To δύσκολο δίλημμα του Ιράν μετά τα ισραηλινά αντίποινα

Μέχρι πριν από λίγες ημέρες, ο βασικός τίτλος στις αναλύσεις για τη Μέση Ανατολή ήταν «τι θα κάνει τώρα το Ισραήλ;». Σήμερα είναι «Τι θα κάνει τώρα το Ιράν;». Αυτό το ιδιότυπο πέρα-δώθε «περιορισμένων χτυπημάτων έως τώρα δεν έχει οδηγήσει σε ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο. Ομως, όσο περνά ο καιρός, το Ιράν στριμώχνεται όλο και περισσότερο και το Ισραήλ γίνεται όλο και πιο αμετροεπές. Τίποτε από αυτά τα δύο δεν είναι καλό.

Το ισραηλινό χτύπημα στο Ιράν, που έλαβε χώρα τα ξημερώματα της 26ης Οκτωβρίου, δεν αποτέλεσε έκπληξη για κανέναν. Ηταν αναμενόμενο μετά από τη μαζική επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους του Ιράν εναντίον του Ισραήλ την 1η Οκτωβρίου. Αυτό που δεν ήταν γνωστό ήταν ο χρόνος ή οι στόχοι που θα επέλεγε η ισραηλινή ηγεσία. «Θα χρειαστούν μερικές ημέρες για να έχουμε μια πλήρη εικόνα της ζημιάς που προκλήθηκε από το ισραηλινό χτύπημα, όμως είναι ξεκάθαρο ότι η επίθεση ήταν σχεδιασμένη για να είναι μεν περιορισμένης έκτασης, αλλά σημαντική ως προς τον αντίκτυπο», γράφουν οι Financial Times.

Οι εβδομάδες αβεβαιότητας σχετικά με την επιλογή των στόχων του Ισραήλ είχαν κάνει τους πάντες -από τον Λευκό Οίκο μέχρι τις αραβικές χώρες και τις χρηματοπιστωτικές αγορές- να ανησυχούν και να φοβούνται μια πιθανή διεύρυνση της σύγκρουσης. Η μεγαλύτερη ανησυχία αφορούσε την πιθανότητα να πληγούν πυρηνικές ή και πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στο Ιράν. Αυτό θα σήμαινε ότι το Ισραήλ ήταν έτοιμο να διακινδυνεύσει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, τον οποίο καμία χώρα δεν ήθελε.

Αλλη επιλογή ήταν να χτυπηθούν στρατιωτικοί στόχοι, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων αεράμυνας και εργοστασίων παραγωγής πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Θα ήταν μια προειδοποίηση προς το Ιράν «να κάτσει φρόνιμα».

Το Ισραήλ απέδειξε ξανά τη στρατιωτική του υπεροχή έναντι του βασικού αντιπάλου του. Παραμένει η μόνη δύναμη στην περιοχή που είναι ικανή να πετύχει κάτι τέτοιο· ακόμη και οι περισσότεροι ευρωπαϊκοί στρατοί θα δυσκολεύονταν να ανταποκριθούν σε μια τέτοια πρόκληση, σημειώνουν οι FT. Κάποιοι στο Ισραήλ, όπως ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ, υποστήριξαν ότι η κλίμακα του χτυπήματος ήταν λάθος και ότι το Ισραήλ έπρεπε να χτυπήσει πιο δυνατά.

Το Ιράν, τώρα, αντιμετωπίζει ένα βαθύτερο δίλημμα.

Η μια επιλογή του ανώτατου ηγέτη της χώρας Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ ειναι να παραιτηθεί. Εάν το κάνει αυτό θα φανεί αδύναμος και πιθανώς θα προκαλέσει περισσότερες και πιο τολμηρές επιθέσεις από το Ισραήλ. Η άλλη επιλογή είναι να ανταποδώσει και να ρισκάρει την ολοκληρωτική ήττα.

Η απώλεια της αεράμυνας αφήνει το Ιράν ευάλωτο σε περαιτέρω χτυπήματα. Η καταστροφή τοποθεσιών παραγωγής πυραύλων σημαίνει ότι η χώρα δεν θα είναι σε θέση να αναπληρώσει γρήγορα το επιθετικό της οπλοστάσιο για να παραμείνει στο παιχνίδι, ενώ το Ισραήλ παραλαμβάνει διαρκώς περισσότερα αμυντικά συστήματα από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες.

Τα προβλήματα του Ιράν γίνονται όλο και βαθύτερα, επισημαίνουν οι Financial Times. Δύο από τους τρεις πυλώνες της στρατηγικής ασφαλείας του κλονίζονται. Οι πολύ ταλαιπωρημένοι εταίροι του, στον Λίβανο, την Παλαιστίνη και τη Συρία δεν είναι πλέον σε θέση να αποτρέψουν και να τιμωρήσουν το Ισραήλ. Η ανοικοδόμησή τους θα διαρκέσει δεκαετίες και μπορεί να μην είναι καν δυνατή. Το οπλοστάσιό τους, αποτελούμενο από βαλλιστικούς πυραύλους, πυραύλους κρουζ και drones δεν είχε τον αναμενόμενο στρατιωτικό αντίκτυπο. Ο τελευταίος πυλώνας της στρατηγικής, το πυρηνικό πρόγραμμα, είναι πιο ευάλωτο από ποτέ, και η βιασύνη για την παραγωγή μιας βόμβας μπορεί να επισπεύσει τελικά τον πόλεμο που το Ιράν προσπαθεί να αποφύγει.

Οι επιλογές αντιποίνων του Ιράν στενεύουν, γράφουν οι FT. Κατά συνέπεια, μπορεί να αναζητήσει λιγότερο προστατευμένους στόχους, όπως εγκαταστάσεις και συμφέροντα των ΗΠΑ στα κράτη του Κόλπου. Η αυξανόμενη ανησυχία σε αυτό το τμήμα της περιοχής είναι ο λόγος για τον οποίο η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και άλλοι έσπευσαν να καταδικάσουν τις ισραηλινές επιθέσεις και να προτείνουν διπλωματικές λύσεις.

Τελικά, όμως, το Ισραήλ εξακολουθεί να έχει τον έλεγχο της κλιμάκωσης. Σήμερα ο Νετανιάχου είναι ο μόνος ηγέτης της Μέσης Ανατολής που κάνει κυριολεκτικά ό,τι θέλει.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι η επιχειρησιακή ικανότητα και η επιτυχία της χώρας τους στο πεδίο της μάχης θα ξεπεράσει τους πολιτικούς και ηθικούς ενδοιασμούς που έχουν οι Αμερικανοί, οι Ευρωπαίοι και οι Αραβες σχετικά με τη διεξαγωγή αυτών των πολέμων. Ο Νετανιάχου σίγουρα χάρηκε όταν ο Ντόναλντ Τραμπ του είπε, σε πρόσφατη μεταξύ τους τηλεφωνική συνομιλία, «κάνε αυτό που πρέπει να κάνεις». Οι αμυντικοί του σύμβουλοι πιθανώς βάζουν όλο και περισσότερες ιδέες στο τραπέζι.

Ομως, καταλήγουν οι Financial Times, όπως και οι Ιρανοί, ο Νετανιάχου θα πρέπει να προσέχει τις προκλήσεις και τα όρια της ύβρεως.

. . .