Οι Ελληνες γερνάμε, αλλά όχι καλά

Τη χαμηλή ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων στην Ελλάδα επισημαίνει η Ελληνική Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία (ΕΓΓΕ) , παραθέτοντας τα σχετικά στοιχεία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Τρίτης Ηλικίας (1η Οκτωβρίου).

Σήμερα στη χώρα μας ζουν 2,4 εκατ. άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών και από αυτούς 600.000 είναι άνω των 85 ετών. Το προσδόκιμο επιβίωσης στην Ελλάδα είναι για το 2024 τα 80,6 χρόνια, όπως το υπολογίζει η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat).

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει η ΕΓΓΕ, έχει υπολογιστεί ότι οι Ελληνες έχουν απωλέσει 3,4 έτη υγιούς γήρανσης μέσα στην τελευταία 10ετία. Αυτό κατατάσσει την Ελλάδα σε χαμηλό επίπεδο όχι μόνο στην ΕΕ, αλλά στο σύνολο της Ευρώπης.

Οι ειδικοί εξηγούν ότι οι αιτίες εντοπίζονται στον υψηλό επιπολασμό των νόσων φθοράς του οργανισμού, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο καρκίνος, ο σακχαρώδης διαβήτης, η οστεοπόρωση και τα κατάγματα κ.λπ., αλλά και η παχυσαρκία, η έλλειψη σωματικής άσκησης και οι κακές διατροφικές συνήθειες, καθώς και η χαμηλή ποιότητα του περιβάλλοντος.

Διατροφή

Σήμερα, σύμφωνα με την ΕΓΓΕ, έως και 20% των ηλικιωμένων στην Ελλάδα διατρέχουν κίνδυνο δυσθρεψίας, με υψηλότερη συχνότητα σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα, όπως νοσοκομεία και κέντρα αποκατάστασης. Οσον αφορά στην κοινότητα, ο κίνδυνος δυσθρεψίας είναι χαμηλότερος αλλά παραμένει σημαντικός, με περίπου 5.8% των μεγαλύτερων ηλικιακά ατόμων να θεωρούνται υποσιτισμένοι. Παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν τη γνωστική έκπτωση, την κοινωνική απομόνωση και τις χρόνιες ασθένειες.

Οι διατροφικές ανεπάρκειες, ιδιαίτερα σε πρωτεΐνη, βιταμίνες D, B12 και ασβέστιο, είναι κοινές στους μεγαλύτερους ηλικιακά ανθρώπους, ενώ η μειωμένη πρόσληψη υγρών οδηγεί πολύ συχνά σε μέτρια έως και σοβαρή αφυδάτωση. Οι διαταραχές στην κατάσταση θρέψης αυξάνουν με τη σειρά τους τον κίνδυνο λοιμώξεων, απώλειας μυϊκής μάζας και πιο αργής ανάρρωσης από ασθένειες ή χειρουργικές επεμβάσεις.

Η σωστή διατροφή, όπως είναι η μεσογειακή, επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΓΓΕ καθηγητής Ιωάννης Καραϊτιανός, είναι ζωτικής σημασίας για τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, αφού θα πρέπει να λειτουργεί ως «φάρμακο» για το σώμα, χωρίς να το καταπονεί ή να το επιβαρύνει. Η δυσθρεψία, η κατάσταση κατά την οποία το σώμα δεν λαμβάνει τις απαραίτητες ποσότητες σε θερμίδες, πρωτεΐνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία μέσω της διατροφής, αφορά έναν στους τρεις άνω των 65 ετών και σχετίζεται με πολύ σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, σωματική και πνευματική. Ανεξήγητη απώλεια βάρους, εξάντληση, αδυναμία ή δυσκολία στην κίνηση αποτελούν κάποια από τα αναγνωρίσιμα σημάδια δυσθρεψίας.

Νοσήματα φθοράς

Ο καρκίνος εξακολουθεί να αποτελεί νόσο της τρίτης ηλικίας, αφού περίπου το 55% των νέων κρουσμάτων αφορά άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω. Είναι η πρώτη αιτία θανάτου για τις ηλικίες μεταξύ 65 και 74 ετών και η δεύτερη αιτία θανάτου στις ηλικίες από 75 ετών και άνω.

Στην Ελλάδα η υπέρταση αφορά περίπου το 20% του συνολικού πληθυσμού, αλλά στα άτομα άνω των 65 το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το 50%!

Στην περίπτωση της στεφανιαίας νόσου, η νοσηρότητα και η θνητότητα αυξάνουν με την ηλικία λόγω συνύπαρξης πολλών παραγόντων κινδύνου, όπως η αρτηριακή υπέρταση, η υπερλιπιδαιμία και η αθηροσκλήρωση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία και το κάπνισμα. Ραγδαία είναι η αύξησή τους σε ηλικίες άνω των 75 ετών.

Στην Ελλάδα καταγράφονται πάνω από 30.000 αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια κάθε χρόνο και με θνητότητα γύρω στο 30% τον πρώτο χρόνο μετά το επεισόδιο.

Επίσης, ο επιπολασμός του σακχαρώδους διαβήτη αυξάνεται ταχύτατα στην Ευρώπη και στη χώρα μας: οι ασθενείς υπολογίζονται σήμερα στο 10% του ελληνικού πληθυσμού. Ετησίως καταγράφονται στην Ελλάδα 99.000 νέα κατάγματα ευθραυστότητας, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί στις 120.000 σε μια δεκαετία.

Την ίδια ώρα, ένας στους πέντε άνω των 65 εμφανίζει νοητικά προβλήματα. Περίπου το 7,5% πάσχει από άνοια, κατά πλειονότητα Αλτσχάιμερ, και περίπου το 13% από ήπια νοητική διαταραχή (που συχνά είναι το προστάδιο της άνοιας). Ετσι, στην Ελλάδα οι ανοϊκοί ασθενείς υπολογίζονται σε 160.000 και όσοι έχουν ήπιες νοητικές διαταραχές είναι περίπου 230.000.

Τα στελέχη της ΕΓΓΕ επισημαίνουν ακόμη το φαινόμενο της κακοποίησης (!) ηλικιωμένων, που επίσης αποτελεί παράγοντα υποβάθμισης της ποιότητας ζωής στην τρίτη ηλικία. Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας, τονίζουν την ανάγκη μεγαλύτερης ευαισθητοποίησης για την κατανόηση και αντιμετώπιση των πολλαπλών προβλημάτων των υπερηλίκων.

. . .