Ινδία – Καναδάς: Διπλωματικός πόλεμος με απελάσεις και αλληλοκατηγορίες

Διπλωματική κρίση έχει ξεσπάσει ανάμεσα στην Ινδία και τον Καναδά. Αφορμή στάθηκε η δολοφονία ενός Σιχ αυτονομιστή στη Βρετανική Κολομβία, αλλά και οι καταγγελίες για ευρύτερη εκστρατεία απειλών και βίας κατά εξόριστων Ινδών που ζουν στον Καναδά.

Ο Τζάστιν Τριντό κατηγόρησε ανοιχτά την Ινδία ότι έκανε ένα «φρικτό λάθος» παραβιάζοντας την καναδική κυριαρχία. Καταθέτοντας, την Τετάρτη 16 Οκτωβρίου, σε μια δημόσια επιτροπή διερεύνησης της πιθανής ξένης παρέμβασης, ο καναδός πρωθυπουργός είπε, σύμφωνα με τον Guardian, το Δελχί ότι απέρριψε τις προσπάθειες συνεργασίας που έγιναν εκ μέρους της χώρας του και ότι προκάλεσε τη δημόσια αντιπαράθεση που είχε ως συνέπεια την αμοιβαία απέλαση ανώτερων διπλωματών, τη Δευτέρα.

«Δεν επιδιώκουμε να προκαλέσουμε διαμάχη με την Ινδία», είπε ο Τριντό. «Η ινδική κυβέρνηση έκανε ένα φρικτό λάθος πιστεύοντας ότι θα μπορούσε να παρέμβει τόσο επιθετικά στην ασφάλεια και την κυριαρχία του Καναδά. Πρέπει να αντιδράσουμε, ώστε να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των Καναδών».

Ο Τριντό πρόσθεσε ότι ο Καναδάς δεν ήθελε να «τινάξει στον αέρα» την πολύτιμη σχέση του με την Ινδία.

Ομως, συνέχισε, μετά τη δολοφονία του Χάρντιπ Σινγκ Νιτζάρ, ενός καναδού υπηκόου, έξω από ναό των Σιχ στη Βρετανική Κολομβία τον περασμένο Ιούνιο, «έχουμε όλο και πιο σαφείς ενδείξεις ότι η Ινδία έχει παραβιάσει την κυριαρχία του Καναδά».

Ο Τριντό δεν σταμάτησε εκεί, γράφει ο Guardian. Αναφέρθηκε σε ισχυρισμούς των υπηρεσιών πληροφοριών ότι μέλη του αντιπολιτευόμενου Συντηρητικού κόμματος «ίσως» να αποτελούν μέρος των προσπαθειών ξένης παρέμβασης.

Τα σχόλιά του έγιναν σε μια ταραχώδη εβδομάδα. Η καναδική αστυνομία κατηγόρησε ινδούς διπλωμάτες ότι συνεργάζονται με ένα εγκληματικό δίκτυο, υπό την ηγεσία ενός διαβόητου φυλακισμένου γκάνγκστερ, για να στοχοποιήσουν αντιφρονούντες Σιχ στη χώρα. Η Ινδία απέρριψε τους ισχυρισμούς ως «γελοίους».

Απαντώντας στα σχόλια του Τριντό, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Ινδίας είπε: «Αυτό που ακούσαμε σήμερα επιβεβαιώνει μόνο αυτό που λέμε συνεχώς: Ο Καναδάς δεν μας παρουσίασε κανένα στοιχείο για να υποστηρίξει τους ισχυρισμούς του κατά της Ινδίας και των ινδών διπλωματών. Η ευθύνη για τη ζημιά που έχει προκαλέσει αυτή η συμπεριφορά στις σχέσεις Ινδίας-Καναδά βαρύνει μόνο τον πρωθυπουργό Τριντό».

Ο Τριντό είπε ότι καναδοί αξιωματούχοι παρουσίασαν στοιχεία σε ινδούς ομολόγους τους, οι οποίοι, όπως εξήγησε, δεν συνεργάστηκαν.

Εξήγησε ότι οι καναδικές αρχές έθεσαν, για πρώτη φορά, το θέμα της δολοφονίας του Νιτζάρ κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής της G20, το 2023, στο Νέο Δελχί. Καναδοί αξιωματούχοι είπαν τότε στους Ινδούς «υπάρχουν πραγματικές ανησυχίες ότι οι υπηρεσίες ασφαλείας σας συμμετείχαν στη δολοφονία».

Αλλά, όταν ο Τριντό συνάντησε τον Ναρέντρα Μόντι, την τελευταία ημέρα της συνόδου κορυφής, ο ινδός πρωθυπουργός τού είπε ότι ο Καναδάς θα έπρεπε να κάνει περισσότερα για να περιορίσει τους Σιχ αυτονομιστές.

Από τότε που ο Τριντό μίλησε για πρώτη φορά στο καναδικό κοινοβούλιο για «αξιόπιστους ισχυρισμούς που δυνητικά συνδέουν» την ινδική κυβέρνηση και τη δολοφονία του Νιτζάρ, η Οτάβα και το Δελχί έχουν εγκλωβιστεί σε μια επιδεινούμενη αντιπαράθεση, γράφει ο Guardian.

Η Ινδία σταμάτησε προσωρινά την έκδοση βίζας για τον Καναδά και τη Δευτέρα ο Καναδάς απέλασε έξι ανώτερους διπλωμάτες, σύμφωνα με τον Guardian. Η Ινδία αντέδρασε διατάσσοντας με τη σειρά της την απέλαση έξι υψηλόβαθμων καναδών διπλωματών.

Ο Καναδάς επιδιώκει να πείσει τα συμμαχικά του έθνη να καταδικάσουν τις υποτιθέμενες ενέργειες της Ινδίας, μια προσπάθεια που μέχρι στιγμής έχει δώσει ανάμεικτα αποτελέσματα.

Την Τετάρτη, το Ηνωμένο Βασίλειο κάλεσε την Ινδία να συνεργαστεί με τις καναδικές αρχές για τη διερεύνηση των καταγγελιών, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Τριντό και του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ.

Οι ΗΠΑ έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι το Νέο Δελχί δεν συνεργάζεται με την έρευνα του Καναδά, αλλά από το State Department ανέφεραν την Τετάρτη ότι είναι ικανοποιημένοι από τη συνεργασία της Ινδίας σε μια άλλη υπόθεση που αφορούσε φερόμενη συνωμοσία εναντίον ενός ηγέτη των Σιχ αυτονομιστών, στη Νέα Υόρκη, πέρυσι.

Κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του, ο Τριντό προειδοποίησε επίσης ότι οι βουλευτές των Συντηρητικών εμπλέκονται ή είναι «ευάλωτοι» σε ξένες παρεμβάσεις.

«Εχω τα ονόματα ορισμένων βουλευτών, πρώην βουλευτών και/ή υποψηφίων από το Συντηρητικό κόμμα του Καναδά που εμπλέκονται ή για τους οποίους υπάρχουν σαφείς πληροφορίες που τους συνδέουν με ξένες παρεμβάσεις», είπε.

Ο ηγέτης του συντηρητικού κόμματος Πιερ Πουαλιέβρ, κάλεσε τον Τριντό να κατονομάσει τους βουλευτές και κατηγόρησε τον πρωθυπουργό ότι «λέει ψέματα για να αποσπάσει την προσοχή από την εξέγερση των Φιλελευθέρων ενάντια στην ηγεσία του και τις αποκαλύψεις ότι εν γνώσει του επέτρεψε στο Πεκίνο να παρέμβει και να τον βοηθήσει να κερδίσει δύο εκλογές».

. . .