Αυστραλία: Κροκόδειλοι… στα θρανία για να σωθούν από βάτραχο

Μια περίεργη ιστορία από την Αυστραλία φιλοξενήθηκε στο περιοδικό Venerdì της Repubblica. Αφορά μάχη στο εκεί εξωτικό ζωικό βασίλειο, στην οποία παρεμβάλλεται καταλυτικά ο άνθρωπος –ο επιστήμων άνθρωπος–, με σκοπό να αποκαταστήσει την ισορροπία στο οικοσύστημα, διαταραγμένη προ πολλού και πάλι από τον άνθρωπο – αλλά με τις ιδιότητες του καλλιεργητή και του εμπόρου. Το θέμα, συνεπώς, μπορεί να ιδωθεί και σαν «εμφύλιος» μεταξύ των ποικίλων ιδιοτήτων του είδους μας.

Το όλο στόρι προέκυψε από την επεκτατική και ιοβόλο δράση ενός βάτραχου από την Κεντρική Αμερική, ο οποίος έπεσε θύμα εξαναγκαστικής μετανάστευσης τη δεκαετία του 1930, πολλαπλασιάστηκε, εξαπλώθηκε στην αυστραλιανή ενδοχώρα και κάποια στιγμή έγινε σνακ των ντόπιων κροκοδείλων. Το ξένο αμφίβιο, λοιπόν, δηλητηρίασε και σκότωσε τα ντόπια ερπετά που το έφαγαν – και όχι μόνο αυτά. Η υπόθεση έχει πολλές προεκτάσεις, αναλόγως περίεργες με το καθαυτό θέμα της.

Ο βάτραχος λέγεται rhinella marina ή βάτραχος του ζαχαροκάλαμου και εισήχθη στην Αυστραλία ως εξολοθρευτής κάποιων ντόπιων σκαθαριών επιβλαβών για τις φυτείες ζαχαροκάλαμου, οι οποίες συνεισφέρουν σε συνάλλαγμα στην αυστραλιανή οικονομία. Μόλις ο βάτραχος απελευθερώθηκε στο ύπαιθρο άρχισε να πολλαπλασιάζεται και πλέον υπολογίζεται ότι έφθασε σε έναν πληθυσμό περί τα 200 εκατομμύρια. Ετσι θεωρείται ιδιαίτερα βλαπτικός για το τοπικό οικοσύστημα. Αλλά ας έρθουμε και στους κροκόδειλους, που μέχρι πρότινος τον έτρωγαν ανέμελοι.

«Είναι η ώρα του σχολείου για τους κροκόδειλους της βόρειας Αυστραλίας» έγραψε με οίστρο το Venerdì. Τι σημαίνει αυτό; Οτι τα ελάχιστα συμπαθή σε τρίτους, στους Ευρωπαίους λόγου χάρη, ερπετά των εξωτικών βάλτων και ποταμών «διδάσκονται» με επιστημονικό τρόπο ότι δεν πρέπει να τρώνε τους βατράχους αυτούς, διότι είναι τοξικοί και τους σκοτώνουν! Πρόκειται για πρωτοβουλία της βιολόγου πανεπιστημιακού Τζόρτζια Γουάρντ-Φίαρ, η οποία θέλει να προστατεύσει τους κροκόδειλους από την ίδια τους τη λαιμαργία.

Ανάλογες με του κροκόδειλου μάχες στη ζούγκλα έχασαν και άλλα ζώα που αποπειράθηκαν να γευματίσουν με μενού τον συγκεκριμένο βάτραχο και κινδύνευσαν με αφανισμό – το ιταλικό ρεπορτάζ ανέφερε το σαρκοβόρο μαρσιποφόρο κουόλ. «Και μόνο έναν βάτραχο να φάει ο κροκόδειλος, μπορεί να πεθάνει» είπε η βιολόγος. «Οι κροκόδειλοι δεν έχουν καμία πιθανότητα να μάθουν μόνοι τους ότι πρέπει να αποφεύγουν τους βατράχους. Ο πληθυσμός των κροκοδείλων έχει ήδη μειωθεί έως και 70%».

Ετσι η Γουάρντ-Φίαρ υιοθέτησε και για τους κροκόδειλους την ίδια στρατηγική που χρησιμοποιήθηκε για την υπεράσπιση των κουόλ: τους διδάσκει να μην καταβροχθίζουν τους βατράχους. Πώς το κάνει αυτό; Το «σχολείο» της είναι ιδιότυπο. Από το 2021 έχει διασκορπίσει σε διάφορες όχθες 2.400 δολώματα που αποτελούνται από πτώματα βατράχων χωρίς τους δηλητηριώδεις αδένες. Τα δολώματα, όμως, είναι εμποτισμένα με χημικές ουσίες που προκαλούν ναυτία.

Διαπιστώθηκε ότι μόλις οι κροκόδειλοι έφαγαν αυτά τα αποτοξινωμένα μεν αλλά εμποτισμένα με χημικά δολώματα, ύστερα από λίγες ημέρες άρχισαν να αποφεύγουν τους βατράχους. Κατά την εκτίμηση της βιολόγου, τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά και οι θάνατοι κροκοδείλων από δηλητηρίαση μειώθηκαν θεαματικά.

Η πρωτότυπη μέθοδος της αποστροφής εξαιτίας απαίσιας γεύσης και αισθήματος ναυτίας απέδωσε καρπούς. Ολη η ιδέα της αυστραλιανής επιστήμονος επικεντρώνεται στο εξής: «Αντί να εξαλείψουμε τα προβληματικά χωροκατακτητικά είδη [όπως είναι ο βάτραχος του ζαχαροκάλαμου], μπορούμε να διδάξουμε την ντόπια άγρια ​​ζωή να τα αποφεύγει» λέει. Και φαίνεται ότι δικαιώνεται.

. . .