Δεν θα βγαίνουν πια νέα ακορντεόν στη Γαλλία κι αυτό είναι ζήτημα

Ο Ριτσάρντ Γκαλιανό, άξιος μαθητής του μεγάλου Αστορ Πιατσόλα και ένας από τους πιο φίνους βιρτουόζους του ακορντεόν στον κόσμο, γνωστός και αγαπημένος του ελληνικού κοινού, δεν είναι ο μόνος γάλλος ακορντεονίστας. Ακορντεόν παίζουν με πάθος πολλοί Γάλλοι, ανάμεσά τους ακόμη και ένας πρώην πρόεδρος, ο Βαλερί Ζισκάρ Ντ’Εστέν.

Το ακορντεόν συνδέθηκε άρρηκτα με τη γαλλική λαϊκή μουσική του 20ου αιώνα, από τις παρισινές αίθουσες χορού μέχρι τα τραγούδια της Εντίθ Πιάφ και διάσημα soundtrack του γαλλικού σινεμά, όπως το υπέροχο «La Valse d’Amélie» του Γιαν Τιρσέν για την «Amélie», μια μελωδία που ξεκινάει διστακτικά για να ξεδιπλωθεί όμορφα ακολουθώντας τις περιπέτειες της γλυκιάς ηρωίδας.

Tο πιάνο των φτωχών, όπως αποκαλείται επίσης το ακορντεόν, εφευρέθηκε το 1822 στο Βερολίνο από τον Φρίντριχ Μπούσμαν, ο οποίος ονόμασε το όργανό του «Handäoline» (Χάντεολαϊν). Λίγα χρόνια αργότερα, το 1829, ο βιεννέζος Σιρίλους Ντάμιαν, ένας κατασκευαστής πιάνων αρμενικής καταγωγής, πατεντάρησε τη δική του εξελιγμένη εκδοχή με το όνομα ακορντεόν. Ωστόσο, τα χρόνια που θα ακολουθούσαν το όργανο θα εξελισσόταν ακόμη περισσότερο για να γίνει ένα πραγματικό φαινόμενο διεθνώς, καθώς ο κόσμος θα λάτρευε τον πλούσιο ήχο του. Και στη Γαλλία θα άνθιζε η κατασκευή του.

Φαίνεται όμως ότι το παραδοσιακό γαλλικό ακορντεόν με ιμάντα έχει εκλείψει, αφού η Maugein, η τελευταία εταιρία κατασκευής χειροποίητων ακορντεόν της χώρας, υποχρεώθηκε σε εκκαθάριση μετά από 105 χρόνια λειτουργίας, γράφει στον Guardian η Κιμ Γουίλσερ, ανταποκρίτρια της βρετανικής εφημερίδας στο Παρίσι.

«Κλείνουμε», δήλωσε ο Ρίτσαρντ Μπραντάο, 57 ετών, ο οποίος ανέλαβε την προβληματική εταιρεία πριν από 11 χρόνια και κατηγορεί τον ανταγωνισμό από την Κίνα και την αναστάτωση από την πανδημία Covid για την κατάρρευση της εταιρίας του. «Μετά την Covid, όλα τελείωσαν. Ανεβαίναμε την ανηφόρα μέχρι το 2019, αλλά η Covid μας έριξε», πρόσθεσε.

Σε μια αγορά που κυριαρχείται από κινέζους κατασκευαστές, η Maugein έχει ακόμη 10 υπαλλήλους, ο παλαιότερος εκ των οποίων ξεκίνησε ως μαθητευόμενος πριν από 39 χρόνια. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1919 στην πόλη Τουλ, πρωτεύουσα του νομού Κορέζ στην κεντρική Γαλλία από τον Ζαν Μοζέν, ο οποίος κατασκεύαζε τα όργανα σε ένα πρώην εργοστάσιο πυρομαχικών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, και αρχικά απασχολούσε 290 άτομα. Οι δουλειές άνθισαν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και οι πωλήσεις της Maugein αυξήθηκαν χάρη στην άφιξη στη Γαλλία της τζαζ και του σουίνγκ. Αλλά τη δεκαετία του 1970, η εταιρεία άρχισε να παρακμάζει.

Φανατικός ακορντεονίστας, ο πρώην πρόεδρος Βαλερί Ζισκάρ Ντ’Εστέν, ο οποίος πέθανε το 2020, λέγεται ότι χρησιμοποίησε το όργανο για να φέρει επανάσταση στην πολιτική επικοινωνία. Το 1973, ενώ ήταν υπουργός Οικονομικών, ο Ζισκάρ Ντ’Εστέν βιντεοσκοπήθηκε να παίζει ντουέτο με τη γαλλίδα «βασίλισσα του ακορντεόν» Ιβέτ Χορνέρ στο διεθνές φεστιβάλ ακορντεόν. Και δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι «Αν όλοι οι πολιτικοί έπαιζαν ακορντεόν θα τα πηγαίναμε πολύ καλύτερα».

Από τη δεκαετία του 1990, η Maugein είναι ο μόνος κατασκευαστής ακορντεόν στη Γαλλία που παράγει όργανα από το μηδέν και κατά παραγγελία, μια διαδικασία η οποία απαιτεί 110 ώρες και έως και 6.000 εξαρτήματα, για τη δημιουργία 70-80 ακορντεόν κάθε μήνα. Μέχρι το 2012, το εργατικό δυναμικό είχε μειωθεί σε 21 άτομα, αλλά η παραγωγή παρέμενε σε έως και 600 όργανα ετησίως.

Εναν χρόνο αργότερα, αντιμέτωπη με τη συρρίκνωση των παραγγελιών εξαιτίας του ανταγωνισμού με κινέζους κατασκευαστές που παρήγαν φθηνότερα μοντέλα, η Maugein προσπάθησε να διαφοροποιηθεί παράγοντας φυσαρμόνικες και ηλεκτρικά ακορντεόν.

Παρά την αύξηση των πωλήσεων, που προκάλεσε η επιτυχία ενός άλμπουμ του τραγουδιστή και ακορντεονίστα Κλοντιό Καπεό, η εταιρεία αντιμετώπισε το κλείσιμο πριν από μια δεκαετία. Σώθηκε με μια ένεση χρημάτων, μεταξύ των οποίων 600.000 ευρώ από τον πρώην διεθνή αμυντικό της Αρσεναλ και της Γαλλίας Λοράν Κοσιελνί, ο οποίος γεννήθηκε στην Τουλ, γράφει η Γουίλσερ στον Guardian.

Αλλά την περασμένη εβδομάδα ανακοινώθηκε ότι η εταιρεία έχει τεθεί υπό εκκαθάριση από το τοπικό οικονομικό δικαστήριο. Και αυτό συνέβη μόλις έξι μήνες αφότου ο πρώην πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, κάτοικος της Τουλ, και η υπουργός Πολιτισμού Ρασίντα Ντατί εγκαινίασαν τη Cité de l’Accordéon et des Patrimoines, ένα μουσείο και πολιτιστικό χώρο αξίας 9 εκατ. ευρώ.

«Η μόνη μας ελπίδα ήταν να εισέλθουμε στην κινεζική αγορά, όπου η ανάπτυξη και το ενδιαφέρον για τα ακορντεόν είναι ισχυρότερα, αλλά δεν τα καταφέραμε», δήλωσε ο Μπραντάο στην εφημερίδα La Montagne. «Και αυτό παρά τη συμμετοχή μας στη Διεθνή Εκθεση Μουσικών Οργάνων της Κίνας, το μεγαλύτερο γεγονός στον κόσμο στον τομέα αυτό».

Ο Μπραντάο είπε ακόμη στον Guardian: «Η εταιρεία έχει τεθεί υπό εκκαθάριση και ως εκ τούτου έχει κλείσει. Οι εργαζόμενοι θα απολυθούν την επόμενη εβδομάδα». Και το τελευταίο ακορντεόν Maugein που έχει παραγγελθεί επρόκειτο να παραδοθεί αυτή την εβδομάδα.

Πρόσθεσε, ωστόσο ότι, «εξετάζεται σχέδιο εξαγοράς από τέσσερις εργαζόμενους. Είναι ακόμα πολύ νωρίς για να πούμε, αλλά θα πρέπει να γνωρίζουμε περισσότερα μέσα στον επόμενο μήνα. Οι υπόλοιποι εργαζόμενοι αναζητούν νέες θέσεις εργασίας. Αυτά είναι όλα τα νέα από τη Maison Maugein».

Ο Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος είναι πλέον βουλευτής, δήλωσε, εξάλλου, ότι η εκκαθάριση δεν σημαίνει το τέλος της εταιρείας: «Σημαίνει ότι κάποια στιγμή, η μάρκα Maugein, η επιχείρηση Maugein και το ακορντεόν θα μπορέσουν να συνεχίσουν χάρη σε νέους επενδυτές. Είναι βέβαιο ότι θα περιορίσουν την κατασκευαστική πλευρά, αλλά θα προσπαθήσουν να διευρύνουν τη διανομή», τόνισε ο γάλλος πρώην πρόεδρος στο Totem Radio, «Θα συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε αυτή την εξαγορά ώστε να έχουμε την ικανοποίηση να ακούμε το ακορντεόν Maugein σε πολλές αίθουσες συναυλιών».

Και πρόσθεσε: «Τίποτα δεν έχει χαθεί, όλα πρέπει να γίνουν, διότι η ανακοίνωση της εκκαθάρισης της Maugein δεν είναι απλώς μια είδηση που θλίβει τους κατοίκους της Τουλ και της Κορέζ. Τα ακορντεόν είναι γνωστά σε όλη τη Γαλλία».

. . .