Eίναι του Πικάσο ο πίνακας που βρήκε ένας ρακοσυλλέκτης σε αποθήκη;

Ο Λουίτζι λο Ρόσο έβγαζε το ψωμί του καθαρίζοντας παλιές αποθήκες και μεταπωλώντας, έναντι ευτελών ποσών, κάποια αντικείμενα που δεν ήταν πια χρήσιμα στους κατόχους τους. Το 1962, σε μια αποθήκη στο Κάπρι, βρήκε έναν παλιό πίνακα. Τον πήρε στο σπίτι του, στην Πομπηία, και τον κρέμασε στο σαλόνι του, σε ένα πολύ φθηνό κάδρο. Πέρασε τις επόμενες δεκαετίες ακούγοντας την γκρίνια της συζύγου του, η οποία θεωρούσε τον πίνακα «φρικαλέο».

Η κυρία Λο Ρόσο δεν ήξερε ότι το «φρικαλέο» πορτρέτο ήταν ένα αυθεντικό έργο του Πάμπλο Πικάσο, όπως διατείνονται ότι ανακάλυψαν πρόσφατα ιταλοί ειδικοί.

Το πορτρέτο, που σύμφωνα με τον Guardian, πιστεύεται ότι είναι μια παραμορφωμένη εικόνα της Ντόρα Μάαρ, της γαλλίδας φωτογράφου και ζωγράφου που υπήρξε ερωμένη και μούσα του Πικάσο, έχει τη χαρακτηριστική υπογραφή του καλλιτέχνη στην επάνω αριστερή γωνία. Ο Λο Ρόσο την έβλεπε, αλλά δεν ήξερε ποιος ήταν αυτός ο Πικάσο.

Χρόνια αργότερα, ο γιος των Λα Ρόσο, Αντρέα, άρχισε να μελετά μια εγκυκλοπαίδεια ιστορίας της Τέχνης που του είχε δώσει η θεία του. Ο Αντρέα άρχισε να κάνει ερωτήσεις για τον πίνακα και την υπογραφή που υπήρχε σε αυτόν, καθώς του θύμιζε κάτι που είχε δει σε εγκυκλοπαίδεια.

Η οικογένεια τελικά ζήτησε τη συμβουλή μιας ομάδας ειδικών, συμπεριλαμβανομένου ενός γνωστού ερευνητή τέχνης, του Μαουρίτσιο Σερατσίνι. Υστερα από χρόνια περίπλοκων ερευνών, η Σίντσια Αλτιέρι, γραφολόγος και μέλος της επιστημονικής επιτροπής του Ιδρύματος Arcadia, που ασχολείται με τις εκτιμήσεις και τις αποκαταστάσεις έργων Τέχνης, επιβεβαίωσε ότι ο «φρικαλέος» πίνακας που είχαν επί δεκαετίες στο σαλόνι τους οι Λο Ρόσο είναι πράγματι ένας αυθεντικός Πικάσο και αξίζει σήμερα περίπου 6 εκατ. ευρώ.

«Αφού έγιναν όλες οι άλλες εξετάσεις του πίνακα, μου ανατέθηκε να μελετήσω την υπογραφή» είπε η Αλτιέρι στον Guardian. «Δούλεψα επί μήνες, συγκρίνοντάς την με μερικά από τα πρωτότυπα έργα του Πικάσο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η υπογραφή είναι δική του. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι είναι πλαστή».

Ο Πικάσο ήταν συχνός επισκέπτης στο νησί Κάπρι και ο πίνακας, που μοιάζει εντυπωσιακά με το πορτρέτο «Buste de femme (Dora Maar)» του ζωγράφου, πιστεύεται ότι φιλοτεχνήθηκε μεταξύ 1930 και 1936.

Ο Λο Ρόσο πέθανε, αλλά ο γιος του Αντρέα, 60 ετών σήμερα, συνέχισε την προσπάθειά του να ανακαλύψει την αλήθεια για τον πίνακα. «Ο πατέρας μου ήταν από το Κάπρι και μάζευε σκουπίδια για να τα πουλήσει» είπε. «Βρήκε τον πίνακα πριν καν γεννηθώ και δεν είχε ιδέα ποιος ήταν ο Πικάσο. Δεν ήταν πολύ καλλιεργημένος άνθρωπος. Καθώς διάβαζα για τα έργα του Πικάσο στην εγκυκλοπαίδεια, κοίταζα τον πίνακα και τον συνέκρινα με την υπογραφή του. Ελεγα στον πατέρα μου ότι ήταν παρόμοια, αλλά δεν καταλάβαινε. Καθώς μεγάλωνα, συνέχισα να αναρωτιέμαι».

Ο Αντρέα λο Ρόσο είπε ότι υπήρξαν στιγμές που η οικογένεια σκέφτηκε να απαλλαγεί από τον πίνακα. «Η μητέρα μου δεν ήθελε να τον κρατήσει, συνέχιζε να λέει ότι ήταν φριχτός».

Εχει έρθει αρκετές φορές σε επαφή με το Ιδρυμα Πικάσο στη Μάλαγα, αλλά οι υπεύθυνοι δεν έδειχναν ενδιαφέρον να εξετάσουν τους ισχυρισμούς του, πιστεύοντας ότι ήταν ψευδείς. Τώρα το Ιδρυμα θα αποφανθεί για την αυθεντικότητα του πίνακα, που βρίσκεται σε ένα θησαυροφυλάκιο στο Μιλάνο.

Ο Πικάσο, που πέθανε το 1973, παρήγαγε περισσότερα από 14.000 έργα και το Ιδρυμα λαμβάνει εκατοντάδες μηνύματα κάθε ημέρα από ανθρώπους που ισχυρίζονται ότι έχουν στην κατοχή τους ένα πρωτότυπο.

Το «Buste de femme (Dora Maar)» φιλοτεχνήθηκε το 1938 και εκλάπη από το γιοτ ενός σαουδάραβα σεΐχη το 1999, πριν βρεθεί ξανά, 20 χρόνια αργότερα.

Ο Λούκα Μαρκάντε, πρόεδρος του Ιδρύματος Arcadia, πιστεύει ότι μπορεί να υπάρχουν δύο εκδοχές του έργου. «Θα μπορούσαν να είναι και τα δύο πρωτότυπα» είπε στην εφημερίδα Il Giorno. «Είναι πιθανώς δύο πορτρέτα –όχι ακριβώς τα ίδια– του ίδιου θέματος, τα οποίο ο Πικάσο ζωγράφισε σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Ενα είναι σίγουρο: Ο πίνακας που βρέθηκε στο Κάπρι και τώρα φυλάσσεται σε θησαυροφυλάκιο στο Μιλάνο είναι αυθεντικός».

Ο Μαρκάντε θα παρουσιάσει όλα τα στοιχεία στο Ιδρυμα Πικάσο, που θα έχει τον τελικό και απόλυτο λόγο για την αυθεντικότητα του πίνακα. «Είμαι περίεργος να μάθω τι θα πουν» σχολίασε ο Αντρέα λο Ρόσο. «Είμαστε απλώς μια κανονική οικογένεια και ο στόχος ήταν πάντα να αποκαλυφθεί η αλήθεια. Δεν μας ενδιαφέρει να βγάλουμε χρήματα από αυτό».

. . .