Πόλεμος προπαγάνδας πάνω από το πτώμα του Σινουάρ

Η πολύμηνη καταδίωξη του αρχηγού της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ από τον ισραηλινό στρατό έληξε στις 16 Οκτωβρίου σε μια τελευταία μάχη όπου του αφαιρέθηκε η ζωή. Και αμέσως μετά άρχισε η μάχη πάνω από το πτώμα του, γράφει η Washington Post.

Σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα, για το Ισραήλ ο θάνατος του Σινουάρ στη Λωρίδα της Γάζας ήταν το τέλος ενός αιμοσταγούς τρομοκράτη που «ξετρυπώθηκε» από το υπόγειο κρησφύγετό του. Ο ισραηλινός στρατός έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφίες του πτώματος και πλάνα από drone με τις τελευταίες στιγμές του.  Το «τέλος ενός δειλού», «ο αρουραίος που βγήκε από την τρύπα του» και «το σκουλήκι» ήταν μερικές από τις φράσεις που χρησιμοποίησαν ισραηλινοί σχολιαστές.

Η Χαμάς, από την άλλη, χρησιμοποιεί τις ίδιες εικόνες – που δείχνουν τον Σινουάρ με σκονισμένη στολή παραλλαγής, με παλαιστινιακό καφιγιέ τυλιγμένο γύρω από το πρόσωπό του – για να τον δοξάσει ως πολεμιστή που έπεσε μαχόμενος. Το βίντεο, λένε τα μέλη της οργάνωσης, δεν δείχνει την ήττα αλλά την πρόκληση.

«Το τέλος ενός δειλού», «ένας αρουραίος έξω από την τρύπα του» και «ένα σκουλήκι» ήταν μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που χρησιμοποίησαν οι ισραηλινοί σχολιαστές στα μέσα ενημέρωσης της χώρας. Από την άλλη, οι υποστηρικτές του Σινουάρ χρησιμοποιούν τις ίδιες φωτογραφίες για να αφηγηθούν το τέλος ενός ένδοξου πολεμιστή, με στρατιωτική ενδυμασία, που σκοτώθηκε στον αγώνα.

Οπως γράφει η Washington Post επικαλούμενη αναλυτές ειδικούς στα θέματα Μέσης Ανατολής, σε μεγάλο μέρος του αραβικού κόσμου -τουλάχιστον- το Ισραήλ χάνει τον πόλεμο της προπαγάνδας. Μέσα σε λίγες ώρες, οι εικόνες που κυκλοφόρησαν από τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (με τον νεκρό αρχηγό της οργάνωσης) έγιναν αφίσες και κολλήθηκαν σε τοίχους στην Τζενίν και σε άλλα προπύργια της Χαμάς στη Δυτική Όχθη. Οι χρήστες στα αραβικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης τις μετέτρεψαν σε μιμίδια για να «γιορτάσουν» αυτό που θεωρούσαν ηρωικό τέλος.

Η ιρανική αποστολή στα Ηνωμένα Εθνη εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αντιπαραβάλλει τις τελευταίες ενέργειες του Σινουάρ με εκείνες του ιρακινού δικτάτορα Σαντάμ Χουσεΐν, ο οποίος περιγράφεται ως προδότης των υποστηρικτών του, καθώς «ικέτευσε» για τη ζωή του όταν τον συνέλαβαν οι αμερικανικές δυνάμεις το 2003.

«Πιθανότατα έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν ότι η τελευταία εικόνα του Σινουάρ συσπειρώνει τους οπαδούς του», λέει στην Washington Post η Μπέβερλι Μίλτον Εντουαρντς συνεργάτις στο Middle East Council on Global Affairs, η οποία θεωρεί ότι στην περίπτωση αυτή, «η Χαμάς έχει κερδίσει τη «μάχη του αφηγήματος».

Αξιωματούχος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) υπερασπίστηκε την απόφαση δημοσιοποίησης των εικόνων, λέγοντας στην Post ότι ο στρατός αισθάνθηκε την υποχρέωση να τεκμηριώσει τη σκηνή, και να τη μοιραστεί με το ισραηλινό κοινό. «Είμαστε διάφανοι – μεταφέρουμε ακριβώς ό,τι συνέβη. Γνωρίζουμε πως ότι φωτογραφίες κι αν κυκλοφορούσαμε, η Χαμάς θα τις χρησιμοποιούσε για να τον παρουσιάσει ως ήρωα», πρόσθεσε.

Μόλις το τεστ DNA και οι άλλες αναλύσεις επιβεβαίωσαν την ταυτότητα του Σινουάρ, οι IDF περιέγραψαν το πώς εντοπίστηκε και θανατώθηκε: Οι ισραηλινοί στρατιώτες που περιπολούσαν στη Ράφα, συνάντησαν κατά τύχη τρεις μαχητές της Χαμάς και τους ακολούθησαν. Προέκυψε συμπλοκή και ο Σινουάρ, που ήταν ο ένας από αυτούς, τραυματίστηκε σοβαρά στο χέρι, αν και οι Ισραηλινοί ισχυρίζονται πως «τα στοιχεία δείχνουν ότι δεν συμμετείχε στους πυροβολισμούς».

Ο τραυματίας χωρίστηκε από τους άλλους δύο και κατέφυγε σε ένα μισογκρεμισμένο οίκημα. Η Washington Post αναφέρει ότι. σύμφωνα με τις ισραηλινές δυνάμεις, το drone παρακολούθησης που βρισκόταν στον αέρα τον κατέγραψε πάνω στην ματωμένη πολυθρόνα, με το κεφάλι του καλυμμένο και το πρόσωπο κρυμμένο. Τον πυροβόλησαν στο κεφάλι, ενώ ένα τανκ έβαλε προς το συγκεκριμένο σημείο του κτιρίου.

Αυτή η περιγραφή, μαζί με τις φωτογραφίες και τα πλάνα που κυκλοφόρησαν στη συνέχεια, φαινόταν να αντιφάσκει με προηγούμενες περιγραφές που ανέφεραν ότι ο Σινουάρ κρυβόταν στις υπόγειες σήραγγες, χρησιμοποιώντας ισραηλινούς αιχμαλώτους και αθώους Παλαιστίνιους ως ανθρώπινη ασπίδα προστασίας.

Πάντως, ο αξιωματούχος των IDF αναφέρει στην Wahington Post, πως οι συνθήκες εντοπισμού και θανάτου του Σινουάρ δεν αναιρούν το γεγονός «ότι είχε περάσει το 95% του τελευταίου χρόνου υπογείως». Προς επίρρωσιν αυτού του αφηγήματος, οι IDF δημοσιοποίησαν την Κυριακή πλάνα που δείχνουν τον Σινουάρ να μπαίνει σε ένα τούνελ μαζί με την οικογένειά του, μια ημέρα πριν από τις περσινές επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου. Αλλά αυτή δεν είναι μια εικόνα που θα μείνει στη μνήμη των περισσότερων Παλαιστινίων, οι οποίοι αναφέρουν στην Washington Post ότι ο μαχητής δεν ήταν δειλός, όπως τον παρουσιάζουν οι Ισραηλινοί – και ότι η τελευταία του μάχη θα μείνει στην Ιστορία.

Πρόσωπο κοντά στην ηγεσία των υπηρεσιών ασφαλείας του Ισραήλ αναφέρει στην Post ότι το οπτικό υλικό με τις τελευταίες στιγμές του Σινουάρ στόχευε στο ισραηλινό κοινό. Ο μαχητής ήταν ο Νο.1 εχθρός της χώρας, και οι αξιωματούχοι θεώρησαν ότι ήταν σημαντικό να παράσχουν μια άμεση και αναμφισβήτητη απόδειξη του θανάτου του.

Και φαίνεται ότι ο στόχος επιτεύχθηκε καθώς, εντός Ισραήλ, οι φωτογραφίες και τα πλάνα του βίντεο έγιναν δεκτά με μια έκρηξη χαράς και ανακούφισης, τόσο στους δρόμους, όσο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – όπου χρήστες δημοσίευσαν βίντεο με τους ίδιους να χορεύουν κρατώντας εκτυπώσεις των φωτογραφιών του νεκρού αρχηγού της Χαμάς.

Ακόμα και όσοι είναι αντίθετοι με την πολιτική της κυβέρνησης Νετανιάχου, και επιζητούν κατάπαυση του πυρός –ανάμεσά τους και οι οικογένειες των ομήρων– εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τις επιχειρήσεις του IDF που επέφεραν τον θάνατο του αρχιτέκτονα των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου.

Ο αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, σε δήλωση που χαιρετίζει το θάνατο του Σινουάρ, συνέκρινε τις σκηνές αγαλλίασης των Ισραηλινών με εκείνες «των οποίων έγιναν μάρτυρες οι πολίτες των Ηνωμένων Πολιτειών, μετά την απόφαση του προέδρου Ομπάμα να διατάξει την επιδρομή για τη δολοφονία του Οσάμα Μπιν Λάντεν το 2011».

Υπήρχαν, όμως, και αξιοσημείωτες διαφορές, όπως επισημαίνει η Washington Post – μετά την εκτέλεση του αρχηγού της Αλ Κάιντα στο Πακιστάν από αμερικανούς καταδρομείς, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν δημοσίευσαν φωτογραφίες του πτώματός του, το οποίο πετάχτηκε στη θάλασσα, μετά την ταυτοποίηση του με ανάλυση DNA.

Το Ισραήλ πιθανώς να εξυπηρετούσε τους στόχους του καλύτερα αν ακολουθούσε μια αντίστοιχη συγκρατημένη προσέγγιση, όπως μεταφέρει στην Post πρώην αξιωματούχος του ισραηλινού στρατού. Μια ανακοίνωση, ή μια λιγότερο ακραία φωτογραφία, θα ήταν αρκετή, ισχυρίζεται, προσθέτοντας ότι με τις επιλογές του, το Ισραήλ συμβάλει στο να διατηρείται ο «μύθος του παλαιστίνιου μαχητή».

. . .