επιχειρηματία και πρώην πολιτικού αντιπάλου του Ντόναλντ Τράμπ, Βιβέκ Ραμασουάμι.

«Μαζί, αυτοί οι δύο υπέροχοι Αμερικανοί θα ανοίξουν το δρόμο που θα επιτρέψει στην κυβέρνησή μου να γκρεμίσει την κυβερνητική γραφειοκρατία, να μειώσει τους αχρείαστους κανονισμούς, να περικόψει τις σπατάλες και να αναδιαρθρώσει τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες» ανακοίνωσε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος, που χαρακτήρισε το μεγαλεπήβολο αυτό σχέδιο το σύγχρονο «Πρόγραμμα του Μανχάταν» -του απόρρητου αγγλοαμερικανικού προγράμματος παραγωγής πυρηνικών όπλων του 1942.

«Μια μικρότερη κυβέρνηση, πιο αποτελεσματική και με λιγότερη γραφειοκρατία, θα είναι το τέλειο δώρο στην Αμερική για την 250η επέτειο της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ» τόνισε επίσης ο Ντόναλντ Τραμπ, συμπληρώνοντας:

«Είμαι σίγουρος ότι θα επιτύχουν».

Αμερικανικά ΜΜΕ, μεταξύ των οποίων το CNNi και οι New York Times, εγείρουν όμως ερωτήματα για τη λειτουργία και την αποστολή της καινούργιας αυτής υπηρεσίας.

Πώς θα στελεχωθεί;

Τι χρηματοδότηση έχει;

Και πώς θα διασφαλιστεί ότι ο επιχειρηματίας Ίλον Μάσκ, που στο παρελθόν έχει εξασφαλίσει κρατικές χρηματοδοτήσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων, δεν θα χρησιμοποιήσει τη θέση του για πλουτίσει ακόμη περισσότερο ή να ευνοήσει τις επιχειρήσεις του;

Όπως γράφουν χαρακτηριστικά οι New York Times:

«Η ανακοίνωση του κ. Τραμπ δεν εξήγησε πώς ο Μασκ θα χειριστεί το έργο αυτό, χωρίς να υπάρξουν συγκρούσεις συμφερόντων, δεδομένου ότι η SpaceX έχει διασφαλίσει ομοσπονδιακά συμβόλαια ύψους άνω των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων την τελευταία δεκαετία. Η SpaceX, η Tesla και άλλες εταιρείες του κ. Μασκ, όπως η Neuralink -η οποία αναπτύσσει τσιπ που εμφυτεύονται στον εγκέφαλο- βρίσκονται επίσης σε διαδικασία ελέγχου ή έχουν μηνυθεί από ομοσπονδιακές υπηρεσίες. Αυτό σημαίνει ότι με κάποιον τρόπο, ο κ. Μασκ θα ελέγχει τις υπηρεσίες που παρακολουθούν τις εταιρείες του».

Ο «σκόπελος» αυτός ενδεχομένως να ξεπεραστεί επειδή ο Ίλον Μασκ δεν θα αναλάβει επίσημο ρόλο ομοσπονδιακού αξιωματούχου αλλά η νέα αυτή υπηρεσία θα «παράσχει συμβουλές και οδηγίες έξω από την κυβέρνηση», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ανακοίνωση Τραμπ.

Μείωση δαπανών κατά δύο τρισεκατομμύρια;

«Σπαταλάνε τα χρήματά σας και η υπηρεσία Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας θα το φτιάξει αυτό. Θα κάνουμε την κυβέρνηση να κατέβει από το… σβέρκο σας και θα βγει από την τσέπη σας» είχε πει ο Μασκ σε κεντρική προεκλογική ομιλία στο Μάντισον Σκουέρ Γκάρντεν στη Νέα Υόρκη.

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δαπάνησε περί τα 6,8 τρισ. το 2024 με βάση τον προϋπολογισμό του υπουργείου Οικονομικών της χώρας, με τον σύμβουλο του Τραμπ Χάουαρντ Λάτνικ να υποστηρίζει τον περασμένο μήνα ότι το ποσό αυτό μπορεί να μειωθεί «τουλάχιστον κατά δύο τρισεκατομμύρια».

Σύμφωνα με το CNNi, ο πρώην υπουργός Οικονομικών Λάρι Σάμερς είπε σε ομιλία του στο «The Economic Club» της Νέας Υόρκης ότι ο Ίλον Μασκ θα είναι «τυχερός αν βρει 200 εκατομμύρια να κόψει από τον κρατικό προϋπολογισμό».

Σκεπτικός εμφανίστηκε και ο οικονομολόγος και πρώην πρύτανης του τμήματος Επιχειρήσεων του Πανεπιστήμιου του Κολούμπια Γκλεν Χάμπαρντ, που είπε ότι τέτοιες περικοπές θα είναι δύσκολες δεδομένου ότι δεν μπορεί να υπάρξει «ψαλίδι» στους καίριους τομείς, όπως η άμυνα.

«Είναι μαθηματικά αδύνατο να βρεθούν δύο τρισεκατομμύρια» είπε ο Χάμπαρτ, που στο παρελθόν έχει διατελέσει και οικονομικός σύμβουλος της κυβέρνησης του Τζορτζ Μπους.

Ο ίδιος ο Ίλον Μασκ δεν έχει εξηγήσει πώς θα καταφέρει να μειώσει τόσο δραματικά τον προϋπολογισμό ή πού θα υπάρξουν περικοπές.

«Αυτό θα σοκάρει το σύστημα και όσους σπαταλούν δημόσιο χρήμα. Και είναι πολλοί» τόνισε ο Ίλον Μασκ σε ανακοίνωσή του.

Ερωτήματα προκάλεσε επίσης το όνομα της καινούργιας υπηρεσίας, DOGE, το οποίο θυμίζει το κρυπτονόμισμα του Μασκ, Dogecoin.

Απώλεια θέσεων εργασίας

Ο ανταποκριτής του BBC Ντέιβιντ Γουίλις εκτιμά ότι η επιλογή Μασκ είναι πιθανό να οδηγήσει σε απώλειες θέσεων εργασίας.

«Είναι ξεκάθαρο ότι ο Μασκ θα έχει έναν τεράστιο ρόλο στο Λευκό Οίκο του Τραμπ, αποκτώντας πρόσβαση σε ολοένα και περισσότερες ομοσπονδιακές υπηρεσίες», εκτίμησε ο ειδικός σε θέματα χρηματιστηρίου Ντάνιελ Ιβς της Wedbuch Securities.

Απόλυτη διαφάνεια

Ο Μασκ ξεκαθάρισε την Τρίτη ότι όλες οι ενέργειες της υπηρεσίας Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας θα αναρτώνται στο διαδίκτυο για να υπάρχει απόλυτη διαφάνεια.

«Όποτε ο κόσμος πιστεύει ότι περικόπτουμε κάτι σημαντικό ή κάτι που δεν είναι σπατάλη, απλά πείτε μας» έγραψε σε ανάρτησή του στο X.

Με τη σειρά του, ο Βιβέκ Ραμασουάμι, που το 2024 θέλησε να διεκδικήσει το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων αλλά αποσύρθηκε για να στηρίξει τον Τραμπ, έγραψε στο κοινωνικό δίκτυο:

«Δεν θα πέσουμε εύκολα Ίλον Μασκ».

Ο Ραμασουάμι είχε κάνει την περικοπή της κυβερνητικής δαπάνης πυλώνα της προεκλογικής του εκστρατείας -όσο διήρκεσε- ενώ είχε δεσμευτεί ότι εάν κατάφερνε να κερδίσει τον Λευκό Οίκο θα μείωνε δραματικά τους προϋπολογισμούς του FBI, του υπουργείου Παιδείας και τη Ρυθμιστική Επιτροπή Πυρηνικών.