Οφθαλμολογικά προβλήματα που παρουσιάζονται με την πάροδο της ηλικίας

Γράφει ο Χριστοδουλίδης Μιχαήλ, Οφθαλμίατρος, Συνεργάτης ΥΓΕΙΑ.

…

Ακριβώς όπως οι φυσικές μας αντοχές μειώνονται με την πάροδο του χρόνου, έτσι και η όραση μας παρουσιάζει άμβλυνση, κυρίως μετά την ηλικία των 60 χρόνων.

Κάποιες παθήσεις που σχετίζονται με την ηλικία, όπως η πρεσβυωπία, είναι απολύτως φυσιολογικές και δεν χρειάζεται να μας ανησυχούν. Ο καταρράκτης που επίσης σχετίζεται με την ηλικία, είναι πολύ συχνός σε μεγαλύτερες ηλικίες και μπορεί να διορθωθεί με χειρουργική επέμβαση.

…

Ωστόσο, κάποιοι από εμάς, θα εμφανίσουν σοβαρότερα προβλήματα που είναι πιθανό να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής μας καθώς μεγαλώνουμε. Τέτοιες παθήσεις είναι το γλαύκωμα, η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Πότε εμφανίζονται οι παθήσεις που σχετίζονται με την ηλικία;

Πρεσβυωπία

Μετά την ηλικία των 40 θα παρατηρήσετε ότι είναι πιο δύσκολο να εστιάσετε σε αντικείμενα που βρίσκονται κοντά σας εξαιτίας της πρεσβυωπίας. Πρόκειται για μία απολύτως φυσιολογική δυσκολία εστίασης που επιτείνεται με την πάροδο της ηλικίας.

…

Αρχικά μπορείτε να αντιμετωπίσετε αυτή τη δυσκολία, κρατώντας σε απόσταση από τους οφθαλμούς σας τα αντικείμενα στα οποία επιθυμείτε να εστιάσετε. Σταδιακά θα χρειαστείτε γυαλιά για το διάβασμα, πολυεστιακούς φακούς ή πολυεστιακά γυαλιά. Υπάρχουν και κάποιες επεμβατικές λύσεις για την πρεσβυωπία, όπως το monovision LASIK, και πιο πρόσφατα οι κερατοειδικές προθέσεις kamra (kamra inlay).

Μετά την ηλικία των 50 ετών, η πρεσβυωπία γίνεται πιο έντονη και είναι πιθανό να χρειάζεστε συχνότερη αλλαγή στους φακούς, να χρειάζεστε δύο ειδών γυαλιά για διαφορετικές κοντινές αποστάσεις ή ακόμη και πολυεστιακά γυαλιά.

Καταρράκτης

Παρόλο που ο καταρράκτης θεωρείται πάθηση των οφθαλμών που συνδέεται με την ηλικία, είναι διαδεδομένος και σε μικρότερες ηλικίες και μπορεί να χαρακτηριστεί ως φυσιολογική φθορά του φακού του οφθαλμού.

Σύμφωνα με κάποιες έρευνες, περίπου οι μισοί Αμερικανοί στα 65 έτη εμφανίζουν καταρράκτη, ενώ στην ηλικία των 70 ετών το ποσοστό αυξάνεται σημαντικά. Εκτιμάται ότι έως το 2020 περισσότεροι από 30 εκατομμύρια Αμερικανοί θα πάσχουν από καταρράκτη.

Ευτυχώς το σύγχρονο χειρουργείο καταρράκτη είναι εξαιρετικά ασφαλές και αποδοτικό φτάνοντας ακόμη και το ποσοστό του 100% αποκατάστασης της όρασης που έχει μειωθεί εξαιτίας της συγκεκριμένης πάθησης. Αν παρατηρήσετε συμπτώματα καταρράκτη μη διστάσετε να τα συζητήσετε με τον γιατρό σας, καθώς είναι καλύτερο να γίνει αφαίρεση σε όχι πολύ προχωρημένο στάδιο.

Παθήσεις που εμφανίζονται με το πέρας της ηλικίας

Εκφύλιση ωχράς κηλίδας

Πρόκειται για τη βασικότερη αιτία τύφλωσης μεταξύ Αμερικανών ηλικιωμένων. Περισσότεροι από 2 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν εκφύλιση ωχράς κηλίδας. Το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί στα 5,4 εκατομμύρια μέχρι το 2050.

Γλαύκωμα

Η πιθανότητα να εμφανίσετε γλαύκωμα αυξάνεται με το πέρας κάθε δεκαετίας μετά τα 40 έτη, από 1% μέχρι 12% στην ηλικία των 80 ετών. Υπολογίζεται ότι το ποσοστό των Αμερικάνων με γλαύκωμα θα αυξηθεί κατά 50% μέχρι το 2020.

Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Περίπου 10,2 εκατομμύρια Αμερικανοί μετά την ηλικία των 40 εμφανίζουν διαβήτη. Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι περισσότεροι από 30% όσων νοσούν με διαβήτη δεν έχουν ακόμη διαγνωσθεί.

Το 40% των διαβητικών μετά την ηλικία των 40 ετών, εμφανίζουν διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια κάποιου βαθμού, ενώ ένας στους 12 διαβητικούς στην ίδια ηλικία εμφανίζει σοβαρή αμφιβληστροειδοπάθεια που απειλεί την όρασή του.

Πώς επηρεάζει η ηλικία τη δομή των οφθαλμών σας;

Παρόλο που η πρεσβυωπία και ο καταρράκτης είναι οι πρώτες παθήσεις που μας έρχονται στο μυαλό όταν σκεφτόμαστε αλλοιώσεις στην όραση με το πέρασμα του χρόνου, υπάρχουν κι άλλες μικρές αλλαγές που συντελούνται στην όραση και στους οφθαλμούς καθώς μεγαλώνουμε.

Σμίκρυνση της οφθαλμικής κόρης

Καθώς μεγαλώνουμε οι μύες που ελέγχουν το μέγεθος τον τρόπο που αντιδρούν στο φως οι οφθαλμικές μας κόρες, αποδυναμώνονται. Αυτό έχει ως συνέπεια τη συρρίκνωση της οφθαλμικής κόρης και την μειωμένη αντίδραση στο φως.

Εξαιτίας αυτής της αλλαγής, οι άνθρωποι στα 60 τους χρειάζονται τριπλάσιο φως για να διαβάζουν με άνεση από αυτό που χρειάζονταν στα 20.

Επίσης οι μεγαλύτεροι σε ηλικία είναι πιο πιθανό να ενοχλούνται σημαντικά από το φως του ήλιου ή να θολώνει η όρασή τους όταν βγαίνουν από μία σκοτεινή αίθουσα, όπως ένα θέατρο. Γυαλιά με φωτοχρωμικούς φακούς ή και με επίστρωση για τις αντανακλάσεις μπορούν να μειώσουν αυτά τα συμπτώματα.

Ξηροφθαλμία

Όσο μεγαλώνουμε οι οφθαλμοί μας παράγουν λιγότερα δάκρυα, ειδικά στις γυναίκες που βρίσκονται σε κλιμακτήριο. Αν νιώθετε καύση, ερεθισμό ή άλλη ενόχληση που να σχετίζεται με ξηροφθαλμία, χρησιμοποιείστε τεχνητά δάκρυα για να ανακουφιστείτε, ή απευθυνθείτε στον γιατρό σας για χορήγηση φαρμάκων που καταπολεμούν την ξηροφθαλμία.

Απώλεια περιφερικής όρασης

Με την πάροδο του χρόνου η περιφερική μας όραση μειώνεται ανά δεκαετία περίπου μία με τρεις μοίρες στα οπτικά μας πεδία. Στην ηλικία των 70 ή 80 χρόνων είναι πιθανό να έχετε χάσει 20 έως 30 μοίρες της περιφερικής σας όρασης. Αυτή η απώλεια συντελεί στην αύξηση των ατυχημάτων κατά την οδήγηση, γι αυτό πρέπει να είστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί.

Mείωση αντίληψης χρωμάτων

Τα κύτταρα τους αμφιβληστροειδούς χιτώνα που ευθύνονται για την αντίληψη των χρωμάτων, εξασθενούν με την πάροδο του χρόνου, προκαλώντας μείωση στην αντίληψη των χρωμάτων και των διαφορετικών αποχρώσεων.

Συγκεκριμένα, το μπλε χρώμα μπορεί να φαίνεται πιο ξεθωριασμένο. Επειδή δεν υπάρχει κάποια θεραπεία θα πρέπει να είστε προσεκτικοί αν το επάγγελμα σας απαιτεί λεπτομερή διαχωρισμό των χρωμάτων (ζωγράφος, μόδιστρος, ηλεκτρολόγος κ.λπ.)

Αποκόλληση του υαλώδους

Μεγαλώνοντας, το υαλώδες στο εσωτερικό του οφθαλμού γίνεται πιο ρευστό και αποκολλάται από τον αμφιβληστροειδή, προκαλώντας ’’κουκκίδες και αιωρούμενα σωματίδια’’ και κάποιες φορές λάμψεις. Αυτή η πάθηση είναι συνήθως ακίνδυνη. Ωστόσο, τα σωματίδια και οι λάμψεις μπορεί να υποδεικνύουν μία πιθανή αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς που είναι σοβαρή πάθηση και μπορεί να προκαλέσει απώλεια της όρασης αν δεν αντιμετωπισθεί άμεσα.

Τι μπορείτε να κάνετε;

Η καλή διατροφή, ένας υγιεινός τρόπος ζωής και η αποφυγή του καπνίσματος είναι οι καλύτεροι φυσικοί σας σύμμαχοι απέναντι στη μείωση της όρασης. Επίσης θα πρέπει να εξετάζεστε συχνά από τον οφθαλμίατρό σας και να του αναφέρετε οποιοδήποτε πρόβλημα έχετε με τους οφθαλμούς σας ή οποιαδήποτε οφθαλμική ή άλλη πάθηση υπάρχει στο ιστορικό της οικογένειας σας. Ο γιατρός σας θα πρέπει πάντοτε να γνωρίζει οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή σας έχει χορηγηθεί για να σας δώσει τις καταλληλότερες οδηγίες για την υγεία των οφθαλμών σας.